Euro 2004: 11 ποδοσφαιριστές της Εθνικής Ελλάδας μιλάνε στην ATHENS VOICE για την κατάκτηση του Πρωταθλήματος Ευρώπης στην Πορτογαλία και τον αθλητικό θρίαμβο.
Πίστη. Προσωπικότητα. Πρωτοβουλία. Ομαδικό πνεύμα. Συνεργασία. Ενότητα. Ηγεσία. Παραστάσεις. Ψυχολογία. Mια ενδεκάδα Πρωταθλητές Ευρώπης, 11 Legends 2004, συζητούν, αναπολούν στιγμές και στιγμιότυπα, και καταγράφουν όλα αυτά τα στοιχεία που, 18 χρόνια πριν, τους οδήγησαν στο να πραγματοποιήσουν κάτι μοναδικό και ανεπανάληπτο. Ένα πραγματικό θαύμα, μια μοναδική ποδοσφαιρική ιστορία που έχει καταγραφεί στην συλλογική συνείδηση και την παγκόσμια ιστορία του αθλητισμού. Τι ήταν αυτό που θα θυμούνται για πάντα από εκείνον τον μήνα στην Πορτογαλία; Ποιο ήταν το πιο καθοριστικό στοιχείο, ο καταλύτης για αυτή την ιστορική επιτυχία;
Άγγελος Χαριστέας: Ο Ότο Ρεχάγκελ ήταν ένας πολύ καλός ψυχολόγος
«Όταν πέτυχα το γκολ του τελικού (και πάντα μου κάνουν αυτήν την ερώτηση, τι ήταν το πρώτο πράγμα που σκέφτηκες εκείνη τη στιγμή), το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν ότι εκπλήρωσα το όνειρο που είχα από μικρό παιδί. Θυμήθηκα τον εαυτό μου να βλέπει τηλεόραση για πρώτη φορά στα 8 μου χρόνια (δεν είχαμε τηλεόραση στο σπίτι) και συγκεκριμένα τον αγώνα Ολλανδία – Σοβιετική Ένωση, τον τελικό του Euro ’88 με το υπέροχο γκολ του Marco Van Basten. Θυμήθηκα να τελειώνει αυτός ο αγώνας και εγώ να βγαίνω έξω και να παίζω ποδόσφαιρο μέχρι το βράδυ και να αποφασίζω ότι αυτό ήταν που ήθελα να κάνω στη ζωή μου. Για εμένα αυτή ήταν η πιο συγκινητική στιγμή σε ολόκληρο το Euro για αυτόν ακριβώς τον λόγο.
Ο Ότο Ρεχάγκελ ήταν ένας πολύ καλός ψυχολόγος που έβαζε πάντα την ομάδα πάνω από τα άτομα. Μιλούσε μαζί μας κάθε μέρα, μας πίεζε όταν χρειαζόταν αλλά ταυτόχρονα μας έδινε και την απαραίτητη ελευθερία. Είχε πάντα έναν τρόπο να διώχνει το άγχος και να μας ηρεμεί. Στοιχείο πολύ σημαντικό καθώς προχωρούσε το τουρνουά και βρισκόμασταν αντίπαλοι με ομάδες όπως η Γαλλία και η Τσεχία».
Τάκης Φύσσας: Ξέραμε πως δεν είχαμε φτάσει τυχαία ως εδώ
«Ήταν μια τεράστια πρόκληση για μας να αγωνιστούμε στον τελικό ενάντια στην Πορτογαλία, μια ομάδα με πολύ μεγάλους παίκτες παγκοσμίου επιπέδου, που γνωρίζαμε ότι ατομικά ήταν πολύ ανώτεροι από εμάς.
Στα αποδυτήρια όμως, πριν βγούμε στο γήπεδο, δεν μας πέρναγε καν από το μυαλό ότι θα χάναμε. Ξέραμε πως δεν είχαμε φτάσει τυχαία ως εδώ. Αξέχαστες στιγμές που δεν θα σβήσουν ποτέ από τη μνήμη, όπως και η συμπεριφορά των Πορτογάλων απέναντί μας μετά την (δεύτερη σε 14 μέρες!) ήττα τους από την Ελλάδα. Αν και γνώριζα την νοοτροπία τους ζώντας και παίζοντας εκεί ήδη έναν χρόνο, δεν μπορούσε να μη με εντυπωσιάσει το χειροκρότημα αυτών των ανθρώπων στην ομάδα που τους κέρδισε δύο φορές μέσα στο σπίτι τους και τους στέρησε το όνειρο, έναν ευρωπαϊκό τίτλο».
Κώστας Χαλκιάς: Όσοι ήμασταν εκεί, δεν εκπροσωπούσαμε τους εαυτούς μας
«Σε αυτές τις μεγάλες διοργανώσεις, ο κόσμος βλέπει δύο ημίχρονα. Πάντα όμως υπάρχει και ένα τρίτο ημίχρονο που κανείς δεν το βλέπει, δεν το ζει και εμείς το είχαμε ζήσει πάρα πολύ έντονα. Ήμασταν και εμείς που δεν είχαμε συμμετοχή αλλά το αντιμετωπίζαμε με πολύ μεγαλύτερο άγχος από ό,τι τα παιδιά που έπαιζαν.
Όσοι ήμασταν εκεί, δεν εκπροσωπούσαμε τους εαυτούς μας. Εκπροσωπούσαμε την Ελλάδα, το εθνόσημο, το ελληνικό ποδόσφαιρο και τον Έλληνα ποδοσφαιριστή. Εύχομαι ειλικρινά να επαναληφθεί μια τέτοια επιτυχία. Πιστεύω ότι όσα χρόνια και αν περάσουν, όλα τα παιδιά που είμασταν εκεί, θα είμαστε πάντα μια μεγάλη παρέα».
Δημήτρης Παπαδόπουλος: Μπήκαμε στο γήπεδο με την πίστη ότι θα κερδίσουμε
«Η πρώτη μου επίσημη συμμετοχή με την Εθνική ομάδα ήταν ο αγώνας του Euro ενάντια στην Ρωσία. Μέχρι τότε είχα αγωνιστεί μόνο σε φιλικούς αγώνες. Πριν το ματς, ο κ. Ρεχάγκελ, όπως πάντα, ανακοίνωνε την ενδεκάδα του αγώνα και τότε έμαθα ότι θα έπαιζα βασικός, λέγοντάς μου: «Εσύ θα παίξεις σήμερα. Αυτή είναι η ευκαιρία σου να δείξεις πως είσαι σημαντικός για την ομάδα». Ήμουν ο νεότερος σε ηλικία αλλά τα λόγια του με γέμισαν πίστη και τα έδωσα όλα μέσα στο γήπεδο, σε έναν αγώνα που δεν ξεκίνησε καθόλου καλά για εμάς. Ο προπονητής με γνώριζε καλά, ήξερε ότι έχω γεννηθεί στη Ρωσία και ότι μιλάω ρωσικά, και ένα επιπλέον σκεπτικό ήταν να παρατηρώ και να ακούω πράγματα μέσα στον αγώνα και να τα μεταφέρω σε αυτόν και τους συμπαίκτες μου. Έπαιζα, λοιπόν και άκουγα, ιδιαίτερα στις στημένες φάσεις. Υπήρχαν κάποια προβλήματα μέσα στην ομάδα των Ρώσων και κάποιες εντάσεις. Μετέφερα, λοιπόν, τα πάντα στους συμπαίκτες μου για να βρούμε τρόπο να τα εκμεταλλευτούμε.
Ο προπονητής μας είχε φτιάξει μια ομάδα πολύ δυνατή αμυντικά, με ένα μίγμα παικτών που αγωνίζονταν στις μεγάλες ελληνικές ομάδες αλλά και στο εξωτερικό. Αυτό που έκανε ο Ότο Ρεχάγκελ, όπως το βίωσα εγώ, ήταν να εντοπίσει τα δυνατά σημεία αλλά και τις αδυναμίες μας, και να μας κάνει να πιστέψουμε σε μια κοινή ιδέα, έναν κοινό στόχο και αυτό μας τόνωσε σημαντικά την αυτοπεποίθηση. Αντιμετωπίζαμε κορυφαίες ομάδες, γνωρίζαμε πως ήμασταν το αουτσάιντερ και μπαίναμε σε κάθε αγώνα ψυχολογικά προετοιμασμένοι, με αυτοπεποίθηση. Και όταν τελικά φτάσαμε στον τελικό, μπήκαμε στο γήπεδο με την πίστη ότι θα κερδίσουμε».
Αντώνης Νικοπολίδης:Υπήρχε πάντα μία δεύτερη συζήτηση μεταξύ μας
«Πριν το πρώτο παιχνίδι, μέσα στο λεωφορείο που μας πήγαινε στο γήπεδο υπήρχε μία σιωπή. Είχαμε άγχος, τι θα βρούμε εκεί, τι θα αντιμετωπίσουμε, πώς θα τα πάμε. Ήταν μία διαδρομή περίπου 45 λεπτών και κατά τη διάρκειά της δεν μιλούσε κανείς. Σε αντίθεση με τους επόμενους αγώνες, είχαμε τότε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, μεγαλύτερη σιγουριά.
Στον αγώνα με την Ισπανία, όταν βγήκα από τα αποδυτήρια και κοίταξα την κερκίδα και την είδα ολόκληρη στα χρώματα της Ισπανίας, με έπιασε ένα δέος, ένας τρόμος για το τι θα επακολουθήσει, τι θα συναντούσαμε. Πάντα μας έβλεπα ως έναν πυγμάχο outsider ο οποίος μπαίνει στο ρινγκ, δέχεται τα χτυπήματα του αντιπάλου που είναι δυνατότερος και προσπαθεί μέσα από τα χτυπήματα να βρει την ορμή και τη δύναμη να αντεπιτεθεί. Έτσι και εμείς σε εκείνον τον αγώνα, βρήκαμε την ορμή και τη δύναμη και πήραμε το αποτέλεσμα που, ουσιαστικά, μας έστειλε στον επόμενο γύρο.
Πέραν της στρατηγικής και των οδηγιών από τους προπονητές, υπήρχε πάντα μία δεύτερη συζήτηση μεταξύ μας. Συζητούσαμε τι έπρεπε να προσέξουμε, τι έπρεπε να κάνουμε, ποιοι αντίπαλοι παίκτες ήταν οι πιο επικίνδυνοι. Υπήρχε, βέβαια και μία τρίτη συζήτηση, μετά από κάθε αγώνα, τι πήγε καλά, τι δεν πήγε και τι μπορούσαμε να κάνουμε στην συνέχεια».
Στέλιος Γιαννακόπουλος: Παίρναμε πρωτοβουλίες
«Κατά τη διάρκεια του αγώνα ο προπονητής δεν έχει τη δυνατότητα να παρέμβει άμεσα στις αποφάσεις κάθε ποδοσφαιριστή. Έτσι αναγκαστικά παίρναμε πρωτοβουλίες και πολλές φορές αξιοποιούσαμε γνώση που είχαμε αποκομίσει από τους συλλόγους στους οποίους αγωνιζόμασταν.
Ο Ότο Ρεχάγκελ δεν μας ζητούσε να παίξουμε θεαματικό ποδόσφαιρο χωρίς ουσία, αλλά πάντα να έχουμε νοοτροπία νικητή και να παίζουμε για τη νίκη υποστηρίζοντας το αρχικό πλάνο του».
Κώστας Κατσουράνης: Όποιος από εμάς έμπαινε στο γήπεδο έδινε τα πάντα
«Στον αγώνα με την Ισπανία, που ήταν και ο πρώτος αγώνας που ξεκίνησα βασικός, όταν με φώναξε ο κ. Ρεχάγκελ για να μου μιλήσει και να με τονώσει ψυχολογικά, θα θυμάμαι πάντα τον τρόπο που μου μίλησε και με ενθάρρυνε και το πόσο ρεαλιστής ήταν.
Οι πιο σημαντικοί ποδοσφαιριστές σε μια τέτοια διοργάνωση είναι, ίσως, αυτοί που παίζουν λίγο ή καθόλου. Αν δεν είσαι μία οικογένεια, δεν πας πουθενά. Δένεσαι καθημερινά με έντονα, μεγάλα συναισθήματα. Αυτά τα παιδιά θα σε στηρίξουν και θα σε βοηθήσουν στην προπόνηση και θα είναι έτοιμα ανά πάσα στιγμή να μπουν στον αγωνιστικό χώρο και να κάνουν την ίδια ή και καλύτερη δουλειά από αυτούς που παίζουν. Στην περίπτωσή μας, υπήρξε πολύ μεγάλο δέσιμο, όχι μόνο μεταξύ των παικτών αλλά και μεταξύ των ανθρώπων που μας συνόδευαν στην Πορτογαλία και αυτό μας βοήθησε πάρα πολύ.
Όποιος από εμάς έμπαινε στο γήπεδο έδινε τα πάντα. Εμπιστευόμασταν τον συμπαίκτη μας και παίρναμε δύναμη ο ένας από τον άλλον».
Τραϊανός Δέλλας: Μία επιτυχία που θα μείνει χαραγμένη στην μνήμη όσων την βίωσαν
«Αυτή η ομάδα, το καταλαβαίνουμε περισσότερο όσο περνάνε τα χρόνια, αποτελείτο από πάρα πολύ καλούς ποδοσφαιριστές, οι οποίοι μπορεί να μην είχαν την αναγνώριση που τους άξιζε όταν έπαιζαν στην Ελλάδα αλλά είχαν κάνει πετυχημένες καριέρες στο εξωτερικό και διέθεταν ισχυρές προσωπικότητες. Ήμασταν είκοσι τρείς ποδοσφαιριστές, τόσον καιρό κλεισμένοι στα ξενοδοχεία και δεν συνέβη το παραμικρό μεταξύ μας. Αυτά συνέβαλαν στο να φτάσουμε εκεί που φτάσαμε.
Αλλά πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξαν και τα παιδιά που δεν αγωνίστηκαν πολύ ή και καθόλου, έπαιξαν όμως ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο να διατηρηθούν οι ισορροπίες μέσα στην ομάδα. Πολύ μεγάλο μέρος αυτής της επιτυχίας ανήκει και σε αυτούς.
Μία επιτυχία που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όσων την βίωσαν, αυτών που ήταν εκεί, αυτών που παρακολουθούσαν από την Ελλάδα και φυσικά όλων εμάς που ήμασταν μέρος της».
Άγγελος Μπασινάς: Η δύναμη πολλαπλασιαζόταν παιχνίδι με παιχνίδι
«Αυτό που πετύχαμε ήταν πάρα πολύ μεγάλο. Θέλουμε όλη αυτή ή επιτυχία να μείνει για να θυμόμαστε τις στιγμές, να θυμάται ο κόσμος και εμείς είμαστε εδώ για να μαθαίνει ο κόσμος περισσότερα από αυτά που δεν έχουν ακόμη ειπωθεί.
Πηγαίνοντας στην Πορτογαλία δεν ξέραμε τι να περιμένουμε, γνωρίζαμε όμως ότι είχαμε μια πάρα πολύ καλή ομάδα και είχαμε τη βεβαιότητα ότι μπαίνοντας στο θα δώσουμε όλοι το 100%. Ήταν πολύ θετικό ότι στο εναρκτήριο παιχνίδι αντιμετωπίσαμε τους οικοδεσπότες και βέβαια αφού τους νικήσαμε γίναμε πολύ πιο δυνατοί.
Αυτή η δύναμη πολλαπλασιαζόταν παιχνίδι με παιχνίδι ώσπου, μετά τη νίκη επί της Γαλλίας καταλάβαμε πως ό,τι είχε συμβεί ως εκείνη τη στιγμή δεν ήταν τυχαίο. Πως κάπου μας οδηγεί όλο αυτό».
Βασίλης Τσιάρτας: Ήταν κρίμα να μην δώσουμε το κάτι παραπάνω
«Όταν στο ματς με την Τσεχία ήρθε η σειρά μου να παίξω στην παράταση, θυμάμαι βγήκε από μέσα μου μία τεράστια πίστη. Είπα στα παιδιά πάμε να δώσουμε ό,τι έχουμε, να καταφέρουμε να κερδίσουμε. Είχαμε συνεννοηθεί, σε περίπτωση που κερδίσουμε κάποιο κόρνερ, να πάει η μπάλα στο πρώτο δοκάρι ώστε να καταφέρουμε να ακυρώσουμε τον τερματοφύλακα της Τσεχίας. Ο Τραϊανός ήταν από τους ψηλότερους παίκτες στην διοργάνωση και ο ιδανικός παίκτης για να εκμεταλλευτεί μία τέτοια φάση. Εκεί πετύχαμε το χρυσό γκολ και προκριθήκαμε στον τελικό. Αυτό το παιχνίδι, με την εξέλιξή του και την ιδιαιτερότητα του “Ξαφνικού Θανάτου” που ίσχυε τότε, ήταν πιο έντονο ακόμη και από τον τελικό. Μπήκαμε με πίστη, είχαμε φτάσει, πλέον, μακριά και ήταν κρίμα να μην δώσουμε το κάτι παραπάνω. Το κάναμε, το καταφέραμε και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Η πλειονότητα των παικτών μας αγωνιζόταν στο εξωτερικό. Ήμασταν ποδοσφαιριστές με εμπειρίες, παραστάσεις και κυρίως προσωπικότητα. Στοιχεία που μας επέτρεπαν να παίρνουμε πρωτοβουλίες μέσα στο γήπεδο. Ξεκινήσαμε το τουρνουά με στόχο να κάνουμε μία νίκη - την πρώτη της Ελλάδας σε διεθνή διοργάνωση. Όταν το καταφέραμε, ήδη από τον πρώτο αγώνα, χαλαρώσαμε αλλά δεν χάσαμε τη συγκέντρωσή μας».
Ζήσης Βρύζας: Η ομάδα είχε πραγματική πίστη ότι μπορεί να τα καταφέρει
«Αλλιώς αντιλαμβάνεται ο φίλαθλος ένα γκολ και αλλιώς ο πρωταγωνιστής της φάσης. Για εμάς είναι κάτι το φυσιολογικό καθώς είναι ο στόχος, ο σκοπός, ο τρόπος να επιτύχεις αυτό που σχεδίαζες πριν τον αγώνα, ειδικά αν είσαι επιθετικός. Υπάρχει, βέβαια, μεγάλη χαρά και ενθουσιασμός, αλλά είναι διαφορετικό σε κάθε περίπτωση.
Ήταν κομβικό το γεγονός ότι όλα σχεδόν τα παιδιά είχαν αγωνιστεί σε πρωταθλήματα του εξωτερικού, ενάντια σε πρωταθλητές Ευρώπης και Κόσμου. Είχαμε χάσει αρκετές φορές αλλά τους είχαμε κερδίσει κιόλας οπότε ξέραμε ότι κάνοντας το καλύτερο που μπορείς ίσως έχεις εκμεταλλευτεί τις πιθανότητες να κερδίσεις. Αυτό κάναμε και αυτό έγινε.
Γνωρίζαμε την Πορτογαλία καλά, είχαμε παίξει εναντίον τους αρκετές φορές και εξάλλου, είχαμε πλέον μεγάλη αυτοπεποίθηση και ξέραμε ότι δεν μπορεί να μας κερδίσει σχεδόν κανείς. Η ομάδα είχε πραγματική πίστη ότι μπορεί να τα καταφέρει.
Είναι η καταξίωση, αυτό που έχεις ως όνειρο, αυτό που βλέπεις σαν παιδί ως άπιαστο στόχο και είσαι εκεί, χωρίς να υπάρχουν λόγια να περιγράψεις τις στιγμές και τα συναισθήματα.
Μία έντονη στιγμή που μου έχει μείνει χαραγμένη βαθιά είναι η στιγμή του γκολ με την Ρωσία. Αναλογιζόμουν τη ζημιά που θα μπορούσαμε να πάθουμε. Τα πράγματα μέχρι τότε είχαν έρθει πολύ καλά και γνωρίζαμε ότι ίσως να περνούσαμε και με ήττα. Η στιγμή εκείνη ήταν πραγματικά μία πολύ έντονη στιγμή και φαίνεται και από τον πανηγυρισμό μου. Μου βγήκαν συναισθήματα πολύ έντονα καθώς αυτό το γκολ μας επέτρεψε να συνεχίσουμε και να ζήσουμε όλες αυτές τις μοναδικές στιγμές που ζήσαμε».
Τουρνουά αλληλεγγύης από τους Legends 2004 και το UEFA Foundation For Children
Οι Legends 2004, μέσω της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας Champions For Life, και σε συνεργασία με το UEFA Foundation For Children, δείχνουν το κοινωνικό τους πρόσωπο και ταξιδεύουν στη Λέσβο για να αναδείξουν το μεγαλείο του ποδοσφαίρου και να προωθήσουν τις αξίες του αθλήματος εντός και εκτός των τεσσάρων γραμμών του γηπέδου. Στις 9 Ιουλίου το Δημοτικό Στάδιο Μυτιλήνης, με την ευγενική παραχώρηση από τη Δημοτική Αρχή, θα υποδεχθεί τοπικές Ακαδημίες Ποδοσφαίρου Κ12 και νεαρούς πρόσφυγες για να παίξουν ποδόσφαιρο μαζί σε μια μέρα μακριά από διακρίσεις και περιορισμούς.
Το ποδόσφαιρο και οι Πρωταθλητές Ευρώπης του 2004 προωθούν το μήνυμα ότι το λαοφιλές σπορ και ο αθλητισμός γενικότερα, βοηθούν στην ενσωμάτωση των προσφύγων στις τοπικές κοινωνίες πέρα από διακρίσεις και περιορισμούς. Η UEFA και οι Legends 2004 συνεχίζουν να πορεύονται στο ίδιο μονοπάτι ενάντια σε κάθε μορφή ρατσισμού, όπως ο κοινωνικός, ο φυλετικός, ο θρησκευτικός, ο ρατσισμός στην υγεία, ο διαχωρισμός βάσει αρτιμέλειας και οποιαδήποτε άλλη μορφή διακρίσεων, που μειώνει την ανθρώπινη ύπαρξη.
Στη διοργάνωση θα δημιουργηθούν μικτές ομάδες ανάμεσα στα παιδιά των τοπικών Ακαδημιών και τους νεαρούς πρόσφυγες για να διαγωνιστούν σε ένα τουρνουά με μέντορες και καθοδηγητές μέλη της Πρωταθλήτριας Ευρώπης του 2004.
Τα μέλη των Legends 2004 θα αναλάβουν από μία ομάδα, θα μιλήσουν με τους νεαρούς αθλητές, θα τους μεταφέρουν γνώσεις, εμπειρίες και συμβουλές και στη συνέχεια θα τους καθοδηγήσουν μαζί με τους προπονητές τους σε σειρά αγώνων, οι οποίοι θα καταλήγουν σε μικρό και μεγάλο τελικό μικτών ομάδων.
Είναι μία δράση γεμάτη αγάπη, ανθρωπιά και αλληλεγγύη, στην οποία το ποδόσφαιρο έρχεται να ενώσει και να συνδράμει στην πιο ομαλή ένταξη συνανθρώπων μας που έχουν βιώσει το σκληρό πρόσωπο της ζωής.
Στην εκδήλωση θα παραστούν ο Γενικός Γραμματέας της UEFA κ. Θεόδωρος Θεοδωρίδης, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μαργαρίτης Σχοινάς και ο Γενικός Γραμματέας του UEFA Foundation For Children κ. Ουρς Κλούζερ, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης μέσω της δυναμικής του «βασιλιά των σπορ».
14°
