Θα συνεχίσουν να είναι τα 15χρονα «αναλώσιμα»;

Αυλαία σήμερα για τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. Αφορμή για ορισμένες σκέψεις γύρω από ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα των αγώνων: Tη ρωσίδα 15χρονη αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ Καμίλα Βαλίεβα, που για πολλούς υπήρξε το «θαύμα» των αγώνων αλλά και που τα επιτεύγματα της γεννούν πολλά ερωτηματικά.

«Δεν απαιτώ πράγματα, απλώς θέλω να κάνω τους αθλητές μου να αισθάνονται ανικανοποίητοι με την αποτυχία να ολοκληρώσουν το στόχο τους, ώστε να νοιώθουν αηδία μέσα τους», είχε δηλώσει η περίφημη Eteri Tutberidze, προπονήτριατης ρωσικής ομάδας καλλιτεχνικού πατινάζ. Η ίδια βρέθηκε στην επικαιρότητα μετά την υπόθεση της 15χρονης Καμίλα Βαλίεβα, και της εντυπωσιακής (για πάμπολλους και πάμπολλες ανά την υφήλιο …) εμφάνισης της στο ομαδικό –ειδικά με το άλμα τετραπλής περιστροφής- η οποία όμως απέτυχε να βρεθεί στο βάθρο στο ατομικό.

Το ζήτημα όμως δε βρίσκεται (μόνο) εκεί: στον τρόπο, δηλαδή, που αντιμετωπίζουν οι προπονητές τους μικρούς αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό. Τα ίδια άλλωστε συμβαίνουν -ιδιαίτερα στα μικρά κορίτσια- και στο χώρο της γυμναστικής και στο χώρο της κολύμβησης, για να αναφέρουμε δύο μόνο ακόμη αθλήματα των οποίων οι αθλήτριες, από την εφηβεία και μετά, θεωρούνται, κατά τεκμήριο, «καμένες».

Με αφορμή την υπόθεση της Βαλίεβα και της προπονήτριάς της, ένα ρεπορτάζ του BBC θέτει ορισμένες σοβαρές διαστάσεις του θέματος. Η σημαντικότερη: αυτού του είδους τις ασκήσεις μόνο ένα ασχημάτιστο ακόμη νεαρό γυναικείο σώμα μπορεί να τις κατορθώσει.

Ή, για να το πούμε ωμά, με τα λόγια της αυστριακής πρωταθλήτριας του 1972 στο καλλιτεχνικό πατινάζ, Beatrix Shuba, «οι αθλητές (της Eteri Tutberidze) είναι
“αναλώσιμοι”, μέρη μιας “γραμμής παραγωγής”».

Φράση που μας φέρνει στην ουσία του ζητήματος: Μήπως ήρθε καιρός, αντί να μένουμε με ανοιχτό το στόμα στα επιτεύγματα μιας 15χρονης που κάνει την τετραπλή περιστροφή στο πατινάζ, ή κάποιας άλλης 15χρονης που ισοζυγιάζεται μετά από διπλό άλμα στη δοκό ισορροπίας, να θέσουμε το αίτημα για τη μη συμμετοχή, σε αγώνες που απαιτούν πρωταθλητισμό, παιδιών μικρότερων των 18 χρονών; (Η «γραμμή παραγωγής» άλλωστε που αναφέρει η Shuba φέρνει αυτομάτως στο μυαλό τα κατώτατα όρια στην παιδική εργασία).

Προφανώς η απάντηση δε μπορεί να προκύψει παρά μετά από συγκεκριμένες προσεγγίσεις ψυχολόγων, αθλιάτρων και άλλων σχετικών ειδικοτήτων. 

Ώσπου να γίνει κάτι τέτοιο πάντως εμένα, αντί για «ασυγκράτητο θαυμασμό», θα μου προκαλούν απώθηση αυτά τα νεαρά προεφηβικά σώματα, που επωμίζονται ένα πολύ βαρύ για την ηλικία τους «στόχο» και που όταν αποτυγχάνουν «νοιώθουν αηδία μέσα τους», για να επανέλθουμε στα λόγια της Eteri Tutberidze.