Οι γειτονιές της Αθήνας που έπαιξαν στην Ευρώπη

Αν ποτέ ανοίξει κανείς τη χρυσή εγκυκλοπαίδεια του ελληνικού ποδοσφαίρου, θα δει με μεγάλα γράμματα της επιτυχίες των μεγάλων ομάδων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Η μαγεία, όμως, καμιά φορά κρύβεται και στα μικρά γράμματα. Τότε που ο Αθηναϊκός κοίταξε στα μάτια την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τότε που το Αιγάλεω έφερε στην Ελλάδα την Μίντλεσμπρο, τότε που ο Απόλλωνας νίκησε την Ολύμπια Λουμπλιάνας. Αυτή είναι η ιστορία τους. 

Αθηναϊκός - Παλεύοντας κόντρα στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ

Τα χαμόγελα παγώνουν. Ο Αθηναϊκός στην πρώτη συμμετοχή της ιστορίας του στο Κύπελλο Κυπελλούχων καλείται να αντιμετωπίσει την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Σερ Άλεξ Φέργκισον, που σιγά σιγά αρχίζει να δημιουργεί την αυτοκρατορία του, 4 χρόνια μετά την πρόσληψή του, το 1986.

Πολλοί μιλούν για διασυρμό της ελληνικής ομάδας απέναντι σ’ ένα σύλλογο, που την ίδια ώρα βρίσκεται στην κορυφή του βαθμολογικού πίνακα της Premier League. Γνωστή είναι, μάλιστα, ακόμη μέχρι σήμερα η δήλωση παράγοντα του ΟΦΗ, ο οποίος σε συνέντευξή του, υποστήριξε πως ομάδες σαν τον Αθηναϊκό δεν πρέπει να βγαίνουν στην Ευρώπη γιατί «ξεφτιλίζουν» τη χώρα.

Δεν είναι, βέβαια, λίγο αυτό που καταφέρνουν οι «Λόρδοι», αν αναλογιστεί κανείς πως η ίδια ομάδα που σε λίγο καιρό θα ταξιδέψει στην Βρετανία, δύο χρόνια πριν αγωνίζονταν στην Β Εθνική. Ποιος, άραγε, φαντάζονταν πως μερικούς μήνες μετά θα έπαιζαν απέναντι σε παίκτες διεθνής κλάσεως;

Όλα ξεκινούν όταν η ομάδα του Βύρωνα φτάνει στον τελικό του κυπέλλου, αποκλείοντας ιστορικές ομάδες, μεταξύ αυτών και τον Άρη. Ο Αθηναϊκός χάνει και στους δύο αγώνες από τον Παναθηναϊκό αλλά παίρνει το εισιτήριο για το Κύπελλο Κυπελλούχων, καθώς οι πράσινοι κατακτούν το πρωτάθλημα και προκρίνονται στο Πρωταθλητριών.

Ο πρώτος αγώνας προγραμματίζεται να γίνει στις 18 Σεπτεμβρίου του 1991 στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της επόμενης μέρας, αρκετοί από τους θεατές «πρόσκεινται φιλικώς της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ» και φτάνουν στο γήπεδο για να δουν από κοντά για πρώτη φορά στη ζωή τους την αγγλική ομάδα.

Και ενώ όλοι πιστεύουν πως αργά ή γρήγορα ο Αθηναϊκός θα δεχτεί κάποιο τέρμα, οι «Λόρδοι» κρατούν σθεναρή άμυνα, μέχρι το τελευταίο λεπτό. Λίγο, μάλιστα, και να πάρει την νίκη, αλλά το σουτ του Κρίστο Κόλεφ βρίσκει το δοκάρι.

Όπως παραδέχονται αργότερα παίκτες που ζουν από κοντά τον αγώνα, ο Γκερντ Προκόπ, είχε μελετήσει πολύ καλά την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ δεν είχε δυστάσει μέρες πριν τον αγώνα να πάρει το αεροπλάνο και να πετάξει μέχρι την Αγγλία, για να δει από κοντά αγώνα του αντιπάλου του.

Λίγες βδομάδες θα ξαναπήγαινε, αυτή τη φορά με τους παίκτες του, για να διεκδικήσουν το ακατόρθωτο, μια πρόκριση μέσα στη Βρετανία. Ο αγώνας είναι προγραμματισμένος για τις 2 του Οκτώβρη.

Η ατμόσφαιρα που συναντούν οι περισσότεροι παίκτες του Αθηναϊκού, πρωτόγνωρη, καθώς σχεδόν κανένας απ' αυτούς - εκτός του Σαργκάνη - δεν είχε αγωνιστεί πιο πριν σε τέτοιου μεγέθους γηπέδου.

Το ματς ξεκινά ανέλπιστα καλά για τους Λόρδους καθώς στο 15ο λεπτό της αναμέτρησης ο Βασίλης Τζαλακώστας σουτάρει και παγώνει για λίγο τους 45.726 Άγγλους που έχουν φτάσει στο Ολντ Τράφορντ για το ματς. Το σουτ, ωστόσο, καταλήγει τελικά εκτός εστίας. Είναι η πρώτη και η τελευταία ευκαιρία του Αθηναϊκού για γκολ στον αγώνα.

Από κει και πέρα ξεκινά το σφυροκόπημα των Άγγλων, με την ελληνική ομάδα να αντέχει, όμως, και να στέλνει το ματς στην παράταση. Στόχος, πλέον, τα πέναλτι. Το πρώτο ημίχρονο της παράτασης περνά. Το σκορ ακόμα 0-0. Στο 109 της αναμέτρησης, όμως, ο Μαρκ Χιούλ σουτάρει μέσα από την περιοχή και ανοίγει το σκορ, βάζοντας φωτιά στο Ολντ Τράφορντ. Η απογοήτευση από το γκολ ρίχνει την ψυχολογία των Λόρδων και τρία λεπτά μετά δέχονται και δεύτερο τέρμα. Ο αγώνας λήγει. Ο Αθηναϊκός ηττάται με σκορ 2-0.

Η αγγλική ομάδα δυσκολεύεται όσο τίποτα άλλο να επικρατήσει, με τον Σερ Άλεξ Φέργκισον, να δηλώνει χαρακτηριστικά μετά τη λήξη του αγώνα στους δημοσιογράφους που τον περιμένουν στη συνέντευξη τύπου: «πάω να κάνω ένα καρδιογράφημα και θα ρθω να σας μιλήσω αργότερα».

Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα το σύνολο των ποδοσφαιρόφιλων τους συγχαίρει, ενώ σ’ όλα τα εκτός έδρας παιχνίδια οι αντίπαλοί τους, τους χειροκροτούν. Ο ίδιος ο πρόεδρος της ομάδας, παρά τον αποκλεισμό, δίνει πριμ 700 χιλιάδων δραχμών στον κάθε παίκτη ξεχωριστά, ποσό αστρονομικά μεγάλο για την εποχή και το βεληνεκές της ομάδας.

Ο αγώνας στο Όλντ Τράφορντ είναι και ο τελευταίος του Αθηναϊκού στην Ευρώπη. Τις επόμενες χρονιές η ομάδα παλεύει για να αποφύγει τον υποβιβασμό, τον οποίο, όμως, δεν γλιτώνει το 1998.

Οι επόμενες χρονιές κυλούν βασανιστικά για την ομάδα μέχρι το 2003, όταν και εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων υποβιβάζεται στο περιφερειακό πρωτάθλημα της Δ’ Εθνικής. Σήμερα, 29 χρόνια μετά τον αγώνα με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αγωνίζεται στο Α’ Τοπικό της Αθήνας. Ο Άλεξ Φέργκισον ίσως, όμως, να τον θυμάται ακόμα.

Αιγάλεω - Όταν κοίταξε στα μάτια τη Λάτσιο

Για τρεις συνεχόμενες χρονιές απ’ τη Θηβών περνούν ιστορικές ευρωπαϊκές ομάδες. Μίντλεσμπρο, Φούλαμ και Βιγιαρεάλ είναι μερικές από αυτές. Αποκορύφωμα, η συμμετοχή του Αιγάλεω στους ομίλους του UEFA και η τιμητική ισοπαλία με τη Λάτσιο, στην τελευταία αγωνιστική.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Το 2002 η ομάδα της δυτικής Αττικής, ένα χρόνο μόλις μετά την άνοδό της στην Α’ Εθνική, παίρνει την απόφαση να αιτηθεί συμμετοχής στο Ιντερτότο, μια ημιεπίσημη διοργάνωση - η τρίτη της τάξεως μετά το Champions League και το UEFA - στην οποία, ωστόσο, συμμετέχουν μεγάλα ονόματα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, όπως η Βαλένθια και η Παρί Σεν Ζερμέν.

Ο θεσμός κρατά μέχρι το 2008, ενώ, μετά τη συμμετοχή της αθηναϊκής ομάδας, γίνεται πόλος έλξης για αρκετές ακόμη ελληνικές ομάδες. Το αίτημά της γίνεται τελικά δεκτό αλλά η κλήρωση για το Αιγάλεω είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς καλείται να αντιμετωπίσει σε δύο αγώνες την ισχυρή Φούλαμ.

Το πρώτο ματς ορίζεται στο ιστορικό Craven Cottage. Αρκετοί παίκτες που μέχρι πρότινος αγωνίζονταν στη Β Εθνική, θα είχαν τη δυνατότητα να πατήσουν στο τερέν που έχουν περάσει μεγάλοι Άγγλοι ποδοσφαιριστές της Premier League.

Ενώ όλοι τους θεωρούν ξεγραμμένους σε Ελλάδα και Αγγλία, η ομάδα κρατά το μηδέν μέχρι το 75ο λεπτό, όταν και δέχεται γκολ. Το σκορ παραμένει 1-0 μέχρι το τελευταίο λάκτισμα του διαιτητή. Ήδη ο αγγλικός τύπος της επόμενης μέρας μιλά για το δύσκολο έργο της δεύτερης αναμέτρησης.

Μπορεί, άραγε, το άπειρο Αιγάλεω να ανατρέψει το σκορ στο δεύτερο παιχνίδι, αυτή την φορά μπροστά στον κόσμο της; Ο αγώνας στην Ελλάδα ξεκινά ιδανικά με τον Γιάννη Χλωρό να ανοίγει το σκορ, απέναντι στον Φαν Ντερ Σαρ που αργότερα θα γίνει πασίγνωστός, φορώντας τα γάντια της ομάδας της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ενώ οι ελπίδες για παράταση αυξάνονται, ένα γκολ της Φούλαμ, της δίνει την πρόκριση. Θα κάνει δύο χρόνια για να αγωνιστεί ξανά με αγγλική ομάδα.

Το 2003 ξεκινά άσχημα για το Αιγάλεω το οποίο αποκλείεται πάλι στον τρίτο γύρο του Ιντερτότο, αυτή τη φορά, όμως, από την άσημη σλοβενική Κόβερ. Αυτό που ακολουθεί, ωστόσο, στο ελληνικό πρωτάθλημα δεν το πιστεύουν ούτε οι ίδιοι, καθώς τερματίζουν πέμπτοι και παίρνουν για πρώτη φορά την πρόκριση απευθείας στους ομίλους του UEFA, μπαίνοντας έτσι σ’ ένα πολύ κλειστό κλαμπ ελληνικών συλλόγων που το καταφέρνει.

Η κληρωτίδα, όμως, για ακόμη μια φορά δεν του χαμογελά. Οι ομάδες που καλείται να αντιμετωπίσει, η μία πιο δυνατή από την άλλη: Βιγιαρεάλ, Μίντλεσμπρο, Λάτσιο και Παρτιζάν. Μόνοι οι τρεις από αυτές θα περάσουν στην επόμενη φάση.

Το πρώτο δείγμα στο ιστορικό, με την ισχυρότατη τότε Μίντλεσμπρο, παιχνίδι στο Αιγάλεω είναι ενθαρρυντικό, καθώς η ομάδα χάνει στο τέλος με 1-0, ωστόσο η συνέχεια δεν είναι ανάλογη.

Η ελληνική ομάδα συντρίβεται στο Μαδριγάλ και τη Σερβία, με μόνη της ευκαιρία να σώσει την παρτίδα και να κυνηγήσει τους πρώτους τιμητικούς της βαθμούς στην Ευρώπη, ο τελευταίος εντός έδρας αγώνας εναντίον της Λάτσιο, λίγες μέρες μετά την πρωτοχρονιά του 2004.

Το παιχνίδι ξεκινά καλά για το Αιγάλεω, με τον Γιάννη Χλωρό να σκοράρει ξανά και να γράφει με χρυσά γράμματα το όνομά του στην ιστορία της ομάδας, καθώς πετυχαίνει τα δύο από τα τρία συνολικά γκολ του κλαμπ στην Ευρώπη.

Η Λάτσιο, η οποία καίγεται για την νίκη, προκειμένου να εξασφαλίσει την τρίτη θέση του ομίλου και να περάσει στην επόμενη φάση, κάνει την ανατροπή αλλά το γκολ του Αγρίτη μοιράζει το ματς και πάλι στη μέση.

Ο διαιτητής σφυρίζει τη λήξη  του αγώνα. Η ιταλική ομάδα χάνει την πρόκριση από την Παρτιζάν, το Αιγάλεω πανηγυρίζει έστω και αργά τον πρώτο της βαθμό στην Ευρώπη και το ματς μπαίνει στην ιστορία. Η ομάδα, 16 χρόνια μετά, αγωνίζεται στην Β’ Εθνική.

Ιωνικός - Η ομάδα της Νίκαιας που έφτασε μέχρι την Ναντ

Λίγο πριν την εκπνοή της χιλιετίας, το 1999, ο Ιωνικός γνωρίζει μεγάλες δόξες καθώς καλείται για πρώτη φορά στην ιστορία του να περάσει τα σύνορα και να αγωνιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η ομάδα της Νίκαιας το παλεύει χρόνια, με αποκορύφωμα την προηγούμενη χρονιά, όταν, παρά την κατάκτησης της πέμπτης θέσης στο πρωτάθλημα, δεν εξασφαλίζει ένα από τα πολυπόθητα ευρωπαϊκά εισιτήρια της επόμενης χρονιάς.

Ο Ιωνικός τελικά τα καταφέρνει την τελευταία αγωνιστική, νικώντας, μάλιστα, εντός έδρας, σ’ ένα γήπεδο που σφύζει από κόσμο, την αιώνιο αντίπαλο Προοδευτική, με 1-0.

Αυτό που ακολουθεί μετά το τέλος του αγώνα δεν μπορεί κανείς να το περιγράψει εύκολα. Οι παίκτες βάζουν στοίχημα και ξυρίζουν τα μαλλιά τους, ενώ την ίδια ώρα, οι οπαδοί της ομάδας φωνάζουν έξω από τα αποδυτήρια «θα τρελαθώ, θα τρελαθώ, όταν την Νίκαια Ευρώπη θα την δω».

Ενώ διακαής πόθος της ομάδας είναι να πάρει την πρόκριση στους ομίλους του UEFA, ο Ιωνικός πέφτει πάνω στην γαλλική Ναντ, μία από τις ισχυρότερες εκείνη την περίοδο, ομάδες του Σαμπιονά.

Και ενώ όλοι πιστεύουν πως οι κακοτοπιές θα τελειώσουν κάπου εκεί, ανακοινώνεται πως το δημοτικό γήπεδο της Νεάπολης δεν πληροί τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές και δεν μπορεί να φιλοξενήσει τον αγώνα, με αποτέλεσμα εκείνος να γίνει στο αχανές και άχαρο ΟΑΚΑ.

Ο προπονητής της ομάδας, ωστόσο, προσπαθεί να τονώσει τους ποδοσφαιριστές του. «Το άγχος το ‘χουν αυτοί, όχι εσείς. Παίξτε την μπάλα που μπορείτε και στο τέλος θα κάνουμε ταμείο» λέει στους παίκτες του, μια μέρα πριν το ματς, συνιστώντας τους συνάμα να δείξουν υπομονή και ψυχραιμία στο τερέν.

Το ματς στο ΟΑΚΑ ξεκινά με τους καλύτερους οιωνούς για την ομάδα της Νίκαιας, με τον Βραζιλιάνο μεσοεπιθετικό, Παουλίνιο Κομπαγιάσι, να βρίσκει το δοκάρι της γαλλικής εστίας. Ο Ιωνικός, ωστόσο, αρχίζει να σφυροκοπείται και αντέχει μέχρι το 56ο λεπτό, όταν δέχεται το πρώτο γκολ. Ακολουθούν αλλά δύο, εξανεμίζοντας και τις τελευταίες ελπίδες των Νικαιωτών για πρόκριση. Η μόνη αντίδραση από την ελληνική ομάδα έρχεται στις καθυστερήσεις του αγώνα, όταν ο Δημητριάδης με κεφαλιά από την μικρή περιοχή κάνει το 1-3.

Ο παίκτης του Ιωνικού μαζεύει την μπάλα από τα δίχτυα, τρέχει προς το κέντρο, αλλά την ίδια ώρα σηκώνει τη γροθιά του και τη στρέφει προς τους φίλους της ομάδας που έχουν σταθεί στην μία πλευρά του γηπέδου και πανηγυρίζουν το τέρμα.

Πρόκειται για το πρώτο και τελευταίο, μέχρι στιγμής, γκολ του Ιωνικού στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Με το 1-3 του πρώτου αγώνα, το δεύτερο ματς στη γαλλική Ναντ είναι διαδικαστικού χαρακτήρα. Ο Ιωνικός τα πηγαίνει καλύτερα, ο Φώτης Στρακόσα «κατεβάζει ρολά», αλλά η ομάδα δεν καταφέρνει να αποφύγει την ήττα, αυτή τη φορά, όμως, με 1-0.

Την μαχητικότητα των Νικαιωτών αναγνωρίζει μετά τη λήξη της αναμέτρησης και ο Γάλλος τεχνικός, Ρεϊνάλντ Ντενουά, στη συνέντευξη τύπου, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Ο Ιωνικός αγωνίστηκε καλύτερα απ’ ότι στο πρώτο ματς και μας δυσκόλεψε». Η ομάδα σήμερα βρίσκεται στην Β’ Εθνική.

Απόλλων Σμύρνης - Η ιστορική νίκη κόντρα στην Ολίμπια Λιουμπλιάνας

104 χρόνια έπρεπε να περάσουν προκειμένου ο Απόλλων Σμύρνης, η ομάδα που γεννιέται στην Πόντο αλλά ξεριζώνεται το 1922 με την καταστροφή της πόλης από τον Κεμάλ, να αγωνιστεί για πρώτη φορά στην Ευρώπη.

Το πρωτάθλημα του 1995 είναι ιστορικό για τον σύλλογο, καθώς τερματίζει τέταρτος, πάνω από ομάδες όπως την ΑΕΚ και τον Ηρακλή, 4 βαθμούς πίσω από τον Ολυμπιακό, ενώ μόνο 2 από τον τρίτο ΠΑΟΚ. Πρόκειται για τη δεύτερη της καλύτερη επίδοση, μετά την τρίτη θέση το μακρινού, όμως, 1962.

Η συμμετοχή της ομάδας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις επισφραγίζεται στην Λειβαδιά, όταν το συγκρότημα του Γιάννη Παθιακάκη νικά με 2-1 την τοπική ομάδα, μπροστά σε χιλιάδες οπαδούς του, που κάνουν το ταξίδι, γνωστό και ως «η εκστρατεία της Λιβαδειάς», προκειμένου να παρακολουθήσουν από κοντά αυτή την ιστορική στιγμή.

Μετά τη λήξη του αγώνα, ακολουθεί πανζουρλισμός, με δεκάδες fans του Απόλλωνα να εισβάλουν και να τρέχουν να αγκαλιάσουν τον Ντέμη Νικολαΐδη, τον Λευτέρη Βελέντζα και τους υπόλοιπους παίκτες της ομάδας που καταφέρνουν το ακατόρθωτο.

Η γιορτή συνεχίζεται, όπως θα έκανε κάθε γνήσια ελληνική ομάδα, στα μπουζούκια της παραλιακής, με τους χορούς, τα πούρα και τα ζεϊμπέκικα να πηγαίνουν και να έρχονται.

Μερικούς μήνες μετά, η κληρωτίδα των προκριματικών για τους ομίλους του UEFA φέρνει στο δρόμο του την Ολύμπια Λιουμπλιάνας. Ο Απόλλωνας θα ταξιδέψει για πρώτη φορά στη Σλοβενία, με εφικτό, πια, στόχο την πρόκριση.

Στο γήπεδο της ομάδας που πέρυσι προσπέρασε στον πίνακα της βαθμολογίας - στη Νέα Φιλαδέλφεια - και όχι στη φυσική της έδρα, τη Ριζούπολη, θα γραφτεί μία από τις λαμπρότερες σελίδες της ιστορίας του συλλόγου.

Το ημερολόγιο δείχνει 8 Αυγούστου, η ζέστη είναι αφόρητη, κάτι που φαίνεται να δυσκολεύει τους Σλοβένους, οι οποίοι τα βρίσκουν σκούρα. Το μοναδικό γκολ της αναμέτρησης πετυχαίνει ο Μπλένταρ Κόλα.

Η «ελαφρά ταξιαρχία» πετυχαίνει την πρώτη της νίκη στην Ευρώπη και θέτει τις βάσεις για πρόκριση στην επόμενη φάση. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που δώσαμε μια νίκη στη χώρα» παραδέχεται μετά το τέλος του αγώνα ο κ. Παθιακάκης. Μπορεί όλοι να γνωρίζουν πως τα πράγματα θα είναι δύσκολα στη Σλοβενία, ο ενθουσιασμένος στις τάξεις της ελληνικής ομάδας είναι μεγάλος.

Τα βίντεο της εποχής δείχνουν, μάλιστα, οπαδούς του Απόλλωνα που ετοιμάζονται για το ταξίδι στο αεροδρόμιο να φωνάζουν ρυθμικά «στη Σλοβενία θα χοροπηδάμε, για την ομάδα που τόσο αγαπάμε», με τον προπονητή της ομάδας να μιλά για «γιορτή για το σύλλογο και το ποδόσφαιρο».

Η ρεβάνς ξεκινά ιδανικά τον Απόλλωνα, με τον Κόλα, ο οποίος βρίσκεται σε εξαιρετικό φεγγάρι, να ανοίγει το σκορ. Το εκτός έδρας γκολ φαίνεται να διευκολύνει το έργο της ελληνικής ομάδας, καθώς η Ολίμπια Λιουμπλιάνας χρειάζεται τώρα τρία γκολ για να πάρει αυτή την πρόκριση.

Η απειρία της ελληνικής ομάδας, όμως, γίνεται αισθητή, με τους Σλοβένους τελικά να πετυχαίνουν τα τρία γκολ και να κλέβουν την πρόκριση απ΄την «ελαφρά ταξιαρχία».

Αυτό είναι τελευταίο παιχνίδι της ομάδας στην Ευρώπη. 25 χρόνια μετά, ο Απόλλωνας παλεύει για την άνοδό του στην Superleague.