Τι ομάδα είσαι;

Το ντέρμπι που έρχεται θα γίνει σίγουρα αφορμή για ατέλειωτους και ανούσιους καβγάδες. Παναθηναϊκοί και Ολυμπιακοί ετοιμάζονται από τώρα όχι για να ζήσουν και να ευχαριστηθούν ένα παιχνίδι, αλλά για να βρίσουν και να βριστούν, να πλακώσουν και να πλακωθούν.

Στην Ελλάδα ο οπαδισμός, στο ποδόσφαιρο και όχι μόνο, είναι σχεδόν πάντοτε στείρος. Ξεκινάει από την παιδική ηλικία σαν αγάπη για μια ομάδα –αποτέλεσμα της επιρροής του πατέρα, ενός φίλου ή κάποιου στενού συγγενή–, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις καταλήγει να «λύνει» μια σειρά από άλλα προβλήματα που δεν έχουν σχέση με το ποδόσφαιρο ή τα υπόλοιπα σπορ. Λίγο ν ακούσει κανείς τα συνθήματα της «μαχητικής μερίδας» την ώρα του αγώνα, το καταλαβαίνει. 

Γρήγορα η οπαδική προτίμηση ξεπερνά τα όρια της αντιπαράθεσης και της ανταλλαγής απόψεων και μπαίνει στα χωράφια της βλακείας που γεννάει το φανατισμό. Τα χαστούκια που τρώει καθένας στη ζωή του θέλει να τα πατσίσει μέσα από τη νίκη της ποδοσφαιρικής του ομάδας. Άνθρωποι που δεν παίρνουν ικανοποίηση από τη δική τους δουλειά ή δημιουργία, ακουμπάνε στις επιτυχίες κάποιων άλλων για να χαρούν. «Σας σκίσαμε», λένε, ενώ κατά βάθος ξέρουν ότι εκείνος που έσκισε ήταν ο παίκτης, ο προπονητής και στην τελική ο πρόεδρος. Η ψευδαίσθηση είναι ο αγαπημένος χώρος μέσα στον οποίο έμαθαν να ζουν και να νιώθουν ασφάλεια. Αυτός και ο λόγος που δεν αντέχουν μεγάλες δόσεις αλήθειας. 

Σε πολλές περιπτώσεις η κατάσταση γεννάει και «ηγέτες». Τι θα ήταν ο όποιος Τσουκαλάς χωρίς τον όποιο Ολυμπιακό; Τίποτα. Κι από πίσω χιλιάδες άλλοι έτοιμοι να του μοιάσουν και να αφοσιωθούν στα «ιδανικά» της ομάδας.  

Η σχεδόν μόνιμη ερώτηση που μου κάνουν όσοι με διαβάζουν στα τόσα χρόνια που γράφω για μπάλα είναι... «τι ομάδα είσαι»! Μου αρέσει να υπάρχει αυτή η απορία. Θέλω ο άλλος να με προσέχει για τις απόψεις μου και όχι για κάποιο σήμα που θα έχω κολλημένο στο κούτελο. Συνήθως οι Ολυμπιακοί με λένε Παναθηναϊκό και το αντίστροφο. Ωρες-ώρες νιώθω σαν κάποιο σπάνιο υβρίδιο βαζελόγαυρου! Γελάω...

Στην πραγματικότητα βλέπω το ποδόσφαιρο σαν μία από τις απολαύσεις της ζωής. Ο ιδιοφυής και γι’ αυτό αμφιλεγόμενος Παζολίνι, που εκτός από σκηνοθέτης, ποιητής, συγγραφέας ήταν και ποδοσφαιριστής (φωτό), όταν μιλούσε για μπάλα δεν άφηνε ποτέ την αγάπη του για την Μπολόνια να τον χαρακτηρίσει. Υποστήριζε το ίδιο το παιχνίδι, που έλεγε ότι είναι «το θέαμα που αντικατέστησε το θέατρο». Μάλιστα, έκανε διαχωρισμό ανάμεσα στο «πεζό» ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο με το τότε κατενάτσιο του και τα «τρίγωνα γεωμετρίας» όπως τα έλεγε, και στο «ποιητικό» λατινοαμερικάνικο - βραζιλιάνικο, εκεί όπου το όνειρο κάθε παίκτη είναι να πάρει την μπάλα από τη σέντρα, να τους ντριπλάρει όλους και να βάλει γκολ όπως περίπου ο Μαραντόνα στην Αγγλία. 

«Κάθε γκολ», έγραψε κάποτε, «είναι αναπόφευκτο, λαμπρό, καταπληκτικό και μη αναστρέψιμο. Όπως ακριβώς και ο ποιητικός λόγος. Ο κορυφαίος σκόρερ ενός πρωταθλήματος είναι πάντα ο καλύτερος ποιητής της χρονιάς»!

Καλό θα ήταν να προσπαθούμε να βλέπουμε τα πράγματα κάπως έτσι. Να παρατηρούμε τις κινήσεις, τις τακτικές, τα πλάνα, τα σωστά, τα λάθη, τα συμφέροντα μέσα κι έξω από τα γήπεδα. Και να χαιρόμαστε όταν οποιαδήποτε ομάδα παίζει καλά κι αφήνει ευχαριστημένους στο τέλος ακόμη και τους οπαδούς του αντιπάλου. Να μην έχουμε μέσα μας κενά που να μπορούν να μας τα γεμίσουν μια φανέλα ή ένα κασκόλ, ειδικά όταν ξέρουμε ότι πίσω από τις ιδεολογίες, τις σημαίες, τα σύμβολα, τα χρώματα ή τα λογότυπα (κλαμπ, έθνος, κράτος, κόμμα, θρησκεία...) κρύβονται πάντα μηχανισμοί εξουσίας με στόχο να μας βάλουν σ’ ένα στρατό και να μας χρησιμοποιήσουν για τους σκοπούς τους. Να μας κάνουν ενδοφλέβιες ενέσεις προπαγάνδας μέχρι να πιστέψουμε πως αυτό που μας λένε είναι η δική μας άποψη. Να μας πασάρουν σαν ήρωες κάποιους που ίσως κατά βάθος να μην αξίζουν φράγκο. Να μας παίρνουν λεφτά. Να μας έχουν να τους δουλεύουμε εθελοντικά, δηλαδή τσάμπα. Ακόμη και να μας στέλνουν να σκοτωθούμε. 

Προσωπικά, σε τέτοια λογική δεν μπήκα και δεν πρόκειται να μπω. Υποστηρίζω την ομάδα που παίζει την καλύτερη μπάλα. Και απλά απολαμβάνω τις αντιδράσεις... 

Έπειτα, το ποδόσφαιρο μου αρέσει και επειδή είναι ένα συναρπαστικό αλλά κυρίως «άδικο» παιχνίδι. Δεν νικάει πάντα ο καλύτερος. Υπάρχουν ένα σωρό απρόβλεπτοι παράγοντες που μπορούν να ανατρέψουν το αποτέλεσμα. Το λάθος του ποδοσφαιριστή. Η κακή διαιτησία. Το στήσιμο από τον άλφα ή τον βήτα. Εδώ ο άνθρωπος, με τις υπερβάσεις και τις αδυναμίες του, παίζει τον σπουδαιότερο ρόλο κόντρα στις μηχανές, στα κομπιούτερ, στους αριθμούς, στις στατιστικές και στις συντεταγμένες. Είμαι από εκείνους που νομίζουν ότι το σπορ θα χάσει τη μαγεία του και το σασπένς του αν καταργηθεί το πέναλτι ή πάψει να υπάρχει το οφσάιντ. Με τέτοια διάθεση θα πάω να δω και το ντέρμπι...