Ξεκινήσαμε με δύο αλλά. Σ’ ένα καμαρίνι, από αυτά που θα φιλοξενούσαν τα περιοδικά για design αλλά με τεχνητό φωτισμό, σε μια συνέντευξη που ήθελε να ρίξει φυσικό φως. Μπορεί να μπήκαμε με ειλικρινή διάθεση στην κουβέντα, αλλά ο καθένας ήρθε με τις καχυποψίες του. Η Α.Β. απέναντι σ’ έναν από τον «άλλο χώρο», που δηλώνει πως του αρέσει η φωνή της, όμως δεν την έχει δει ποτέ live και πιστεύει πως έχει πει περισσότερα τραγουδάκια από τραγούδια (έξαλλη θα γίνει γιατί κάνω αποτίμηση ενώ ό,τι δικό της έχω ακούσει το έχω ακούσει τυχαία). Κι εγώ απέναντι σε έναν άνθρωπο που εκπροσωπεί μια πάλαι ποτέ φαντασμένη σόου μπιζ και στις συνεντεύξεις της ήταν «λάβετε, φάγετε, τούτο μου εστί η προσωπική μου ζωή», για μένα με μια δήθεν ανυπόκριτη ευκολία. Αφορμή ήταν η ροκ όπερα του Νίκου Καρβέλα «Οι καμπάνες του Edelweiss» στην οποία πρωταγωνιστεί. Αληθινός στόχος όμως να μάθω πώς σκέφτεται μια γυναίκα που αποτέλεσε το απόλυτο είδωλο για χιλιάδες κόσμου σε μια εποχή που όλα έχουν αλλάξει. Προσπαθήσαμε για μια unplugged συνέντευξη. Το τι καταφέραμε... στην κρίση σας.
Ο ρόλος σας στο έργο;
Μια γυναίκα που έχει κακοποιηθεί στο παρελθόν, κουβαλάει αυτό τον πόνο, κι εκεί που ελπίζει πως μπορεί να το ξεπεράσει κάτι συμβαίνει και η ευτυχία γίνεται άπιαστο όνειρο. Η κακοποίηση πάντως είναι η λέξη-κλειδί για το πώς εξελίσσεται ως γυναίκα...
Έχετε υποστεί κακοποίηση;
Σε μία από τις σχέσεις ένιωσα τον τρόμο. Κατέληξε να είναι επικίνδυνη για τη σωματική και την ψυχική μου ακεραιότητα. Από ένα σημείο και μετά παρέμενα καταστρώνοντας το σχέδιο απόδρασης, πώς θα καταφέρω να αποδιώξω το φόβο και να φύγω. Είχα φτάσει σ’ εκείνο το σημείο που δεν αναγνώριζα τον εαυτό μου. Ούτως ή άλλως η «αλλοτρίωση» αυτή συμβαίνει και όταν σε μια σχέση το «θέλω να είμαι εδώ» το αντικαθιστά το «δεν μπορώ να φύγω». Μου έχει συμβεί δύο με τρεις φορές.
Με την ασφάλεια που επιτρέπει η απόσταση, τι δίνει ο απολογισμός;
Πως τελικά ποτέ πορτεραιότητά μου δεν ήταν οι έρωτες και οι αγάπες, αλλά πάντα η μουσική. Οι περισσότεροι ήταν «συμπληρώματα». Έτσι δεν ήμουν ποτέ πραγματικά δοτική... Από την άλλη, όντας διάσημη και τραβώντας τα φώτα, πολλοί από αυτούς ένιωθαν μειονεκτικά, έτσι αναγκαζόμουν να γίνομαι πιο «καλή» και «υπομονετική» προκειμένου να ισοφαρίσω αυτή την αίσθηση. Κι άρχιζε ένα παιχνίδι με το είναι και το φαίνεσθαι, ποιος από τους δύο είναι ο καλύτερος στη σχέση, που δεν έβγαζε πουθενά...
Αναζητώντας στο διαδίκτυο στοιχεία για εσάς, τα περισσότερα αφορούσαν τις σχέσεις σας. Δεν βαρεθήκατε να βγάζετε προς τα έξω τα προσωπικά σας και τους έρωτές σας; Εν πλήρει δόξη δώσατε τα πάντα. Πάρτε και τον Αντώνη Σαμαρά, πάρτε τους όλους.
Ναι, το έκανα! Μου καταλογίζετε πως πούλησα την προσωπική μου ζωή για χάρη της δημοσιότητας; Δεν ξέρω αν μπορώ να σας πείσω μ’ αυτό που θα πω, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Δεν το έκανα πονηρά. Δεν με ένοιαζε! Ναι, γιατί, έλεγα τότε, να μην πω για τη σχέση μου με τον Σαμαρά; Και ποιος είναι αυτός για να μην το κάνω; Αφέθηκα στην αφέλειά μου...
Λίγο δικαιολογία μού ακούγεται...
Δεν είναι έτσι. Αξιολογούσα διαφορετικά το χρόνο μου. Δεν καθόμουν να σκάσω αν απάντησα σε τρεις μαλακίες που είχαν να κάνουν με την προσωπική μου ζωή. Μπορεί να με βόλεψε όλο αυτό. Δεν ξέρω.... οk, τώρα που το συζητάμε, μπορεί και να έχετε δίκιο. Μπορεί να είχα παρασυρθεί από τη ματαιοδοξία μου. Από το ενδιαφέρον του κόσμου. Τη δεκαετία του ενενήντα το ζευγάρι Καρβέλας-Βίσση «πουλούσε» χρυσό. Η ματαιοδοξία μου είχε φτάσει στο απροχώρητο. Ήθελα να ασχολούνται μαζί μου. Όχι πως δεν αντιμετώπιζα και το «χλευασμό», αλλά εκεί θυμόμουν τα λόγια του πατέρα μου «Τη μηλιά που έχει μήλο βαράνε» και συνέχιζα. Δεν μετανιώνω. Αυτά τότε. Δεν είμαι έτσι τώρα. Έχει μετατεθεί το βάρος του ενδιαφέροντός μου. Τώρα πια προτιμώ να είμαι εν γνώσει μου δυστυχισμένη παρά εν αγνοία μου ευτυχισμένη.
Πολύ ωραίο αυτό που είπατε. Είναι κάτι που δεν το αντέχουμε... μόνη σας αντέχετε να μείνετε;
Τη λατρεύω και την επιθυμώ τη μοναξιά. Μπορεί να περνάω υπέροχα με την παρέα μου, αλλά ευτυχισμένη νιώθω όταν μείνω μόνη στο αυτοκίνητο και βάλω να ακούσω την αγαπημένη μου μουσική. Το μόνο κακό είναι πως πολύ συχνά υπάρχουν φωνές στο μυαλό μου που λένε διάφορα και χρειάζεται προσπάθεια να τις ηρεμήσω. Αλλά υπάρχουν στιγμές που ησυχάζουν. Τα τελευταία χρόνια νομίζω πως η μόνη χαρά που παίρνω είναι από την πρόβα.
Η προς τα έξω εικόνα σας ήταν πάντα τόσο μονοδιάστατα θετική, και χαρούμενη. Στη λογική «δείτε με πόσο ευτυχισμένη είμαι».
Πίστευα πως ο κόσμος έχει επιλέξει μια φέτα από εμένα και αυτή θα έπρεπε να του δίνω. Δεν ήταν όμως ψεύτικη, ήταν μια φέτα. Δεν το έψαχνα ποτέ παραπάνω.... Θα επιθυμούσα να μη χρειαστεί να το επαναλάβω ποτέ, όμως μη λέω μεγάλα λόγια.
Με τι κατορθώσατε να συμφιλιωθείτε;
Θα ακουστεί αφελές, αλλά με τη διατροφή μου. Υπήρξε πλήγμα στη ζωή μου. Έχω ζήσει δυστυχισμένες στιγμές εξαιτίας της. Είχα βουλιμικές εξάρσεις, δεν πήγαινα πουθενά μήπως και δω φαγητό και φάω, έχω υποφέρει... Κάποιος, όταν πεινάει, σηκώνεται και τρώει. Εγώ άρχιζα να αναρωτιέμαι: Παχαίνει αυτό που θα φάω; Κι αν φάω, πόσο καιρό δεν θα τρώω; Από τα 15 μου ξεκίνησε αυτό και αρνιόμουν να ζητήσω βοήθεια. Να δεχτώ πως είμαι άρρωστη, πως μπορεί να χρειαστώ τη βοήθεια ειδικού.
Έχετε κάνει ψυχανάλυση;
Ναι, στο εξωτερικό. Ίσως γιατί το όνομά μου δεν τους έλεγε τίποτα απολύτως, αλλά και γιατί είχα ανακαλύψει πως μου ήταν πολύ πιο εύκολο να λέω τα θέματά μου στα αγγλικά παρά στα ελληνικά. Όχι, γιατί τα μιλάω καλύτερα, αλλά γιατί μπορούσα πιο εύκολα να είμαι ειλικρινής. Εξαιτίας της γλώσσας έμοιαζε περισσότερο με αφήγηση παρά με εξομολόγηση και ο πόνος της συνειδητοποίησης είχε λιγότερο κόστος. Θυμάμαι πως μιλούσα πιο ταπεινά απ’ ό,τι συνήθως μιλάω. Σήμερα όλα αυτά που βγήκαν τότε από την ψυχαναλυτική διαδικασία υπάρχουν και επιπλέουν. Και νομίζω πως έχουν στεγνώσει από το πύον τους.
Ο καθρέφτης είναι πάντα ο μεγάλος αντίπαλος;
Αν ξεπεράσεις τη ρυτίδα τότε πολύ πιο εύκολα φτάνεις στην ψυχή. Και όταν λέω ρυτίδα μιλάω για τη ματαιοδοξία, τα υπαρξιακά, την απόκρυψη της αλήθειας, τα δεν παραδέχομαι... Την ψυχή σου οφείλεις να την αγαπάς και για να συμβεί αυτό μέσω του καθρέφτη δεν πρέπει να σε θαμπώνει η εικόνα σου, και ειδικά αν αυτή δεν σου αρέσει. Φτιάχνω λοιπόν μέχρι ενός σημείου την εξωτερική μου εμφάνιση ώστε να μπορώ να ασχοληθώ με το πιο μέσα. Τώρα, τι σημαίνει φτιάχνω, για τον καθένα είναι άλλο θέμα. Πάντως εγώ γουστάρω τον εαυτό μου χωρίς μακιγιάζ έτσι όπως είμαι στα 57 μου.
Σε πόσους χωρισμούς έχετε βάλει μουσικό χαλί;
Δεν ξέρω, αλλά ούτε και σε πόσες επανασυνδέσεις. Μιλάμε για χιλιάδες. Το «Γκάζι» έχει τα πρωτεία στους χωρισμούς, το «Όσο έχω φωνή» στις επανασυνδέσεις. Υπάρχει πάντως η ατάκα «Κάθε τι που έχω ζήσει, το έχει πει η Βίσση».
Το πιο αγαπημένο σας τραγούδι;
Το «Love of my life» των Queen. (τραγουδάει) Δεν μπορώ να φανταστώ πώς ένας άνθρωπος που σε αγαπάει πολύ μπορεί να σ’ αφήσει. Ανάθεμα, συγκινήθηκα. (Κενός χρόνος. Με κοιτάζει) Πιστεύεις –το γυρνάω στον ενικό–, έχει κανείς σαν εμένα δικαίωμα να αλλάξει την καριέρα του; Να ξαφνιάσει; Να ξεφύγει από αυτό που για χίλιους λόγους έκανε μέχρι σήμερα;
Ασφαλώς και έχει. Το πρόβλημα είναι οι άλλοι.
Έτσι. Πες λοιπόν πως αφιέρωνες περισσότερες από τις δύο ώρες αυτής της συνέντευξης και έφτανες να μ’ αγαπάς ως φίλος και να θέλεις να γνωρίσεις περισσότερο αυτό το χάρισμά μου – ταλέντο για μένα είναι ο τρόπος που καλλιεργείς το χάρισμά σου. Πού θα με οδηγούσες; Το απόσταγμά μου είναι άλλα πράγματα που ίσως δεν μπόρεσα να τα μεταφέρω στον κόσμο, γιατί ενδεχομένως τους μπέρδεψα με την εικόνα μου. Κι έρχομαι σήμερα να νιώθω προδομένη από τον ίδιο μου τον εαυτό.
Αυτή η τελευταία φράση που είπες, σου ομολογώ, μου ακούστηκε η πιο από καρδιάς φράση στην κουβέντα μας.Γιατί δεν υπήρχε κανένα επιτηδευμένο «σ» και «τ», που ξεχώριζα πιο πριν στην εκφορά του λόγου σου.
Μωρέ, είμαι Κύπρια γι’ αυτό, αλλά ξέρω τι λες, μου το έχουν πει κολλητοί μου πως συμβαίνει. Ναι, γιατί, τώρα μιλώντας μαζί σου, πόνεσα στη συνειδητοποίηση πως άφησα το διάβολο της ματαιοδοξίας να με παρασύρει και δεν με άφησε να πάω και κάπου αλλού. Μπορεί να φταίει και πως οι μουσικές προτιμήσεις μου μοιάζουν με μια χαοτική θάλασσα. Τραγουδάω τη μια φορά όπερα και την άλλη το «Τυραννιέμαι» – μεγάλο λάθος το συγκεκριμμένο στην καριέρα μου. Λατρεύω τα λαϊκά τραγούδια, είπα υπέροχα λαϊκά, όμως υπάρχει ένα κόστος όταν περνάς χωρίς πολλή προετοιμασία από το ένα είδος στο άλλο. Προσπαθώ να χώσω σε μια καριέρα διαφορετικά πράγματα που το ένα μάχεται το άλλο. Γιατί αυτό είμαι. Και το πληρώνω. Είναι η ώρα του απολογισμού και της ωρίμανσης.
Η οποία ξεκίνησε με την κρίση και τα άδεια τραπέζια στα κέντρα;
Υπήρξα φοβερά εγωκεντρική, σε βαθμό που χαιρόμουν ακόμα και την περίοδο που μου έπαιρναν τα πράγματα από το σπίτι, γιατί ήταν μια αιτία να μιλούν για μένα. Από τη μία αυτό, από την άλλη όταν μπήκα στο άδειο σπίτι συνειδητοποίησα πως τα πράγματα δεν είμαι εγώ και στ’ αρχίδια μου, δεν πρόκειται να ξαναγίνω ποτέ θύμα τους. Η κρίση υπήρξε μάθημα, και μου έδωσε την ευκαιρία να αναζητήσω το πιο ουσιώδες. Νομίζω δε, με το χέρι στην καρδιά, αν μου έλεγες πως πάλι επιστρέφει το παρελθόν με τα πρώτα τραπέζια πίστα και όλα αυτά, θα σου έλεγα δεν θέλω ξανά. Από την άλλη, όμως, δικαιούμαι και μια αξιολόγηση που έχει να κάνει με την ουσία: τη φωνή μου και με πολλά από τα τραγούδια μου, που τα θεωρώ πολύ σημαντικά. Δημιούργησα στην καριέρα μου πολλές εικόνες τη μία πάνω στην άλλη, κρέμασα χιλιάδες χαϊμαλιά πάνω μου, φούσκωσα και ξεφούσκωσα μαλλιά, φόρεσα βάτες, ήθελα τα σουξέ, τα γούσταρα όλα και τα έκανα με απίστευτο κέφι. Αν με ρωτήσεις αν τα ξανακάνω, θα σου πω ΟΧΙ. Θέλω να προχωρήσω διαφορετικά. Δεν θα είναι εύκολο γιατί δεν είμαι και πλούσια, εξαιτίας κάποιων κακών επιλογών στη ζωή μου. Όμως, είμαι αποφασισμένη να το κάνω. Αχ, αυτή η ταινία «Birdman»! Ο ήρωάς της είμαι εγώ.
Το έργο της Μαρίας Ζαβάκου για τον ψηφιακό εκφοβισμό και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η νέα γενιά ανεβαίνει στη σκηνή σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου
10°
