Ο Γιώργος Κουτλής σκηνοθετεί τους «Παίχτες» στο θέατρο Κιβωτός
Μια φρέσκια παράσταση, που έδωσε κυρίαρχη και ισόποση σημασία στην αχαλίνωτη χορογραφημένη κίνηση, στις εκφράσεις του προσώπου, στη γλώσσα του σώματος, αλλά και στις σιωπές
Εντυπώσεις από την παράσταση «Οι παίχτες» του Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ, που παρουσιάζεται στο θέατρο Κιβωτός σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή.
Ένα νυχτερινό κέντρο με διακόσμηση που ήθελε να αποπνέει κάτι αρχοντικό, αλλά παρέπεμπε ευθέως σε κάτι παρακμιακό που ήταν νοτισμένο από τον καπνό εκατομμυρίων τσιγάρων. Το λόμπι ενός πανδοχείου, κάπου στη Ρωσία των αρχών του 19ου αιώνα, που φιλοξενούσε κάθε καρυδιάς καρύδι. Αυτό ήταν το σκηνικό της παράστασης «Οι παίχτες» του Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ, που παρουσιάζεται στο θέατρο Κιβωτός σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή.
Μια παράσταση, μόλις η δεύτερη που παρακολουθώ του νεαρού σκηνοθέτη, που ξεκινάει σαν θέατρο μέσα στο θέατρο, μ’ έναν απίθανο κομφερασιέ (Γιάννης Νιάρρος), που αναλαμβάνει να μας συστήσει μια αλλόκοτη αντροπαρέα με ένα κοινό πάθος: τον τζόγο. Ο ένας απ’ αυτούς (Βασίλης Μαγουλιώτης, ο Ίχαρεφ της παράστασης) έχει σχεδόν ερωτική σχέση με τη σημαδεμένη τράπουλά του, τόσο που της έχει δώσει και όνομα: Αδελαΐδα Ιβάνοβνα! Και που πιστεύει, όπως όλοι οι μικροί ή μεγάλοι απατεώνες, ότι αυτός μπορεί να ξεγελάσει τους άλλους και να τους «γδύσει». Δύο άλλοι του ιδίου φυράματος τύποι είναι απέναντί του, (ο Ουτεσίτελνι του Γιάννη Νιάρρου και ο Κρούγκελ του Αλέξανδρου Χρυσανθόπουλου).
Κι απ’ αυτό το σημείο ξεκινάει μια σπαρταριστή ιστορία παρεξηγήσεων, με τον Γκόγκολ να μας δείχνει ως «θύματα» των τζογαδόρων μας που έχουν ενώσει πια τις δυνάμεις τους, έναν πλούσιο γαιοκτήμονα, τον Μιχαήλ Α. Γκλοβ (Χρήστος Στέργιογλου) και τον αφελή γιο του, τον Αλεξάντρ -Σάσα- Γκλοβ (Ηλίας Μουλάς).
Ο Γιώργος Κουτλής με την καθοριστική συμβολή όλων των ηθοποιών της παράστασης μάς πρόσφερε μια φρέσκια παράσταση που έδωσε κυρίαρχη και ισόποση σημασία, στην αχαλίνωτη χορογραφημένη κίνηση, στις εκφράσεις του προσώπου, στη γλώσσα του σώματος, αλλά και στις σιωπές. Με όλα έπαιζαν οι ηθοποιοί. Και ο ίδιος αχαλίνωτος ρυθμός ακολουθήθηκε και στη γλώσσα, φρεσκαρισμένη κι αυτή (ο Γιώργος Κουτλής υπογράφει και τη μετάφραση και τη διασκευή). Και είναι πράγματι δύσκολο να περιγραφεί η ακρίβεια τόσο των κινήσεων όσο και της ατάκας σ’ αυτή την παράσταση.
Κι αν νομίζετε ότι αυτή η παράσταση είναι μόνο κωμωδία με διαρκές ξεκαρδιστικό γέλιο για τους θεατές, κάνετε λάθος. Είναι μια παράσταση που αναδεικνύει όλα όσα ήθελε να θίξει ο Γκόγκολ στο κείμενό του: τα πάθη, τις εξαρτήσεις, την ημιμάθεια, την πονηριά, τα μικρά και τα μεγάλα λαμόγια, τις μικρές και τις μεγάλες ασυνείδητες και ανεύθυνες συμπεριφορές που διαρκώς συναντούμε, τους εξυπνακισμούς ως μόνο προσόν για την επιβίωση και την επικράτηση, τους χειριστικούς ανθρώπους, το ιδανικό του εύκολου πλουτισμού, τη θεοποίηση της απάτης και την κυνική αποενοχοποίηση για τις πράξεις τους: «Είναι κάτι το απαραίτητο» ακούγεται. Ένα έργο που δεν είναι μόνο καταγγέλτικο για όλες αυτές τις παθογένειες. Ο Νικολάι Γκόγκολ ξέρει να δείχνει, με τρυφερότητα, και το αδιέξοδο αυτών των ανθρώπων, τη μοναξιά τους, το κενό τους.
Είναι μόλις η δεύτερη παράσταση του Γιώργου Κουτλή που παρακολουθώ. Η πρώτη ήταν το «Παίζοντας το θύμα» των αδελφών Πρεσνιακόφ, πριν από δύο χρόνια ακριβώς στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού. Μια παράσταση που με είχε κάνει να κρατήσω με υπογραμμισμένη σημείωση το όνομα του σκηνοθέτη, αναμένοντας κι ένα δεύτερο δείγμα της δουλειάς του. Η νέα του παράσταση, ο τρόπος που την προσέγγισε, ο τρόπος με τον οποίο δούλεψε με το κείμενο και τους ηθοποιούς, με έπεισε ότι ο Γιώργος Κουτλής μπορεί να τοποθετηθεί στις ελπιδοφόρες δυνάμεις των νέων σκηνοθετών.
Μια παράσταση που δεν θα μπορούσε να είναι ίδια χωρίς αυτούς τους ηθοποιούς και τη σκηνική τους ενέργεια. Τον Γιάννη Νιάρρο, που μάλλον δεν υπάρχουν λόγια για να περιγραφούν όσα έκανε επί σκηνής· τον Βασίλη Μαγουλιώτη, που ισορροπεί θαυμαστά το κωμικό και το τραγικό, δίνοντας ένα ιδιαίτερο βάθος στις ερμηνείες του· τον Αλέξανδρο Χρυσανθόπουλο, που απέδειξε, ξανά, ότι μπορεί να κινηθεί με θαυμαστή άνεση σε όλη τη γκάμα του θέατρου· τον Ηλία Μουλά, που έχει ήδη εξασφαλίσει ξεχωριστή θέση στις σημαντικές κωμικές περσόνες του ελληνικού θεάτρου· τον ξεκαρδιστικό Γιώργο Τζαβάρα που κάνει διάφορους ρόλους, περιφερειακούς αλλά καθοριστικούς στην πλοκή του έργου, αλλά και τον Γκόσα τον drummer, τον Γιώργο Μπουκαούρη που έπαιζε ντραμς αλλά έπαιζε και με τα ντραμς του. Και, φυσικά, τον Χρήστο Στέργιογλου που πάντα μας γοητεύει.
Αν θέλετε ένα βράδυ της Δευτέρας ή της Τρίτης, να πάρετε κουράγιο για την υπόλοιπη εβδομάδα, να γελάσετε με την ψυχή σας και να απολαύσετε ένα σύγχρονο καλό θέατρο, πηγαίνετε στο θέατρο «Κιβωτός».
14°
