Η Ελπίδα Σταθάτου, ο «Στεγόσαυρος» και οι διατροφικές διαταραχές

Η Ελπίδα Σταθάτου είναι Αθηναία ηθοποιός, κατάγεται από την Κεφαλονιά και ζει στο Λονδίνο. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας, έχοντας συμμετάσχει σε θεατρικές παραστάσεις σε σκηνές και φεστιβάλ του εξωτερικού και ταινίες μικρού μήκους. Η μεγάλη επιτυχία δεν άργησε να έρθει: ξεχώρισε με τον «Στεγόσαυρο», έναν μονόλογο με θέμα τις συναισθηματικές και διατροφικές διαταραχές που κατάφερε να αποσπάσει θετικές κριτικές στο Λονδίνο και το Εδιμβούργο όπου παρουσιάστηκε.

Η παράσταση, που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τις 4 μέχρι τις 7 Μαρτίου 2021 μέσω διαδικτυακού streaming, εξερευνά το ανθρώπινο σθένος και την πολυπλοκότητα της ζωής στη σύγχρονη κοινωνία την πιο κατάλληλη στιγμή. Δηλαδή την εποχή της πανδημίας που βιώνουμε και κατά την οποία προσπαθούμε να διατηρήσουμε τις δυνάμεις και αντοχές. Να σκεφτούμε και να επαναξιολογήσουμε τι είναι πιο σημαντικό, δίκαιο και ηθικά σωστό στη ζωή μας.

Εκτός από δημιουργός, η Ελπίδα Σταθάτου είναι και η πρωταγωνίστρια του «Στεγόσαυρου», μονολόγου που βασίζεται στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της θεατρολόγου και ηθοποιού Έρσης Νιαώτη με τίτλο «Κοιμήθηκα με τα μαλλιά μου μέσα σ’ ένα άδειο κουτί πίτσας» (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο). Τα θέματα στα οποία εστιάζει το θεατρικό κείμενο είναι η βουλιμία, η ανορεξία, η κατάχρηση ουσιών, η συναισθηματική κακοποίηση και το αποστασιοποιημένο σεξ. Όμως, τα παρουσιάζει με έναν τρόπο μακριά από τη σοβαροφάνεια και την αυτολύπηση, με εναλλαγές στον ρυθμό και τη διάθεση. Αυτή η πάλη των ατόμων με διανοητικές διαταραχές σκηνοθετείται από τον ανερχόμενο σκηνοθέτη στο Λονδίνο και υποψήφιο για βραβείο Olivier, Τζο Χάφτον. 

Η Ελπίδα Σταθάτου μιλά στην ATHENS VOICE για την πορεία της στο Λονδίνο με την πλούσια ιστορία στο θέατρο, τη δημιουργία του «Στεγόσαυρου», τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Breaking Through the Lens και τα επόμενα βήματα στον κινηματογράφο.

Σπουδάσατε ψυχολογία και υποκριτική. Σε ποια ηλικία συνειδητοποιήσατε ότι θέλετε να γίνετε ηθοποιός και τι ήταν εκείνο που σας ώθησε να ακολουθήσετε αυτό το επάγγελμα;
Δεν έλεγα από παιδί ότι θέλω να γίνω ηθοποιός κι αυτό όχι γιατί δεν είχα ροπή προς τις τέχνες, αλλά γιατί δεν είχα καταλάβει ότι είχα την επιλογή -αυτή τη θέληση για εκφραστικότητα- να την κάνω κάποια στιγμή επάγγελμα. Όλο αυτό το κατάλαβα μετά τις σπουδές μου στην Ψυχολογία όταν βρήκα το θάρρος να παραδεχτώ στον εαυτό μου τι θέλω πραγματικά και ήμουν πια έτοιμη να πάρω το ρίσκο, να επενδύσω στα όνειρα μου. Αυτό που με ώθησε κυρίως να ασχοληθώ με την υποκριτική είναι ότι ήθελα μέσα από το επάγγελμα μου να μπορώ να εμπνεύσω, να συγκινήσω και ίσως να βοηθήσω κόσμο. Για μένα το θέατρο συμβάλει σε όλα τα παραπάνω. 

Ποιο ήταν το πρώτο κινηματογραφικό ή θεατρικό έργο στο οποίο συμμετείχατε και τι θυμόσαστε από την οντισιόν;
Η πρώτη οντισιόν που έκανα ήταν για το θεατρικό «The Love of the Nightingale» το οποίο είναι βασισμένο στον μύθο της Πρόκνης. Ένα έργο πιο επίκαιρο από ποτέ αφού μιλάει για τον βιασμό της αδελφής της Πρόκνης, Φιλομήλας, από τον άνδρα της Τηρέα. Όταν η Φιλομήλα τον απειλεί ότι θα αποκαλύψει τον βιασμό της, ο Τηρέας της κόβει τη γλώσσα και την βάζει στην απομόνωση. 
Ένα έργο που μιλάει για τη διαφθορά στις θέσεις εξουσίας, με μία πολύ φεμινιστική ματιά καθώς διαπραγματεύεται τη γυναικεία φιλία και στήριξη. 
Έκανα οντισιόν για τον ρόλο της Πρόκνης και δεν θυμάμαι πολλά από εκείνη τη στιγμή γιατί είχα παγώσει από το άγχος μου. Θυμάμαι όμως χαρακτηριστικά τη στιγμή που είδα το μήνυμα ότι πήρα τον ρόλο γιατί άρχισα να πανηγυρίζω κυριολεκτικά στη μέση του δρόμου.

Τα τελευταία χρόνια ζείτε και εργάζεστε στο Λονδίνο. Πώς πήρατε την απόφαση να δραστηριοποιηθείτε επαγγελματικά στη βρετανική πρωτεύουσα;
Στο Λονδίνο πήγα γιατί «κόπηκα» στο Εθνικό Θέατρο και ήθελα να δώσω άλλη μια ευκαιρία στα όνειρά μου. Δεν είχα σκοπό να μείνω, ήθελα απλά να σπουδάσω και να γυρίσω πίσω στην Ελλάδα. Όμως όταν τελείωσα τις σπουδές μου, η Ελλάδα ήταν βαθιά βουτηγμένη στην οικονομική κρίση, οπότε αποφάσισα αφού οι συνθήκες ήταν παντού δύσκολες να δοκιμάσω αρχικά την αγορά του Λονδίνου και να επικεντρωθώ εκεί. Τα πρώτα χρόνια ήταν πάρα πολύ δύσκολα, με πολλές απογοητεύσεις και αδράνεια, αλλά μετά κάπου κουράστηκα να περιμένω να έρθει η επιτυχία από εξωτερικούς παράγοντες και αποφάσισα να δημιουργήσω δικό μου υλικό. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπόρεσα να βρω τα πατήματά μου και δημιούργησα έναν κύκλο ατόμων που εκτιμώ βαθιά και μαζί τους συνεχίζω να δημιουργώ δουλειές που αντιπροσωπεύουν αυτό που ήθελα να κάνω σαν καλλιτέχνης.

Υπάρχει ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και προσωπικής σας ζωής και πώς τη διαχειρίζεστε;
Η αλήθεια είναι ότι συνήθως στη δουλειά μας το «προϊόν» είμαστε εμείς και είναι δύσκολο να μην πάρεις προσωπικά είτε την απόρριψη είτε την επευφημία, με αποτέλεσμα όλα αυτά τα συναισθήματα να επηρεάζουν πολλές φορές την προσωπική σου ζωή. 
Είναι αρκετές οι φορές που δυσκολεύομαι κι εγώ, όμως μέσα από πολλή δουλειά με τον εαυτό μου και με τη βοήθεια ψυχοθεραπείας, προσπαθώ να θυμάμαι ότι δεν είμαι το αποτέλεσμα της δουλειάς μου-είτε θετικό, είτε αρνητικό- και ότι η απασχόληση ακόμα και με τις τέχνες είναι ένα κομμάτι από τη ζωή μας και όχι ολόκληρη η ζωή μας. Στο τέλος της ημέρας, είμαστε αυτό που μένει όταν σβήνουν τα φώτα, κι αυτό είναι οι σχέσεις μας, οι φίλοι μας, το πόσο έχεις αγαπηθεί και το πιο σημαντικό το πόσο έχεις αγαπήσει. 

Ας μιλήσουμε για τον μονόλογο «Στεγόσαυρος». Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν στη δημιουργία του; 
Ο Στεγόσαυρος είναι το κείμενο της Έρσης Νιαώτη βασισμένο στην αληθινή ιστορία της με την πάλη με τις διατροφικές διαταραχές. Διάβασα το σενάριο τυχαία ένα απόγευμα του 2017 και ένιωσα αμέσως ότι αυτή είναι μια ιστορία που έπρεπε να τη μοιραστώ για τα μηνύματα, την αυθεντικότητα και την αλήθεια που κρύβει μέσα της. Ο κύριος λόγος όμως που με ώθησε να ξεκινήσω αυτό το ταξίδι είναι ότι πίσω από την μάσκα των διατροφικών διαταραχών κυριαρχεί το συναίσθημα της μοναξιάς, της ντροπής και του φόβου και με αυτή την πλευρά του έργου μπορούν να συνδεθούν όλοι ακόμα και αν δεν είχαν ποτέ καμία επαφή με τις διατροφικές διαταραχές. 
Πιστεύω ότι ο Στεγόσαυρος είναι ένα έργο για όλα τα άτομα που νιώθουν ότι δεν ανήκουν πουθενά και προσωπικά ήθελα να εμβαθύνω, στη συναισθηματική διαταραχή που συνήθως προϋπάρχει. Το έργο αναφέρεται επίσης στην ετερο-προσδιορισμένη θέση της γυναίκας σε σχέση με τους άντρες και πόση ανάγκη έχουμε για αποδοχή, ακόμα και αν αυτό έρχεται με ρίσκο την ίδια μας τη ζωή.   
Όλα αυτά με έκαναν να πιστέψω ότι αυτή η ιστορία είναι σημαντικό να ακουστεί και η αλήθεια είναι ότι το κοινό της Αγγλίας το αγκάλιασε πολύ και εύχομαι μέσα από την καρδιά μου να γίνει το ίδιο με το ελληνικό κοινό.

Οι συναισθηματικές και διατροφικές διαταραχές που πραγματεύεται το έργο σας απασχολούν πολλούς - και με έντονο- τρόπο στην εποχή μας. Πώς προσεγγίζετε αυτά τα θέματα πάνω στη σκηνή; 
Πράγματι οι συναισθηματικές διαταραχές απασχολούν μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού και επειδή προσωπικά πιστεύω ότι το θέατρο καθρεφτίζει την αληθινή ζωή, με ενδιέφερε πάντα να συμβάλλω κι εγώ ώστε το κομμάτι της ψυχικής υγείας να εκπροσωπείται και στο θέατρο. Υποκριτικά προσπαθώ αυτό -όπως και όλα τα θέματα- να τα προσεγγίζω με ειλικρίνεια, αγάπη, εκτενή έρευνα και πάνω από όλα σεβασμό προς το κοινό και τους ανθρώπους που παλεύουν με κάθε είδους διαταραχή. Γιατί μέσα από τις ιστορίες τους μαθαίνω να αντιμετωπίζω και εγώ τους δικούς μου δαίμονες, δημιουργώ ενσυναίσθηση, γίνομαι καλύτερος άνθρωπος και κατ’ επέκταση καλύτερος καλλιτέχνης. 

Πόσο χρόνο διήρκησε η έρευνα για την ανάπτυξη του σεναρίου της παράστασης και ποιες ήταν οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη διαδικασία;
Σαν καλλιτέχνης αλλά και σαν γυναίκα γενικά το θέμα των διατροφικών διαταραχών με απασχολούσε πάντα και νομίζω ασυνείδητα έκανα για πολλά χρόνια έρευνα γύρω από αυτό. Όχι κυριολεκτικά αλλά σαν παρατηρητής μιας ανείπωτης πίεσης κι ενός άγραφου νόμου για τελειότητα, ειδικά προς τον γυναικείο πληθυσμό. 
Όλο αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να εμβαθύνω πολύ τις συζητήσεις μου με την Έρση και να της ζητήσω να περάσουμε μαζί αρκετό χρόνο πριν την παράσταση. Οι πρόβες διήρκησαν περίπου 3 μήνες και σε όλο αυτό το διάστημα που είχα την τύχη να περάσω μαζί της, βίωσα κι εγώ από κοντά τις αγωνίες που περνούσε. 
Ο Στεγόσαυρος ήταν από τα πιο απαιτητικό πράγματα που έχω κάνει στην ζωή μου ως ηθοποιός, με πολλές προκλήσεις. Αφενός η αγωνία της έκθεσης ενός μονολόγου και το στήσιμο της παράστασης και αφετέρου ένα βάρος κάθε φορά που τελείωνα την παράσταση και συνειδητοποιούσα ότι όλο αυτό που εκφράζω για μία ώρα μέσα από την παράσταση είναι η συνεχής πραγματικότητα των ατόμων που παλεύουν με τις συναισθηματικές διαταραχές.

 

Πριν προβληθεί στο ελληνικό κοινό, ο «Στεγόσαυρος» παρουσιάστηκε στο Λονδίνο και το Εδιμβούργο. Τι κερδίσατε από αυτή την εμπειρία σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο; 
Ο «Στεγόσαυρος» μου έμαθε πάρα πολλά σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο. Σαν επαγγελματίας αναθεώρησα πολλά προσωπικά μου όρια και έμαθα να εμπιστεύομαι το κοινό, το οποίο σε έναν μονόλογο είναι ο συμπρωταγωνιστής σου όπως και να προσαρμόζομαι κάθε βράδυ σε όποια ενέργεια είχα απέναντι μου. Σε προσωπικό επίπεδο έμαθα ότι η μεγαλύτερη χαρά και ευγνωμοσύνη έρχεται όταν αφιερώνεις τον εαυτό σου και τη δουλειά σου σε κάτι μεγαλύτερο από εσένα και όταν βλέπεις το πόσο μεγάλο αντίκτυπο έχει μια παράσταση στο κοινό. Δηλαδή πως κάτι που έκανες μπορεί να αγγίξει έστω κι ένα άτομο και να τον πείσει πως όταν βρίσκεις το θάρρος να μοιραστείς τον πόνο και ίσως να ζητήσεις βοήθεια, καταλαβαίνεις τελικά πως σε όλο αυτό το ταξίδι δεν είναι κανείς ποτέ μόνος του.

Είστε συνιδρύτρια της πρωτοβουλίας Breaking Through the Lens, που προωθεί τη δουλειά γυναικών σκηνοθετών. Ποιες είναι οι δράσεις του οργανισμού και ποιος ο αντίκτυπος στην βιομηχανία του κινηματογράφου;
Το BTTL είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός για γυναίκες σκηνοθέτες τον οποίο ιδρύσαμε μαζί με άλλες δύο συνεργάτιδες και φίλες μου κατά την περίοδο του κινήματος ΜeΤoo. Τη συγκεκριμένη περίοδο υπήρχαν πάρα πολλές συζητήσεις για το πόσο δύσκολο είναι να είσαι εργαζόμενη σε έναν τόσο ανδροκρατούμενο χώρο και να μπορείς να κάνεις όλες τις συζητήσεις σε ασφαλή και ξεκάθαρο πλαίσιο. Μέσα από αυτή την ευκαιρία θελήσαμε να κάνουμε κάτι πιο στοχευμένο σε δράση, ειδικά για την πιο δύσκολη φάση των επαγγελματικών συζητήσεων, αυτή της χρηματοδότησης. Αυτό που κάνουμε λοιπόν στην ουσία είναι να επιλέγουμε (μέσα από ψηφοφορία από τρίτους) 10 ταινίες από γυναίκες σκηνοθέτες και τις φέρνουμε σε επαφή σε ένα ασφαλές περιβάλλον με χρηματοδότες. Το event έχει πραγματοποιηθεί δύο φορές στο Φεστιβάλ των Καννών και μια στο TIFF – Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο. 
Πιστεύω ότι οποιαδήποτε πρωτοβουλία τέτοιου είδους ταράζει τα νερά και ταυτόχρονα δίνει ευκαιρίες για να ανοίξουν συζητήσεις. Συγκεκριμένα μέσα από το δικό μας event, πολλές από τις ταινίες βρήκαν χρηματοδότηση και αρκετές από αυτές βρίσκονται τώρα σε γυρίσματα. 

Πέρα από την ταινία μικρού μήκους «Ομφάλιος» στην οποία συμπρωταγωνιστείτε, προετοιμάζεστε για τη μεγάλου μήκους «The Eye». Τι μπορείτε να μας πείτε γι’ αυτή την παραγωγή; 
Η ταινία «Ομφάλιος» είναι η μικρού μήκους ταινία στην οποία συμπρωταγωνιστώ μαζί με τη Θέμιδα Μπαζάκα και τον Ανδρέα Κωνσταντίνου και είναι η πρώτη ταινία όπου είχα την χαρά να γράψω το σενάριο και να εμπλακώ και στη σκηνοθεσία. Φυσικά είχα δίπλα μου την εξαιρετική ομάδα της FELT Production που ανέλαβε την ταινία και μαζί βγάλαμε ένα αποτέλεσμα που μας εκφράζει και μας ευχαριστεί. Περιμένουμε με μεγάλη ανυπομονησία να κάνει πρεμιέρα τους επόμενους μήνες και ευχόμαστε να την αγαπήσει το κοινό όσο κι εμείς. Όσον αφορά τώρα στη μεγάλου μήκους ταινία, «The Eye», είναι μια αγγλική παραγωγή που θα γυριστεί εξ ολοκλήρου στην Κέρκυρα. Ένα ψυχολογικό θρίλερ που διαπραγματεύεται το πένθος, σε σκηνοθεσία Δάφνη Σμον και σενάριο Έμιλι Κάρλτον, τις δυο υπέροχες συνεργάτιδες μου και πολύ ταλαντούχες καλλιτέχνιδες από το Λονδίνο.
Είμαι πολύ ενθουσιασμένη γι' αυτή τη δουλειά γιατί πέρα από το ότι είναι ακόμα μια ευκαιρία να αναδειχθεί η χώρα μας μέσα από μια διεθνή κινηματογραφική παραγωγή, αποτελείται από μια ομάδα ατόμων για την οποία είμαι περήφανη και ευγνώμων που είμαι μέρος της. Αυτή την περίοδο γίνεται το casting για τους Αγγλικούς ρόλους και καλώς εχόντων των πραγμάτων (και Covid επιτρέποντος) θα γυριστεί μέσα στην ερχόμενη χρονιά.  

---

Info: «Στεγόσαυρος». Δημιουργός-ερμηνεία Ελπίδα Σταθάτου, Σκηνοθεσία Τζο Χάφτον, Ελεν Γουίλσον, Σενάριο: Έρση Νιαώτη. 
Πέμπτη 4 και Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021 στις 21:00, Σάββατο 6 και Κυριακή 7 Μαρτίου στις 12:00, στις 16:00 και στις 21:00 
Εισιτήριο 7 ευρώ, Διάρκεια 58'. Η παράσταση θα είναι διαθέσιμη μέσω Viva στα αγγλικά, με ελληνικούς υπότιτλους.
Για να αγοράσετε εισιτήριο, πατήστε ΕΔΩ