Άγγελος Θεοδωράκης Παπαγγελίδης: Στη σκηνή με τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη

Το να μεγαλώνεις σε μια τόσο σημαντική μουσική οικογένεια όσο αυτή του Μίκη Θεοδωράκη είναι μεγάλο δώρο. Ο Άγγελος Θεοδωράκης Παπαγγελίδης, αν και είχε παίξει με την Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης, δεν θέλησε ως τώρα να τραγουδήσει τα τραγούδια του Μίκη. Αντί γι’ αυτό κυκλοφόρησε πριν από έναν χρόνο το «Angelo’s Bookstore», έναν αγγλόφωνο πολύ όμορφο δίσκο, στον οποίο συμμετέχει -τραγουδώντας το μοναδικό ελληνόφωνο τραγούδι- ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Η μεγάλη περιοδεία όμως της Ορχήστρας, που μόλις ξεκίνησε και θα κρατήσει μέχρι τις αρχές του 2023, τον φέρνει στη σκηνή με μερικά από τα «Λυρικά» αλλά και κάποια από τα τραγούδια του κύκλου «Ο Ήλιος και ο Χρόνος». Ο Άγγελος Θεοδωράκης Παπαγγελίδης μιλάει με μια τρυφερότητα και μια ειλικρίνεια που σπάνια συναντά κανείς. Νιώθω πραγματικά ότι αυτή η εσωτερική σχέση με την αλήθεια του, θα έρθει η στιγμή που θα τον κάνει να ξεχωρίσει. Όποιον δρόμο κι αν διαλέξει να ακολουθήσει στη μουσική.

Γεννήθηκες σε ένα πολύ έντονο μουσικό περιβάλλον. Με ποιον τρόπο επέδρασσε στη ζωή σου;
Για να είμαι ειλικρινής, δεν θεωρώ ότι το περιβάλλον που γεννιέται ένας άνθρωπος επιδρά ποτέ απόλυτα. Είναι απαραίτητο να διαφοροποιηθεί κάποιος και για να αναδυθεί το στοιχείο της διαφορετικότητας, αρκεί να βγούμε στον έξω κόσμο. Τότε θα αντιληφθούμε τις ομοιότητες και τις διαφορές, στο πεδίο της επίδρασης. Στη δική μου περίπτωση λοιπόν, υπήρξε κάτι το ξεχωριστό. Αυτό το έντονο χαρακτηριστικό ήταν πάντα ο πυρήνας, η κινητήριος δύναμη. Η αλήθεια είναι ότι όσο μεγαλώνουμε στην ψυχή, τόσο ανακαλύπτουμε τα κομμάτια μας και επομένως τον ίδιο μας τον εαυτό. 

Τι νιώθεις να έχεις πάρει από τον παππού σου, τον Μίκη Θεοδωράκη;
Έχω ένα χαρακτηριστικό ως άνθρωπος, αυτό της ντροπής. Είμαι ένας πολύ ντροπαλός χαρακτήρας, που όμως συγχρόνως, είμαι και εξαιρετικά θαρραλέος. Ενεργός, με ένα παθητικό τρόπο, επιχειρώντας πράγματα ελεύθερα και χωρίς φόβο. Ανοιχτός που ξεδιπλώνεται στη στιγμή. Όταν με βλέπω σε συνεντεύξεις, ο τρόπος που μιλάω μου θυμίζει πολύ τον παππού, βρίσκω πολλά κοινά στις κινήσεις και το ύφος - φαντάζομαι ευθύνεται το DNA. Δεν έχω κανένα φόβο στην έκθεση, δε φοβάμαι να ντραπώ, αλλά συγχρόνως έχω και την αυτογνωσία των ικανοτήτων μου και γι’ αυτό είμαι εξαιρετικά αργός στις κινήσεις μου, στην προσπάθεια να μην κάνω λάθη. Αργός σε επίπεδο χελώνας. Τέλος, το γεγονός ότι ήθελα να βγω σ’ αυτόν τον κόσμο, την ημέρα των γενεθλίων του παππού μου, με έβαλε σε ένα μονόδρομο από πολύ μικρή ηλικία: το να τον έχω ως παράδειγμα δηλαδή, σαν μια άγια εικόνα που ήθελα πολύ να της μοιάσω. Παρ’ όλα αυτά, ξέρω ότι σε επίπεδο γνώσεων δεν μπορώ να τον φτάσω. Η αλήθεια είναι ότι όσο μεγαλώνουμε, τόσο ανακαλύπτουμε τα κομμάτια μας, τόσο ανακαλύπτουμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Σιγά σιγά έχω αρχίσει να ανακαλύπτω περισσότερο τον Άγγελο και έχω σταματήσει να μπερδεύω το χρέος του παππού μου με το δικό μου.

Και τι νιώθεις να έχεις πάρει από τον πατέρα σου, τον Δημήτρη Παπαγγελίδη;
Από εκεί έχω πάρει τα πιο σημαντικά για εμένα. Δηλαδή το πάθος μου για τη μορφή δημιουργίας, οποιαδήποτε μορφή και το βασικό μου εργαλείο, το πιο ακριβό απ’ τα όργανα κατά την άποψη μου, την πολυαγαπημένη μου κιθάρα. Θυμάμαι τη κλασική κιθάρα μέσα στον χώρο, ο παλμός της ήταν η καρδιά του σπιτιού μας. Αυτός ο ήχος έχει αποτυπωθεί στα αυτιά μου ως ο ήχος της οικογένειας, μελωδική ανάμνηση μιας οικογένειας δεμένης. Όταν έλειψε το όργανο απ’ το σπίτι, είχα την ανάγκη να το ξανακούσω, ήθελα να φτάσω το ρεπερτόριο της ανωτέρας, στο επίπεδο δηλαδή που έφτασα στη κλασική κιθάρα. Έτσι νιώθω ότι κάπως ανέλαβα μια σκυτάλη αγάπης από τον μπαμπά.

Πότε και πώς αποφάσισες να γίνεις κι εσύ μουσικός;
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου μουσικό. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η δημιουργία. Ο μουσικός είναι ένας αθλητής του στίβου, ένας αθλητής που κάνει πρωταθλητισμό. Εγώ είμαι βαρύς και ασήκωτος, θα έλεγα πως είμαι ο τεμπέλης λαγός που παραβγαίνει στο τρέξιμο με τη χελώνα, την άλλη μου πλευρά δηλαδή. Αυτός είναι ο τρόπος μου για να εξελιχθώ. Βάζοντας τα με τις πλευρές μου.

Λένε ότι ένας νεαρός καλλιτέχνης, για να μπορέσει να βρει το προσωπικό του ύφος, είναι απαραίτητο να βγάλει από το μυαλό του το ύφος του πατέρα, και του παππού στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ένιωσες ποτέ κάπως έτσι;
Ποτέ δεν είχα την ανάγκη να ασχοληθώ με τη μουσική. Όταν μεγαλώνεις σε ένα περιβάλλον τόσο πλούσιο μουσικά, που η μουσική του ξεχειλίζει και είναι απλωμένη σε στρέμματα, τότε δεν έχεις κανένα λόγο να πεις ότι θα ασχοληθείς με τη μουσική. Δεν έχεις δικαίωμα να ασχοληθείς, συχνά από σεβασμό στη κυρά Melody, δεν το σκέφτεσαι καν . Η μουσική για εμένα είναι ιερή κατάσταση, δεν την θεωρώ ασχολία. Η μουσική ειναι μορφή βαθιάς έκφρασης.  Η άποψη μου είναι ότι πρώτα πρέπει να γίνουμε άνθρωποι και ύστερα θα βρούμε τη μουσική. Δε μπορείς να κυνηγάς τη μουσική, αυτό είναι ματαιοδοξία. Η μουσική παρουσιάζεται μόνη της ξαφνικά. Μην φανταστείτε σαν το θεό, έτσι θα περιμέναμε για πάντα και δεν θα είχαμε τις θεϊκές μουσικές των θεών Μπαχ, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Σοπέν. Όταν έρθει η στιγμή αρχίζεις και γράφεις, σαν το νερό, το ρυάκι, τον ποταμό, τη θάλασσα. Γράφεις με περιόδους ξηρασίας και αφθονίας.

Ενώ δεν το είχες κάνει όταν ήταν εν ζωή, συμμετέχεις ως τραγουδιστής στη σειρά συναυλιών με τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη που μόλις ξεκίνησαν. Πώς το αποφάσισες;
Έλα μου ντε, γιατί άργησα τόσο πολύ; Μακάρι να με είχε δει ο παππούλης μου! Η αλήθεια είναι ότι δε θα τολμούσα να προτείνω κάτι τέτοιο γιατί στην πραγματικότητα δεν είμαι τραγουδιστής, θα το δείτε και στις συναυλίες εξάλλου. Αλλά και μέχρι να μου το προτείνει σαν ιδέα η μαμά μου, πέρασαν πολλά χρόνια. Δε μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό. Αυτό ξέρω ότι οφείλεται στο γεγονός ότι δεν είχα ποτέ καμία σχέση με το τραγούδι μέχρι στο σημείο που χρειάστηκε να ερμηνεύσω τα δικά μου κομμάτια για το πρώτο μου άλμπουμ.

Ποια τραγούδια διάλεξες να τραγουδήσεις; Ποια ήταν τα κριτήρια της επιλογής σου;
Διάλεξα τραγούδια από τα “Λυρικά”, δίσκος που κοιμόμουν στο repeat μαζί του όσο ήμουν στο δημοτικό, αξεπέραστες μελωδίες. Όπως και αγαπημένα κομμάτια απ’ τον “Ήλιο και τον Χρόνο”, που είναι σε ποίηση του παππού μου. Το γεγονός αυτό με συγκινεί ιδιαίτερα, στίχοι, μουσική, όλα του παππού μου, καμάρι τεράστιο σου λέω!

Ως τραγουδοποιός υπέγραψες πρόσφατα τον πρώτο σου δίσκο με τίτλο Angelo’s Bookstore. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία του;
Σαν ένα ανοιχτό βιβλίο προσπαθώ να επικοινωνήσω τα πρώτα μου μπεμπέ ηλικιακά μουσικά βήματα. Μουσική με στίχους δεμένη που δημιούργησα απ' το 2016 έως το 2018. Ουσιαστικά, το “Βιβλιοπωλείο του Άγγελου” είναι ο αντικατοπτρισμός του συναισθηματικού μου κόσμου.

Γιατί επέλεξες να τραγουδήσεις στα αγγλικά;
Οι πρώτες μου προσπάθειες για δημιουργία με τον διακόπτη της συνείδησης ανοιχτό, δεν έβγαλαν κανένα αποτέλεσμα. Βάζοντας κάτω στιχάκια, γραπτά και ποιηματάκια, σκάλιζα πίσω απ' τις λέξεις να βρω μια μελωδία. Όλα στα ελληνικά και όλα μουντά, βαρετά δίχως διακυμάνσεις. Η απογοήτευση είχε κυριαρχήσει. Λίγο μετά εγκατέλειψα τις προσπάθειες για να γράψω τραγούδια. Η έμπνευση ήρθε αργότερα, ξαφνικά. Τα κομμάτια γράφτηκαν απευθείας με αγγλικό στίχο, βγήκαν πηγαία και αυθόρμητα. Κατά κάποιον τρόπο δε μπορώ να πω ότι επέλεξα γλώσσα. Θα ήταν ιεροσυλία να πάω κόντρα στα δώρα της έμπνευσης και να διαμορφώσω-διατυπώσω διαφορετικά τις δημιουργίες μου. Πιστεύω στην απόλυτη ελευθερία της έκφρασης.

Από όλους τους Έλληνες τραγουδιστές, διάλεξες να συνεργαστείς στον δίσκο αυτό με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Τι σε συνδέει μαζί του;
Ο Βασίλης με διάλεξε, εγώ δε θα τολμούσα να του απευθυνθώ, πιστεύω πως ήθελε να με βοηθήσει στα πρώτα μου αυτά βήματα και γι’ αυτό νιώθω πραγματικά τυχερός και ευλογημένος. Σίγουρα η συγγένεια με τον παππού μου έπαιξε σημαντικό ρόλο αλλά θεωρώ πως και το κομμάτι που γράψαμε του άρεσε πολύ. Το “Σπασμένο Ρόδι” ουσιαστικά είναι η απόδοση του “Step Back” στα ελληνικά σε στίχους του αγαπημένου μου φίλου και σπουδαίου στιχουργού, Κώστα Φασουλά. Στην πραγματικότητα το πρώτο ενδιαφέρον του Βασίλη για να φτιάξουμε ένα κομμάτι μαζί, ήταν όταν πρωτοάκουσε το τραγούδι μου “Honest” στο αγαπημένο μου στέκι, το μπαρ του Κόμη. Τη στιγμή που ο Δευκαλίωνας έπαιξε το κομμάτι μου, έκανε νόημα στον Βασίλη και του είπε ότι ήταν δικό μου. Απευθείας ο Βασίλης ζήτησε να πάω κοντά του. Μου είπε πως του άρεσε πολύ και μου ζήτησε να του το στείλω ώστε να του βάλει ελληνικό στίχο. Αμέσως μετά του το έστειλα στο mail και εξαφανίστηκα απ' τον Κόμη. Βλέπεις, δεν ήξερα πώς να διαχειριστώ κάτι τόσο μεγάλο.

Επίσης, έχεις ετοιμάσει κι έναν κύκλο όπου μελοποιείς Έλληνες ποιητές (με εξαίρεση τον Λόρδο Βύρωνα) και τραγουδιστή τον Βασίλη Γισδάκη. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της δουλειάς;
Κομμάτια σε λυρικό ύφος στα οποία διάλεξα τον Βασίλη Γισδάκη, με τον οποίο έχουμε μια εξαιρετική φιλική σχέση. Είναι πραγματικά ένας άνθρωπος που θαυμάζω πολύ. Τέτοιο χάρισμα σε φωνή συναντάς σπάνια! Στη δουλειά αυτή είχα εξαιρετική συνεργασία με τον μπαμπά μου, τον Δημήτρη Παπαγγελίδη, ο οποίος -όπως και στη πρώτη μου δουλειά- ανέλαβε το κομμάτι της ενορχήστρωσης και έτσι το παιδικό μου όνειρο να ενορχηστρώσει μουσικές μου ο μπαμπάς μου, εκπληρώθηκε. Αυτή η πρώτη μου προσπάθεια στη μελοποίηση ήταν πραγματικά μια πολύ σημαντική στιγμή για εμένα, ένα ελπιδοφόρο ταξίδι, μια εμπειρία μονάκριβη.

Γιατί δεν διάλεξες να είσαι εσύ ο τραγουδιστής σ’ αυτή τη δουλειά;
Η αλήθεια είναι πως μου πέρασε απ’ το μυαλό, όμως εν τέλει θεώρησα ότι αυτά τα κομμάτια έπρεπε να τα πει ένας αληθινός τραγουδιστής.

Τι είναι αυτό που θέλεις να κάνεις στο μέλλον;
Θέλω να ξεκινήσω τις δικές μου μικρές συναυλίες το συντομότερο! Το μεγάλο μου όνειρο πάντως είναι να ζω σε κάπου κοντά στη φύση με τους δύο γιους μου, τη γυναίκα μου, τη σκυλίτσα μας και τον γατούλη μας και εκεί να έχω ένα πλήρες στούντιο εξοπλισμένο ώστε να μπορώ να κάνω όλες μου τις παραγωγές. Ελπίζω να γίνουν έτσι τα πράγματα το συντομότερο!