Συνέντευξη: O Joye Burns μιλάει για το νέο άλμπουμ των Calexico, «El Mirador», τη δύναμη της μουσικής, τα βαθιά συναισθήματα και τον κόσμο.
Η Tucson είναι μια πόλη συναντήσεων. Βρίσκεται στα νότια της Αριζόνα, πολύ κοντά στα σύνορα με το Μεξικό και καθόλου μακριά από το Τέξας και την Καλιφόρνια. Κι αν στους νεότερους έγινε γνωστή λόγω των Calexico, οι παλαιότεροι από εμάς συνδέθηκαν μαζί της από τη δεκαετία του 1980 λόγω των Green On Red, των Supersuckers, των Giant Sand, των Friends Of Dean Martinez. Μάλιστα, στα δύο τελευταία συγκροτήματα ήταν αναμεμειγμένα και τα σημερινά μέλη των Calexico. Αν όμως τα σχήματα των 80s αγαπήθηκαν από ένα –λίγο ή πολύ– περιορισμένο κοινό, οι Calexico κατάφεραν να ξεπεράσουν τα στενά όρια του underground και να συναντήσουν ευρύτερα ακροατήρια, πράγμα που οφείλεται στο άνοιγμά τους σε ολόκληρο το φάσμα των ήχων που όρισαν και ορίζουν τον ήχο του τόπου τους.
Έχουν περάσει σχεδόν 30 χρόνια από τότε που ηχογραφήσατε το «Superstition Highway». Τι έχει αλλάξει και τι παραμένει ίδιο;
Κατά κάποιον τρόπο δεν έχουν αλλάξει και τόσο πολλά στο εξωτερικό περιβάλλον αλλά νομίζω ότι έχουν αλλάξει πολλά προς το καλύτερο μέσα μας. Η καρδιά και το μυαλό μας έχουν εμπλουτιστεί από όλα αυτά τα ταξίδια και από όλους αυτούς τους ανθρώπους που έχουμε γνωρίσει. Το να παίζουμε μουσική και να κάνουμε περιοδείες είναι ένα όνειρο και το μόνο που περιμένω είναι να επιστρέψω στο όνειρο αυτό.
Τι είναι αυτό που σας κρατάει πιο πολύ απ’ όλα στο να παίζετε μουσική;
Πάνω απ’ όλα είναι τα μινόρε blues…
Δεν είναι μόνο η μουσική και δεν είστε μόνο εσείς που έχετε αλλάξει σ’ αυτά τα χρόνια. Έχει αλλάξει και η Αμερική, έτσι δεν είναι; Είχατε να ανεχτείτε τον Τραμπ για πολλά χρόνια…
Παρακολουθώ τις αλλαγές στην κοινωνία και πρέπει να σου πω ότι τις χαίρομαι. Πάει καιρός από τότε που αυτό το φωνακλάδικο και αδηφάγο μωρό έχει σταματήσει να είναι στις ειδήσεις κάθε μέρα. Είναι πολλές οι περιπτώσεις –και πάντα θα υπάρχουν– που ο φόβος και το μίσος θα παίρνουν το πάνω χέρι. Θέλει πολύ μεγάλη απόφαση και πολλή δύναμη να συνεχίσεις να αγωνίζεσαι για την ειρήνη, τη συμπόνια –με τη βουδιστική έννοια του όρου– και την ανάγκη να είναι τα μυαλά των ανθρώπων ανοιχτά. Η μουσική δεν είναι απλώς μια γέφυρα, είναι ο ίδιος ο δρόμος για να επηρεάσεις τους ανθρώπους στην κατεύθυνση του να βοηθήσουν τις κοινότητές τους.
Έχεις μιλήσει πολλές φορές για τη σημασία της ύπαρξης των κοινοτήτων, όπως οι νέοι καλλιτέχνες ή οι νέοι ποιητές και την επικοινωνία που έχεις δημιουργήσει μαζί τους. Συνεχίζεις ακόμα;
Η νόσος covid-19 ήταν ένα μεγάλο εμπόδιο στην επικοινωνία αυτή, ειδικά από κοντά. Όμως όσο περνάει ο καιρός, βλέπω ότι αυτές οι κατηγορίες ανθρώπων, ειδικά οι νέοι άνθρωποι νοιάζονται όλο και περισσότερο για την αγωγή των συναισθημάτων και για τη συμπόνια.
Πόσο μεγάλη σημασία έχει για τον ήχο σας ότι κατάγεστε από την Tucson. Ποια στοιχεία του ήχου σας προέρχονται από τον τόπο αυτό;
Το να γυρίζεις πίσω, ύστερα από έναν ολόκληρο χρόνο πανδημίας, είναι υπέροχο, σε γεμίζει νεύρο και δημιουργικότητα. Η Tucson είναι και θα είναι για πάντα το μουσικό μας σπίτι. Αγαπώ τις ιστορικές αλλά και τις φυσικές αναφορές αυτής της γωνιάς της ερήμου Σονόρα. Ίσως η σχέση με το συγκεκριμένο περιβάλλον να είναι η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης, όχι μόνο για τη μουσική μου αλλά και για τη ζωή μου ολόκληρη. Αυτός ο τόπος αλλάζει στο πέρασμα του χρόνου κι αυτή η αλλαγή μου δίνει ακόμη πιο πολλή έμπνευση. Όμως η μπάντα μας έχει πολλά παράθυρα. Σίγουρα η Tucson και γενικότερα η νοτιοδυτική Αμερική ήταν το πρώτο, όμως υπάρχει άλλο ένα που βλέπει στη Μεσόγειο. Ανυπομονώ να γυρίσω σε τόπους όπως η Ελλάδα και πρέπει να σου πω ότι τον τελευταίο καιρό κοιτάζω όλο και πιο πολύ από εκείνο το παράθυρο, που φέρνει μέσα τις ευωδιές της Μεσογείου.
Ποια στοιχεία μέσα σου σε κάνουν να εκφράζεσαι μέσω της μουσικής σου –ας πούμε– πιο «μεξικάνικα» και ποια πιο «αμερικάνικα»;
Η μουσική της Λατινικής Αμερικής αγκάλιαζε πάντα τις μινόρε κλίμακες και το rock της βόρειας Αμερικής ήταν πιο κοντά στις παράλληλες πέμπτες και στα πιο αυστηρά μουσικά σχήματα που ορίζονται από τις ματζόρε κλίμακες.
Έχεις πει ότι σου αρέσει πολύ η Natalia Lafourcade. Ποιους άλλους μουσικούς ξεχωρίζεις από το Μεξικό και γενικότερα από τα μέρη σου;
Η Natalia κάνει σπουδαία πράγματα πατώντας σε όλη αυτή την υπέροχη μουσική παράδοση. Μου αρέσουν επίσης οι Bomba Estereo, Lido Pimienta, Gaby Moreno, Carla Morrison, Mon LaFerte, Y La Bamba, Las Cafeteras, Vivir Quintana και Alejandro y Maria Laura.
Γιατί ονομάσατε τον καινούργιο σας δίσκο «El Mirador»;
Θέλαμε να μιλήσουμε σοβαρά για το ζήτημα της πρόσληψης του κόσμου και τον βαθύτερο εαυτό μας. Δίνουμε τόσο πολύ χρόνο στο να παρατηρούμε τα πάντα μέσα από τον φακό της τεχνολογίας και αναρωτιέμαι τι θα γινόταν αν βγαίναμε έξω από αυτή τη φούσκα. Άραγε υπηρετούμε καλύτερα τον πλανήτη και τους δικούς μας ανθρώπους μ’ αυτόν τον μονόπλευρο τρόπο; Ή μήπως θα ήταν καλύτερα να ξοδεύουμε λιγότερο χρόνο με τα κινητά μας τηλέφωνα; Ίσως η μουσική να ήταν ένας δρόμος που θα μας οδηγούσε μακριά από τις συσκευές μας για λίγο ώστε να δούμε κι άλλες πλευρές της ζωής και να βρεθούμε σε μια ευνοϊκότερη θέση.
Ποια είναι τα καινούργια μουσικά στοιχεία που φέρνει το «El Mirador»; Και τι προσφέρουν οι καλεσμένοι σας στον συνολικό σας ήχο;
Καθώς επιστρέφαμε στην Tucson για να γράψουμε τα τραγούδια και να ηχογραφήσουμε τον καινούργιο μας δίσκο, η οικογένειά μου, οι άνθρωποι που έχω γύρω μου, ζήτησαν να υπάρχει έντονος ρυθμός σ’ αυτό το album. Είπαν ότι υπάρχει μια σημαντική ανάγκη να αρχίσουμε να κουνάμε το κορμί μας κι αυτό να μας βγάλει από τα σπίτια μας και μαζί με όλον τον κόσμο να συναντηθούμε σε μια τεράστια πίστα. Δεν μπορούσα παρά να συμφωνήσω την ώρα που μου υπενθύμιζαν πόσο δυναμικές είναι οι συναυλίες μας και πόσο όμορφα συναντιόμαστε με τους ήχους από τη Λατινική Αμερική. Έτσι, δώσαμε το μικρόφωνο στον τόσο αγαπημένο μας Sergio Mendoza, στον Jacob Valenzuela, στον Jairo Zavala, τον Depedro δηλαδή. Και φυσικά στην Gaby Moreno και τον Camilo Lara από το Mexican Institute Of Sound. Οι νότες των οργάνων τους και οι φωνές τους μας οδήγησαν σ’ ένα τόπο χαράς, σ’ έναν ανοιχτόκαρδο τόπο που είναι τόσο μα τόσο αναγκαίος αυτή τη στιγμή.
Αυτή τη στιγμή δεν έχω ακούσει όλα τα τραγούδια του δίσκου. Έχω στα χέρια μου μόνο το λατίνικο «El Mirador» και το δυτικότροπο «Harness The Wind». Σε ποια από τις δύο κατευθύνσεις είναι τα υπόλοιπα τραγούδια;
Είναι σχεδόν μοιρασμένα. Ανυπομονώ να ακούσεις, να ακούσετε όλοι ολόκληρο το album. Μία-δύο μέρες έμειναν…
Τι είναι για σένα σημαντικό αυτή τη στιγμή στη μουσική;
Πολλά πράγματα! Να βρίσκεις την κατάλληλη μουσική για την κατάλληλη στιγμή είναι πολύ σημαντικό. Ένα είδος πεπρωμένου. Ξέρεις, δεν υπάρχει κάτι δεδομένο, μια φόρμουλα ας πούμε. Έχει μεγάλη σημασία να σε αγγίζει η δόνηση και να νιώθεις σε επαφή τη στιγμή ακριβώς που η μουσική γίνεται κτήμα ενός ή περισσότερων ανθρώπων. Μ’ αρέσει πολύ να ανοίγω το ραδιόφωνο και ν’ ακούω τους λόγους για τους οποίους ένα τραγούδι αρέσει σ’ έναν ραδιοφωνικό παραγωγό. Ο τρόπος που κάποιος σκέφτεται και μοιράζεται τις σκέψεις του μπορεί να ερεθίσει τη σκέψη κάποιου άλλου. Οι άνθρωποι της τέχνης που επιμελούνται εκθέσεις, οι άνθρωποι που ανοίγουν δρόμους, όπως οι δάσκαλοι και τα παιδιά, οι άνθρωποι που έχουν το μυαλό τους ανοιχτό είναι πάντα αναγκαίοι σε όλους εκείνους που χρειάζονται μια ιστορία ή έναν σοβαρό λόγο για να μπουν σε μια δημιουργική διαδικασία.
Κι αλήθεια, τι είναι ριζοσπαστικό στη μουσική σήμερα;
Ίσως το πιο ριζοσπαστικό απ’ όλα είναι να κάθεσαι και να ακούς μουσική χωρίς να κρίνεις. Να αφήνεσαι στο να νιώθεις μόνο και να μπαίνει στην άκρη κάθε κριτική σκέψη. Μ’ αρέσει πολύ να ακούω μουσική με τα παιδιά μου. Είναι οι καλύτεροι δάσκαλοι!
Για να κλείσω με έναν από τους στίχους του «Harness The Wind», «είμαστε λοιπόν αστέρια που πέφτουν χορεύοντας από τον ουρανό; Έχουμε τελικά καμιά ελπίδα»;
Αυτό είναι το ερώτημα! Η μουσική μπορεί να σε πάει όσο πιο μακριά μέσα στον κόσμο θέλεις, όσο πιο βαθιά μέσα στον εαυτό σου είσαι διατεθειμένος να βουτήξεις. Εκεί βρίσκεται η ελπίδα…
7°
