Britney Spears: To νομικό και ανθρωπιστικό ζήτημα της κηδεμονίας της, που μονοπωλεί την επικαιρότητα και έχει κάνει το Netflix να κυκλοφορήσει ντοκιμαντέρ.
HBritney Spearsέχει υπάρξει μία από τις πλέον επιτυχημένες και πολλά υποσχόμενες ποπ σταρ του πλανήτη, με τις πωλήσεις δίσκων της, από το ντεμπούτο της στη δισκογραφία στα τέλη της δεκαετίας του ’90 μέχρι σήμερα, να αγγίζουν τα 100 εκατομμύρια αντίτυπα. Από το 2008, όμως, η ίδια ως άτομο αλλά και το σύνολο της περιουσίας της έχουν τεθεί υπό καθεστώς δικαστικά ελεγχόμενης κηδεμονίας – ένα νομικό καθεστώς που προσιδιάζει στην ελληνική δικαστική συμπαράσταση, στερώντας της τη δυνατότητα να λαμβάνει αποφάσεις για σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής της, προσωπικής και επαγγελματικής. Λεπτομέρειες αυτού του δικαστικού «διακανονισμού» δεν είχαν δει το φως της δημοσιότητας για πολλά χρόνια κι ενώ η Spears κυκλοφορούσε εμπορικότατα μουσικά άλμπουμ, έκανε παγκόσμιες περιοδείες και πολύ επιτυχημένα residency shows στο Λας Βέγκας, υπέγραφε διαφημιστικά συμβόλαια και συμμετοχές σε τηλεοπτικά σόου, κερδίζοντας εκατομμύρια δολάρια για τους ανθρώπους γύρω της.
Britney Spears: Πώς έφτασε ως εδώ το άλλοτε pop icon των αρχών του 21ου αιώνα;
Η «κατρακύλα» –τόσο άσχημη λέξη– άρχισε το 2004, αφού η 23χρονη τότε πριγκίπισσα της ποπ είχε κυκλοφορήσει ήδη τέσσερα τρομερά επιτυχημένα άλμπουμ με πωλήσεις άνω των 80 εκ. δολαρίων. Τότε, νιώθοντας πως έχει ζήσει ήδη πολλές ζωές –καθώς από τα 17 της, οπότε και εκτινάχθηκε η καριέρα της, δούλευε διαρκώς–, αποφασίζει πως θέλει να κάνει οικογένεια και να αποκτήσει παιδιά. Μετά από έναν γάμο-αστραπή (που κράτησε μόλις 55 ώρες) με έναν παιδικό της φίλο, παντρεύτηκε μετά από δεσμό έξι μηνών τον χορευτή της Κέβιν Φέντερλαϊν για να αποκτήσει μαζί του σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα δύο παιδιά. Το σκληρό διαζύγιό της από τον Φέντερλαϊν το 2007, οι διαρκείς δικαστικές διαμάχες τους για την κηδεμονία των παιδιών, η ασφυκτική πίεση του κίτρινου τύπου με τους παπαράτσι να μην την αφήνουν οριακά να αναπνεύσει, κλόνισαν, όπως αποδείχθηκε, την ψυχική υγεία της Spears. Θυμόμαστε όλοι τις εικόνες του δημόσιου «breakdown» της (τη στιγμή που ξύρισε το κεφάλι της ή όταν επιτέθηκε εξαγριωμένη στο αυτοκίνητο ενός παπαράτσι που την ακολουθούσε). Τον Ιανουάριο του 2008 αρνείται να παραδώσει στους εκπροσώπους του πρώην συζύγου της τα παιδιά τους, νοσηλεύεται σε ιατρικό κέντρο, εισάγεται σε πρόγραμμα απεξάρτησης και σε μονάδα ψυχικής υγείας.
Τότε ήταν που άτομα από το περιβάλλον της, με προεξάρχοντα τον πατέρα της –διαρκώς απόντα από τη ζωή της, σύμφωνα με μαρτυρίες που ήρθαν στο φως μέσω των πρόσφατων ντοκιμαντέρ–, υποβάλλει αίτηση στο δικαστήριο του Λος Άντζελες για να τεθεί τόσο το πρόσωπο, όσο και η περιουσία της Britney Spears σε καθεστώς προσωρινής κηδεμονίας, με κηδεμόνα τον ίδιο και έναν διορισμένο από το δικαστήριο δικηγόρο. Το καθεστώς αυτό, στο οποίο τέθηκε η νεαρή ποπ σταρ, επιστρατευόταν στις ΗΠΑ κατά κόρον για να προστατευθούν άτομα μεγάλης ηλικίας, με προβλήματα υγείας και εμφανή φυσική αδυναμία να λάβουν αποφάσεις για τη ζωή τους και φυσικά αδυναμία να εργαστούν. Νομικοί που μίλησαν στα ντοκιμαντέρ είπαν πως δεν γνωρίζουν άλλες περιπτώσεις τόσο νεαρά άτομα να τέθηκαν σε τέτοιο καθεστώς ούτε βέβαια περιπτώσεις ατόμων που να τέθηκαν σε κηδεμονία βγάζοντας εκατομμύρια. Η μητέρα της Britney, Lynne Spears, εκμυστηρεύτηκε σε ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε φέτος στο περιοδικό New Yorker πως έχει ανάμεικτα συναισθήματα και πως της έκανε εντύπωση η ευκολία και η σβελτάδα με την οποία τέθηκε η κόρη της σε κηδεμονία – «δεν την ακροάστηκε καν το δικαστήριο, δεν την είδαν ποτέ, η όλη διαδικασία διήρκεσε μόλις δέκα λεπτά, ενώ ζήτησαν γνωματεύσεις από γιατρούς και μόνο ο τρίτος έδωσε έγκριση – τότε νόμιζα πως θα κρατούσε για λίγους μήνες και πως θα ήταν προς το συμφέρον της». Για την ιστορία, ο γιατρός που έδωσε την έγκριση τότε, διερωτήθηκε πρόσφατα σε ένα πόντκαστ γιατί να βρίσκεται η Britney σε καθεστώς κηδεμονίας 13 χρόνια μετά.
Ήδη από τα πρώτα χρόνια, ωστόσο, πολλοί ήταν εκείνοι που αμφισβητούσαν ανοιχτά το αν όλο αυτό ήταν προς το συμφέρον της τραγουδίστριας, ενώ από το 2018 ξεκίνησε ένα διαδικτυακό κίνημα αλληλεγγύης με τίτλο #freeBritney και αίτημα την απελευθέρωσή της από την κηδεμονία. Οι ανησυχίες για το ότι η κηδεμονία της ήταν όντως κακοποιητική εντάθηκαν περαιτέρω, όταν το 2019 η Spears ακύρωσε μια σειρά από εμφανίσεις στο Λας Βέγκας, εξαφανίστηκε από τα κοινωνικά δίκτυα και εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική. Μετά την επιστροφή της, ένας φαν σχολίασε σε βίντεο που ανήρτησε η ίδια στον λογαριασμό της στο ΤικΤοκ: «Αν χρειάζεσαι βοήθεια, φόρα κίτρινο χρώμα στο επόμενο βίντεο». Και, ΜΠΟΥΜ, η Spears ανεβάζει ένα βίντεο με το «αγαπημένο της κίτρινο μπλουζάκι», όπως έγραψε και η ίδια. Το #freeBritney γιγαντώθηκε. Οι New York Times κυκλοφορούν στις αρχές του 2021 το ντοκιμαντέρ (υποψήφιο πλέον για βραβείο Emmy) «Framing Britney Spears», όπου παρουσιάζονται οι συνθήκες που οδήγησαν την καλλιτέχνιδα σε καθεστώς κηδεμονίας αλλά και το εν εξελίξει κίνημα απελευθέρωσής της.
Τον Απρίλιο, η Britney Spears αιτείται ακρόαση από το δικαστήριο. Η ακρόαση προγραμματίστηκε για τις 23 Ιουνίου. Στην ακρόασή της, που διέρρευσε ηχογραφημένη στο διαδίκτυο, η Spears μιλάει με πάθος και οργή για όσα της συνέβαιναν τα τελευταία χρόνια, δείχνοντας ότι είναι ένας άνθρωπος με πλήρη συναίσθηση, μιλώντας τόσο γρήγορα που αρκετές φορές αναγκάζει την έδρα να της ζητήσει να μιλάει πιο αργά για να διευκολυνθεί η διατήρηση πρακτικών. «Οι άνθρωποι που μου το έκαναν αυτό δεν θα έπρεπε να ξεφύγουν». Απευθυνόμενη στη δικαστή, λέει: «Ο πατέρας μου και όσοι αναμείχθηκαν σε αυτή την κηδεμονία, και φυσικά οι μάνατζέρ μου που έπαιξαν τόσο σημαντικό ρόλο στο να με τιμωρούν κάθε φορά που έλεγα όχι, θα έπρεπε να βρίσκονται στη φυλακή».
Η Spears μίλησε για το πώς όλα αυτά τα χρόνια απομονώθηκε από τους πάντες, «ναρκώθηκε» με φαρμακευτική αγωγή που δεν επιθυμούσε, καταρρακώθηκε οικονομικά (έπαιρνε από την κηδεμονία ένα επίδομα 8.000 δολαρίων/ ανά μήνα, όσα χρήματα και αν έβγαζε) και κακοποιήθηκε συναισθηματικά, ρίχνοντας συγχρόνως μεγάλο μέρος της ευθύνης στο νομικό σύστημα της Καλιφόρνια που «επέτρεψε όλα αυτά να συμβαίνουν» και που «αρνήθηκε να με ακούσει τόσες φορές που το αιτήθηκα ή να έχω δικηγόρο της αρεσκείας μου, κάνοντάς με να νιώθω πως είμαι νεκρή, πως δεν έχω σημασία ως ύπαρξη». Η Spears ανέφερε μεταξύ άλλων πως κάθε φορά που αρνήθηκε κάτι ή ζήτησε διάλειμμα από τη σκληρή δουλειά (οι διαρκείς εμφανίσεις της απέφεραν πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια) απειλήθηκε από τους κηδεμόνες ότι δεν θα ξαναδεί τα παιδιά της, άλλες φορές εισήχθη παρά τη θέλησή της σε ψυχιατρική κλινική όπου της χορηγούσαν λίθιο, κάτι που την έκανε να νιώθει «μεθυσμένη και μπερδεμένη», ενώ όταν μετά από 5 χρόνια εμφανίσεων στο Λας Βέγκας ζήτησε να κάνει διάλειμμα, η ομάδα των μάνατζέρ της και ο πατέρας της, την απείλησαν πως θα της κάνουν μήνυση. Μια επίσης βαριά κατηγορία κατά την ακρόασή της ήταν ότι δεν της επέτρεπαν να πάρει αποφάσεις για την προσωπική της ζωή, όπως το να παντρευτεί, ενώ δεν την άφησαν να αφαιρέσει ένα ενδομήτριο μέσο αντισύλληψης για να μη μείνει έγκυος και «χαλάσει» το σώμα της.
Η αρχή του τέλους μιας κακοποιητικής κηδεμονίας
Τα ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησαν –τόσο των ΝΥΤ όσο και του Νέτφλιξ πριν μερικές μέρες– αποκάλυψαν κι άλλα για το πόσο κακοποιητική ήταν η κηδεμονία για τη Spears όλα αυτά τα χρόνια, καθώς και ότι είχε εξελιχθεί σε ένα μέσο για να κερδίζουν εκατομμύρια δολάρια ο πατέρας της όσο και μια ομάδα δικηγόρων, διορισμένων από τον ίδιο. Κάμερες που κατέγραφαν κρυφά τον ήχο από το υπνοδωμάτιό της, υποκλοπή των μηνυμάτων της, απομάκρυνση από το περιβάλλον της κάθε ανθρώπου που ενδεχομένως να «έθετε σε κίνδυνο» το καθεστώς κηδεμονίας, ως και αμφισβήτηση της υπογραφής της, όταν η ίδια κατόρθωσε μέσω τρίτων να αιτηθεί στο δικαστήριο την πρόσληψη δικηγόρου εμπιστοσύνης της, είναι μερικά μόνο απ’ όσα αποκάλυψε η δημοσιογραφική έρευνα.
Η Spears, που δεν είχε για 13 χρόνια έλεγχο των προσωπικών, επαγγελματικών και οικονομικών της υποθέσεων, ελπίζει σε μία λήξη της κηδεμονίας αυτό το φθινόπωρο, έχοντας καταφέρει τους τελευταίους μήνες να προσλάβει δικηγόρο, την απομάκρυνση του πατέρα της από την κηδεμονία, καθώς και να αρραβωνιαστεί με τον επί 4 χρόνια σύντροφό της.
Όποια κι αν είναι η κατάληξη αυτής της υπόθεσης, το μόνο σίγουρο είναι ότι κατέδειξε τα κενά στο νομικό σύστημα των ΗΠΑ και, αν δεν γίνει ταινία, σίγουρα θα διδάσκεται στις νομικές σχολές.
10°
