Κριτική για τη μουσική και το άλμπουμ Untitled Rise των Sault, μιας μπάντας από το Λονδίνο που δεν εμφανίζεται και δουλεύει σαν «συμμορία».
Αν τα δισκάδικα (και της Αθήνας) ήταν στέκια όπως παλιά, τότε που σύχναζε όλος ο κόσμος ο καλός για το σχετικό ψιλοτσάτ —άκουσα αυτό/ κάνα καλό;/ σου λέω ο δίσκος της χρονιάς, βρε—, αναμφίβολα οι Sault θα ήταν πρώτο θέμα συζήτησης. Συν φυσικά που θα κοσμούσαν και την βιτρίνα. Και οι τρεις δίσκοι που έβγαλαν μέσα σε διάστημα δεκαοκτώ μηνών(!!!) θα ντεκόραραν την προθήκη, με το Untitled (Rise), το τελευταίο τους, να δεσπόζει πρώτη μούρη. Και να ξεπουλά, πάνω απ' όλα. Με την ίδια ταχύτητα που έφευγε και το Blue Lines των Massive Attack. Νομίζω πως αυτό είναι το διαμέτρημα του Untitled (Rise) των Sault, ο πήχυς και η αριστεία του. Ακούγοντάς το ξέρεις πολύ καλά πως οι τύποι από το Λονδίνο, δουλεύοντας το ίδιο «συμμορίτικα» με τους Μπριστολέζους σκοράρουν μια μουσική, που πιάνεις αμέσως στον αέρα αυτό που πρόκειται να επακολουθήσει.
Η στιγμή σαν να είναι ιστορική. Ακούω το Untitled (Rise) και συγκλονίζομαι παρόμοια με τη στιγμή που το «Unfinished Sympathy», το «Safe From Harm», το «Be Thankful For What You’ve Got» κι όλο το εύφλεκτο υλικό του Blue Lines με χτύπησε κατακέφαλα. Αν υπήρχαν δισκάδικα… Ή μάλλον ας δικαιολογήσω πρώτα το «συμμορίτικο» της υπόθεσης. Δεν ξέρουμε ποιοι είναι οι Sault, παρεκτός από μουσικούς που δεν χαραμίζουν ένα σάλιο για συνεντεύξεις, ούτε ένα δαχτυλάκι για να ποστάρουν στα σόσιαλ.
Τίποτα από πρόσωπα κι ονόματα, παρεκτός πως τη φάση τους τη συντονίζει ο Inflo, ο τύπος που έγραψε το «Black Man in a White World» του Michael Kiwanuka, άρα στα σίγουρα το καταχάρηκε το Mercury Prize που σήκωσε ο Kiwa στην κατηγορία του δίσκου της χρονιάς. Υποθέτω πως το ίδιο θα κάνει κι ο Kiwanuka όταν το Untitled (Rise) των Sault σηκώσει την ίδια κούπα του χρόνου - γεροί να είμαστε! Στοιχηματίσω κιόλας πως ο Michael θα παρευρεθεί ως σπόκσμαν της μπάντας κάνοντας τη δήλωση που τους πρέπει: πως οι Sault επιμένουν να μη θέλουν να εμφανίζονται, δουλεύουν (συν)εργατικά, παραμένοντας πάντα συνεπείς στο κολεκτιβίστικο ιδεώδες που τους θέλει αφοσιωμένους σε δύο πράγματα μόνο, τη μουσική της φυλής τους και τα ιδανικά του Black Lives Matter.
Περίληψη προηγουμένων: Και οι τρεις δίσκοι των Sault έρχονται κυριολεκτικά από τον δρόμο, εκεί που η ιαχή σαρώνει. Δεν υπάρχουν όμως δισκάδικα όπως τα παλιά (επιμένω), στέκια δηλαδή που άραζαν οι μάνιακς κι έπαιρνε μπρος η κατάσταση. Ούτε μπορείς να ακούσεις τον δίσκο στα μπαρ και να ξεπατωθείς στον χορό, παίζουν πάντα πολλοί καλοί ντιτζέις πιονέροι, μα το κοινό σαν να λιγόστεψε, συν φυσικά και πως λόγω Covid, τα «ευαγή» σφαλίζουν νωρίς. Ούτε και ξέρω και πολλούς ραδιοφωνικούς παραγωγούς που θα το πάρουν πάνω τους λέγοντας «μάνα μου, αυτό πρέπει να λιώσει». (εξαιρώ τους Λιλή και Κοττάκη, δικά μας παιδιά εδώ στη Φωνή της Αθήνας 102,5), συν κάποιες ιντερνετικές ραδιοφωνές.
Το Λονδίνο όμως (ευτυχώς) παραμένει ένας άλλος πλανήτης, διαφορετικός από την Αθήνα, ο γερόλυκος ο Gilles Peterson στο BBC 6 κι ο επίσης δικός μας Άλεξ Πετρίδης στον Guardian καταθέτουν την ταυτότητά τους και τα ποντάρουν όλα σε τυχόν στοίχημα: δι-σκά-ρα. Συν φυσικά όλα τα ραδιόφωνα και τις εφημερίδες από όπου δίνεται η «γραμμή». Αυτό το Untitled (Rise) των Sault είναι μεγαλειώδες, τσίμπησαν όμως και το Παρίσι μα και πιο βόρεια, ψηλά στην Ευρώπη· ακούω τον Σουηδό Indie 101 και ρισκάρω έτσι (εκ του ασφαλούς) την πρόγνωσή μου, πως θα έχουμε να λέμε δηλαδή πόσο διπλά τυχεροί υπήρξαμε στη ζωή μας να τα ακούσουμε στην ώρα τους και το Blue Lines των Massive Attack και το Untitled (Rise) των Sault. Στην ώρα τους όταν λέω εννοώ τη στιγμή που γεννήθηκαν.
Στο ψητό: ντραμ μασίν σόουλ που ο σκελετός της απαρτίζεται από άφρο μπιτ και doo wop, σούπερ φανκ που ντισκάρει αλλά και γκοσπελίζει μερακλίδικα, ευγενή μπούγκι μέταλλα, μνήμες από Nile Rodgers και Soul to Soul, βραζιλιάνικα περκάσιονς και καταπληκτικές ενορχηστρώσεις: οι τύποι δεν αστειεύονται! Μια υπερορχήστρα που θα έκανε τον Miles Davies να θέλει να γκρουβάρει μαζί τους (την ευλογία σας, Κύριε), σπαρακτικές στιγμές κατευθείαν από το What's Goin On του Marvin Gay (προσφάτως ανακηρυχθέν ως πιο επιδραστικό άλμπουμ όλων των εποχών από το Rolling Stone), ναι, μωρέ φίλε!
Ακούω το σινγκλ «Free» αλλά και τις χορωδίες που ενισχύουν τα μετόπισθεν των τραγουδιών, το χαρμάνι με ανατινάζει με το αστροφυσικό R'n'B, τις βερνικωμένες με ακριβό λούστρο χαουζιές και το «I Just Want to Dance» με κάνει να σηκώνω το κεφάλι μου στον ουρανό, μπας και φυτρώνει η ντισκομπάλα.
Άκου κι αυτό τώρα: Ο Inflo, η ψυχάρα του σχήματος που λέγαμε, έχει δουλέψει με τους Belle & Sebastian αλλά και με τον Danger Mousse, όμως στα «Street Fighter» και «Fearless» δείχνει να συνομιλεί ευθέως και με το φάντασμα του Gil Scott Heron.
Εκτός από ρυθμό απαίκτου και πολυγκλότ ως προς το μουσικό λεξιλόγιο-ορισμό της κροσόβερ «μαυρίλας», στιχουργικά οι Sault σφυροκοπάνε: Black is safety, black is benevolence, black is a lifeboat after SOS, breaker, breaker, all clear, Black tells you it's all be okay in the end. Black is granny, black is auntie, black is "there's still meat on that bone little girl", black is so warm and so pure: when everything else fails black endures. Ποιητάρες! Κι ένα δυνατό «ταυτοτικό» μανιφέστο όχι μόνο για τα μαύρα αδέλφια αλλά και για κάθε λευκό, κίτρινο, γουατέβερ παιδί που έχει το μυαλό και την καρδιά, το κορμί και την ψυχή ανοιχτά και ξάστερα. Οι Sault με αυτόν τον δίσκο είναι καταδικασμένοι να προκαλέσουν σεισμικό hype, κι ας οι Public Enemy μας πρόσταξαν don't believe it όταν έπρεπε (άλλο εννοούσαν). Παρεμπιπτόντως η επιστροφή του Chuck D και των «Δημόσιων Εχθρών» είναι μεγαλειώδης και για άλλη μια φορά θα ευλογήσω τα γένια μας. Το άρθρο του Δημήτρη Καραθάνου για το πως έχουμε αυτούς τους τύπους, ειδικά τώρα, ανάγκη όσο ποτέ, είναι τεκμήριο με ονόματα και διευθύνσεις. Η υπερτραγουδάρα τους «State of the Union» να έρχεται από την ίδια πλευρά του δρόμου που διαδηλώνουν οι Black Lives Matter και οι Sault τα μαύρα αδέλφια.
Τέτοια θα λέγαμε στα δισκάδικα αν ακόμα ο κόσμος σύχναζε σε τέτοια στέκια κι όχι μόνο στα ακουστικά του ή σε εξειδικευμένους ιστότοπους που τσατάρουν οι τελευταίοι που παίρνουν τη μουσική στα σοβαρά. Η φάση τελείωσε, το ξέρουμε όλοι· δεν το γράφω ούτε μοιρολατρικά ούτε νοσταλγικά, any change is for good ή έστω κάποιος σοβαρός λόγος πρέπει να υπάρχει (σνιφ).
Αυτά είχα να πω για αυτό το γκρουπ κι όσοι πιστοί προσέλθετε: οι Sault έκαναν το καθήκον τους με το Untitled (Rise). Τώρα ήρθε η ώρα του λαού να μη διαψεύσει τις προσδοκίες μας, γιατί αυτούς μάλλον δεν τους νοιάζει να τους γράψει η ιστορία με χρυσά γράμματα - τους φτάνει που αυτοί μπορούν να γράφουν την ιστορία των καιρών (μας) με μια αστείρευτη ενέργεια, αξιοπρέπεια και τάλαντο που φτάνει από τη γη ως τη Σελήνη... (Σαν επιστημονική φαντασία μου ακούγεται αυτός ο δίσκος, σαν να συνομιλεί απευθείας με όλη τη μαύρη μουσική και τους ήρωες που αγάπησα, πλας φυσικά και με όλους τους ζωντανούς θρύλους που ακόμα διδάσκουν τέτοιους ρυθμούς και στάση ζωής). Παίξ’ το ξανά, κύριε Inflo, κι εσείς, παιδιά, δοκιμάστε να ακούσετε έστω το «Free» μόνο και να μη φωνάξετε: Μέγιστοι είστε, Sault, και θαυμαστό το έργο σας!
5°
