Florian Schneider, 1947 – 2020: Αποχαιρετισμός στο ιδρυτικό μέλος των Kraftwerk που νικήθηκε από τον καρκίνο σε ηλικία 73 ετών
Πάει η μουσική που ξέραμε. Έγινε μικρότερη, φτωχότερη και με έναν ανυπολόγιστα επιδραστικό εκπρόσωπό της δραπέτη στα αστέρια. Η είδηση της απώλειας του Florian Schneider επισκιάζει κάθε άλλη καλλιτεχνική πληροφορία της ημέρας. Ο περφεξιονίστας των ήχων από το Ντίσελντορφ ήταν ένας από τους τελευταίους μύθους της πρώιμης electronica, ενώ μέσα από τα άλμπουμ που κυκλοφόρησε από το 1970 έως το 2003 με τους Kraftwerk, έδωσε μια νέα διάσταση στον τρόπο μέσα από τον οποίο ζούμε και αντιλαμβανόμαστε το πεντάγραμμο. Σε έναν χώρο αέναων μεταμορφώσεων, νέων τεχνολογιών και στιλιστικών μετατοπίσεων, οι Kraftwerk δεν έπαψαν να διασχίζουν την ποπ ιστορία σαν δορυφόρος προς το μέλλον. Στις συγκλονιστικές τους συνθέσεις, αφουγκραζόμαστε ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας δισκογραφίας. Rest in peace, Florian Schneider. Απόψε ας ακούσουμε Kraftwerk.
Kraftwerk, και τα ρομπότ έχουν αισθήματα
«Πού πηγαίνει το ροκ; Εκθρονίζεται από τους Γερμανούς και τις μηχανές», έγραφε ο Lester Bangs, στην περίφημη πολεμική του για την τευτονική ατμομηχανή η οποία προήλαυνε στις ΗΠΑ το 1975. Ο ίδιος ο Florian Schneider, ακλόνητα αινιγματικός και παροιμιωδώς απρόθυμος συνεντευξιαζόμενος, περιέγραφε στον συντάκτη του «Creem» τους Kraftwerk ως μονάδα παραγωγής: «Τροφοδοτείς με ρεύμα και δουλεύει», ενώ το στούντιο χαρακτηριζόταν «εργαστήριο». Οι αναφορές στη μηχανολογία δεν εξαντλούνταν εκεί. Ξανά ο Florian Schneider: «Είναι σαν αυτοκίνητο. Έχεις τον έλεγχο, αλλά επαφίεται σε εσένα κατά πόσο θα το ελέγξεις. Αν αφήσεις το τιμόνι, θα φτάσεις κάπου, ίσως και έξω από τον δρόμο. Μας έχουν συμβεί ατυχήματα, ηλεκτρονικά ατυχήματα. Και είναι επίσης πιθανό να βλάψεις το νου σου. Αυτό όμως είναι το ρίσκο που οφείλει κάποιος να πάρει. Έχουμε δύναμη. Όλα κρίνονται στο πώς τη χρησιμοποιείς».
Στο σημείο εκείνο, ο Schneider είχε μετακινηθεί από το φλάουτο, το βιολί, το σαξόφωνο, τα κρουστά και τα φυσικά όργανα στο πειραματικό σύμπαν των ηλεκτρονικών εφέ, των συνθεσάιζερ και των αυτοσχέδιων κίμπορντ. Στα «Autobahn», «Radio-Activity», «Trans-Europe Express», «The Man-Machine» και «Computer World», το κυριότερο δισκογραφικό τους απόσταγμα από το 1974 ως το 1981, οι Kraftwerk σκόρπισαν τη μαγεία της μουσικής τους τεχνολογίας σαν αστερόσκονη πάνω από την άναυδη εναλλακτική σκηνή, η οποία σύντομα έσπευσε να τους ανακηρύξει ως θεμελιωτές του μέλλοντός της. Σε μια εποχή που κυριαρχούσε το κόνσεπτ του ευκολοχώνευτου τραγουδιού και της σύντομης, radio-friendly διάρκειας, οι Kraftwerk τόλμησαν να περάσουν δύσκολες φόρμες και δαιδαλώδεις συνθέσεις οι οποίες καταλάμβαναν ολόκληρες πλευρές δίσκων.
Με τα ιδιόρρυθμα κομπιουτερίστικα φωνητικά τους, τα πρωτότυπα harmonizer και το ηλεκτρονικό οπλοστάσιό τους που προσιδίαζε σε συμφωνική ορχήστρα τσέπης, όρισαν το μέτρο στο οποίο χτίζεται η μουσική δημιουργία μέχρι σήμερα. Απόλυτα ελεύθεροι ως καλλιτέχνες, άθελά τους διεκδικούν την πατρότητα κάθε πρωτοποριακής ηχητικής παραφυάδας: Στους Kraftwerk οφείλουν τα πάντα ταυτόχρονα το krautrock, το techno, το hip-hop, το electro, η synth pop, ενώ στους υμνωδούς τους συγκαταλέγονται οι Brian Eno, David Bowie, Afrika Bambaataa, οι αρχιτέκτονες του τρίο της Μπελβίλ, ενόσω διαμόρφωναν τη χορευτική σκηνή του Ντιτρόιτ. «Είχες όλο το μαύρο κοινό και την αφρόκρεμα του Ντιτρόιτ να λατρεύει αυτό τον ήχο», υπογραμμίζει ο Derrick May στο ντοκιμαντέρ του BBC από το 2013: «Ήταν κάτι πολύ παραπάνω από techno. Ήταν επινοητές ενός είδους που δεν είχε όνομα μέχρι να εμφανιστούν εκείνοι. Ήταν εκπληκτική ηλεκτρονική μουσική».
«Autobahn», «Radioactivity», «Ohm Sweet Ohm», «Europe Endless», «Showroom Dummies», «Trans-Europe Express», «The Robots», «The Model», «The Man-Machine», «Computer World», «Computer Love», «Musique Non-Stop», «Tour de France», «Aèro Dynamik», τίτλοι και συνθέσεις που μπερδεύονται μεθυστικά με τα πιο αλησμόνητα βιώματά μας ως ακροατών. Για πόσα άλλα σχήματα μπορεί να ειπωθεί αυτό; Υπάρχουν ασφαλώς άφθονα συγκροτήματα που σημάδεψαν ζωές και άλλαξαν συμπεριφορές, αλλά σπάνια έχεις τόσο στέρεη όσο με τους Kraftwerk την αίσθηση ότι στα αυλάκια των δίσκων τους κυλούν τα καλύτερα τραγούδια που έχουν ηχογραφηθεί ποτέ. Τους έχουν άλλωστε αποκαλέσει Beatles της electronica και η φιλοφρόνηση δεν είναι υπερβολική. Τελικά ίσως η μουσική είναι μια τέχνη απλή. Βιρτουόζοι όλου του κόσμου κυνηγούν τη μελωδία της ευτυχίας και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί. Ο Florian Schneider φεύγει νικητής.
Μιλήσαμε με τον τραγουδοποιό, μουσικό παραγωγό και γιατρό, Βασίλη Παπαζώτο, για τις πετυχημένες διασκευές στο project Μουσικό Μπαλκόνι και την αγάπη του για τη μουσική και ιατρική
15°
