15 Ιουνίου 1994, ο συγκλονιστικός Μανός Χατζιδάκις κλείνει τα μάτια του για πάντα
15 Ιουνίου 1994. Ο συγκλονιστικός Μανός Χατζιδάκις κλείνει τα μάτια του για πάντα και μαζί του σταδιακά κλείνει και ένας κύκλος νοσταλγικός μιας άλλης εποχής, μιας αθωότητας στο μεταίχμιο της Ελλάδας που άλλαζε και θα περνούσε στα χρόνια του θορύβου, και έπειτα στην εποχή της κατάρρευσης.
Κάποια αστέρια προσγειώνονται στη γη για να απλώσουν πάνω μας έναν ουρανό τρυφερότητας, ελευθερίας, γενναιότητας και έπειτα φτερουγίζουν ξανά ψηλά, ελπίζοντας ότι θα καταφέρουμε και μόνοι μας να ονειρευτούμε.
Πόσα όνειρα όμως γεννήσαμε και πόσα ζήσαμε πραγματικά από τότε; Γιατί ο Μάνος Χατζιδάκις, αυτή η εμβληματική μορφή του πολιτισμού και της τέχνης έφυγε σε μια κομβική στιγμή της ελληνικής πραγματικότητας, που στα μάτια των πολλών ούτε καν αχνοφαινόταν, αλλά αποτελούσε την απαρχή μιας δομικής μετάλλαξης συμπεριφορών και προοπτικών. Χρόνο με το χρόνο, άρχισε να παγιώνεται η νοοτροπία του βολέματος, της εύκολης λύσης, του γρήγορου κέρδους, των αλόγιστων αστραφτερών επιλογών που μέσα σε μόλις μια δεκαπενταετία κατάφεραν να ροκανίσουν το στέρεο έδαφος των εντυπώσεών μας.
Τα χρόνια που ακολούθησαν, δεν θύμιζαν σε τίποτα τον ρομαντισμό και την αγνότητα που διέθεταν οι σκονισμένες γειτονιές της δεκαετίας του ’50 με τα πάνινα τόπια και τα αληθινά χαμόγελα, που όμως είχαν ένα σκοπό, την αγωνία να χτίσουν γερά θεμέλια και δομές που θα άντεχαν τα όνειρα των νέων.
Αυτή την αγωνία που σταδιακά αντικαταστάθηκε τις δεκαετίες πριν τη κρίση, με τον ωχαδερφισμό, την έλλειψη μέτρου και περισυλλογής. Και έπειτα εμπλουτίστηκε το «λεξικό» του νεοέλληνα –ευτυχώς όχι του κάθε νεοέλληνα, γιατί υπήρξαν και κάποιοι που δεν παρασύρθηκαν από σειρήνες και τη δίνη της υπερβολής– με καινούργια αυτοκίνητα, πολυτελείς κατοικίες, διασκεδάσεις υπεράνω κόστους και αντικειμενικών δυνατοτήτων, λαμπερές συνήθειες, δάνεια, υπερδιόγκωση του δημοσιου τομέα και μια παράξενη επιδειξιομανία στα όρια της εμμονής.
Και λίγο πριν γίνουν όλα αυτά διακριτά, λίγο πριν αρχίσουν να διογκώνονται οι χρονιές παθογένειες, κάπου μέσα σε όλα αυτά, ένα υπέροχο πνεύμα, ένα μοναδικό μυαλό φτερουγίζει στον ουρανό. Ένας άνθρωπος που με την έμπνευση, το έργο και τη μουσική του, έγινε μελωδία που συντρόφευε μαγικά εκατομμύρια ανθρώπους από τη μια άκρη του πλανήτη μέχρι την άλλη. Έφυγε δυστυχώς λίγο πριν ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση, στο σημείο που τα πράγματα είχαν αρχίσει να δυσκολεύουν και σταδιακά θα κατάπιναν τούτο τον τόπο. Την υπερβολή και την αλαζονεία συνήθως διαδέχεται η απότομη προσγείωση.
Και το ερώτημα είναι, μπορούμε να φτιάξουμε δρόμους ονείρων, ελπίδας και προοπτικών; Πάντα η Ελλάδα μετά από μεγάλες κρίσεις ονειρεύεται. Αλλά τι υπόβαθρο εξέλιξης υπάρχει, αν δεν μάθαμε από τα λάθη μας; Τι μάθαμε από ανθρώπους-φάρους που ήταν σπουδαίοι αλλά λιτοί και απλοί, που ήταν ελεύθεροι αλλά με τεράστια κατανόηση, που δημιουργούσαν αλλά δεν εφησύχαζαν; Γράφτηκε κάποτε ότι ο Χατζιδάκις ανέφερε πως, εφόσον η Ελλάδα δεν πεθαίνει ποτέ, πάει να πει πως και ποτέ δεν θα αναστηθεί.
Από τότε μέχρι σήμερα πολλά πράγματα άλλαξαν σε αυτό τον τόπο. Χρόνια μετά, άλλα χάθηκαν, άλλα διαλύθηκαν, κάποια έσβησαν. Μετά τις απώλειες, τα μνημόνια και την κρίση, ίσως είμαστε έτοιμοι να αναστηθούμε κοιτάζοντας αυτούς που έγραψαν ιστορία μέσα από οδούς ονείρων...
19°
