Ταινιοθήκη της Ελλάδος: Τι ετοιμάζει για το επόμενο διάστημα

Με φουλ τις μηχανές πορεύεται το επόμενο διάστημα η Ταινιοθήκη της Ελλάδος καθώς στις 26 Μαϊου ξεκινά το 12o Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, στις 9 Ιουνίου η έκθεση-προάγγελος της λειτουργίας του νέου μουσείου κινηματογράφου, με τίτλο «Μαγικές εικόνες» ενώ στις 23-28 Ιουνίου περιμένουμε στην Λαϊδα το αφιέρωμα στον κινηματογραφικό Ιάκωβο Καμπενέλλη. Το πρόγραμμα, που υλοποιείται με τη συνδρομή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του προγράμματος ΕΣΠΑ, ανακοίνωσαν σήμερα η πρόεδρος του φορέα Μαρία Κομνηνού και οι συνεργάτες της.

Το 12ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Με την φετινή Χρυσή Άρκτο, την ταινία «Οι Ροδακινιές του Αλκαράς» της Κάρλα Σιμόν ανοίγει στις 26 Μαϊου το 12ο ΦΠΚΑ. Μέχρι την αυλαία λήξης, στις 15 Ιουνίου με «Το Φάντασμα του Παραδείσου» του Μπράιαν Ντε Πάλμα στην αποκατεστημένη εκδοχή του σκηνοθέτη που περιλαμβάνει όσα είχαν κοπεί πριν την πρώτη διανομή το 1974, στις τρεις αίθουσες της Ταινιοθήκης αλλά και διαδικτυακά (στο online.tainiothiki.gr) θα παρουσιαστούν συνολικά 110 ταινίες. Ένα πρόγραμμα που, σύμφωνα με τους διοργανωτές, «φιλοδοξεί να αναδείξει ό,τι πιο φρέσκο και ρηξικέλευθο συμβαίνει στον παγκόσμιο κινηματογράφο, χθες και σήμερα» ενώ παράλληλα περιλαμβάνει συζητήσεις, μάστερκλας και συναντήσεις με τους σκηνοθέτες μετά από επιλεγμένες προβολές.

«Η περίοδος της προετοιμασίας του Φεστιβάλ μέσα από τη συνεχιζόμενη πανδημία, την κλιματική κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία επανέφερε τον προβληματισμό για τον ρόλο της τέχνης σε χαλεπούς καιρούς, φέρνοντας και πάλι στο προσκήνιο την αίσθηση του τραγικού στην Ευρώπη» σημείωσε η Μαρία Κομνηνού. «Όλα αυτά μας έκαναν να στρέψουμε το ενδιαφέρον μας σε δημιουργούς  που συγκροτούν το έργο τους αντλώντας από υπάλληλες και περιφρονημένες γνώσεις, δηλαδή από τοπικές γνώσεις που αναπτύχθηκαν από τους υποτελείς του κόσμου μας. Παράλληλα, ο ίδιος ο κινηματογράφος παραμένει ένας ορίζοντας επαγγελιών και εναλλακτικών οραμάτων που καλλιεργείται από θεσμούς όπως οι Ταινιοθήκες και τα ειδικά Φεστιβάλ τα οποία στοχεύουν σε  ένα επαναπροσδιορισμό της κινηματογραφοφιλίας».

Το Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα παρουσιάζει εννέα πολυβραβευμένες ταινίες μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ αλλά και υβριδικές, σκηνοθετών απ’ όλον τον κόσμο (Γαλλία, Φιλιππίνες, Παραγουάη, Βραζιλία-Πορτογαλία, ΗΠΑ, Βολιβία-Γαλλία-Κατάρ, ΗΠΑ-Σιγκαπούρη, Ινδία και Αυστρία), οι οποίοι πειραματίζονται με νέες μορφές αφήγησης. Ανάμεσά τους, σε πανελλαδική πρεμιέρα τη νέα ταινία «Η Ιστορία του Χα» του Λαβ Ντίαζ, ο οποίος θα παραβρεθεί στην προβολή. Γνωστός για το προσωπικό ύφος μέσα από το οποίο αναλύει την ιστορία του εμφυλίου στις Φιλιππίνες, ο σκηνοθέτης έχει αποσπάσει βραβεία στα μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου.

Στην Ταινιοθήκη επιστρέφει και η αγαπημένη ενότητα του ΦΠΚΑ Αποκατεστημένες και υπέροχες με κλασικές, σπάνιες, αλλά και ξεχασμένες ή χαμένες ταινίες, μεταξύ των οποίων δύο πρώιμα βωβά φιλμ σε σκηνοθεσία της Ζερμέν Ντιλάκ και της Μουσιδόρα, που αποδεικνύουν τη γυναικεία παρουσία στη  γαλλική κινηματογραφική σκηνή της δεκαετίας του 1920. Οι εν λόγω ταινίες θα προβληθούν συνοδεία ζωντανής πρωτότυπης μουσικής από τον Μηνά Ι. Αλεξιάδη. Όσοι, πάλι, ενδιαφέρεστε για τη χρήση των νέων τεχνολογιών με σκοπό τη συντήρηση, την αποκατάσταση και την ψηφιοποίηση σπάνιων ταινιών, σημειώστε τη σχετική συζήτηση που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 9 Ιουνίου (11 πμ) με ομιλητές τους Μαρία Κομνηνού, Ηλέκτρα  Βενάκη, Céline Ruivo, Ehsan Khoshbakth και Elena Tammacarro.

Το φετινό φεστιβάλ, όμως, υπόσχεται και πλήθος αφιερωμάτων. Θα μας συστήσει Με το φακό των γυναικών τη δουλειά σημαντικών διευθυντριών φωτογραφίας, την Μπαμπέτ Μανγκόλτ, συνεργάτιδα της Σαντάλ Ακερμάν, την Ανιές Γκοντάρ, συνεργάτιδα της Κλερ Ντενί, τη Ντάρια Ντ’Αντόνιο, συνεργάτιδα του Πάολο Σορεντίνο, και τις Ολυμπία Μυτιληναίου, στενή συνεργάτιδα του Πάνου Χ. Κούτρα (το Dodo τους αυτές τις μέρες προβάλλεται στις Κάννες), την Κατερίνα Μαραγκουδάκη, την πρώτη γυναίκα διευθύντρια φωτογραφίας που βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, αλλά και τη νεότερη Χριστίνα Μουμούρη. Την Παρασκευή 3 Ιουνίου (5 μ.μ.), μάλιστα, θα βρεθούν στο τραπέζι της συζήτησης.

Οι πιστοί του πρωτοποριακού κινηματογράφου θα έχουν ακόμα την ευκαιρία να καταδυθούν στο φιλμικό σύμπαν του πολυμήχανου πειραματιστή Γιόνας Μέκας (1922-2019), που υπήρξε συνεργάτης του Άντι Γουόρχολ, του Τζον Λένον αλλά και του Σαλβαδόρ Νταλί· της Γαλλίδας φωτογράφου, καλλιτέχνιδας και σκηνοθέτριας Mπαμπέτ Μανγκόλτ, η οποία θα δώσει μάστερκλας το Σάββατο 6 Ιουνίου στις 6 μ.μ.· του Ινδού κινηματογραφιστή Σατγιαζίτ Ρέι, ο οποίος μέσα από την φιλμογραφία του μίλησε για τη θέση της γυναίκας, την αποικιοκρατία και τις άκαμπτες δομές της ινδικής κοινωνίας και των Αντόνιο Ρέις και Μαργκαρίντα Κορντέιρο, δύο πρωτοπόρες φιγούρες του ριζοσπαστικού κινηματογράφου στην Πορτογαλία οι οποίοι εμφανίστηκαν στον απόηχο της εξέγερσης του 1974 ενάντια στο καθεστώς του Σαλαζάρ. 

Αφιέρωμα προβλέπεται και για τον οσκαρικό σκηνοθέτη της "χρυσής εποχής" του Χόλυγουντ Τζορτζ Στίβενς (1904-1975), δημιουργό των «Μια θέση στον ήλιο» και «Ο Γίγας». Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Στίβενς βρέθηκε στο μέτωπο και κατάφερε να τραβήξει το μοναδικό έγχρωμο φιλμ του πολέμου, από την πλευρά των Συμμάχων.

Από το πρόγραμμα δεν θα μπορούσε να λείπει το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 10 χρόνων από τον αιφνίδιο θάνατό του στα γυρίσματα της ταινίας «Η άλλη θάλασσα», και ένα αφιέρωμα στον Ροβήρο Μανθούλη, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή – θα παρουσιαστεί, ψηφιακά αποκατεστημένη, η ταινία του «Πρόσωπο με Πρόσωπο» και το πρώτο επεισόδιο από τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» σε συνεργασία με το ERTFLIX που θα δείξει το σύνολο της σειράς.  

Επί της οθόνης, περιμένουμε ακόμα ιστορίες από τον Κινηματογράφο την εποχή του 6ου αφανισμού, ένα αφιέρωμα στις «άλλες» ταινίες καταστροφής που θα μας ταξιδέψουν από ένα χωριό στο Μεξικό που βυθίζεται και τα χαλάσματα που άφησε ο πόλεμος στη Ράκα (Συρία) και τη Μοσούλη (Ιράκ) μέχρι το επικείμενο ναυάγιο ενός κρουαζιερόπλοιου.

Στην περιπέτεια της ίδρυσης κρατών εστιάζει η ενότητα Μετά την επανάσταση: εικόνες του έθνους-κράτους μέσα από ταινίες των Κούνδουρου, Παπαστάθη, Αγγελόπουλου, Βισκόντι, Καζάν, Κοτσί, Αλέα (για την  Κουβανική Επανάσταση) αλλά και της Σάρα Μαλντορόρ, της πρώτης μαύρης γυναίκας που έκανε αντι-αποικιοκρατικό σινεμά στην Αφρική.

Ως φόρος τιμής στη Ουκρανία το Φεστιβάλ παρουσιάζει σε πρώτη πανελλαδική προβολή το ντοκιμαντέρ Babi Yar. Context (2021) του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη Σεργκέι Λοζνίτσα για τη σφαγή χιλιάδων Εβραίων στο Μπάμπι Γιαρ κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αξίζει να αναφερθεί ότι φέτος για πρώτη φορά η διοργάνωση φιλοξενεί και ταινίες χορού, στο μεταίχμιο screendance και μυθοπλασίας και με ανοιχτό το βλέμμα σε ζητήματα των σύγχρονων κοινωνιών, στο πλαίσιο της ενότητας mAPs: Migrating artists project – Short dance film collection.  

Εισιτήρια:
Στις αίθουσες: 5 ευρώ (γενική είσοδος). Πακέτα: 5 προβολές/20 ευρώ, 10 προβολές/30 ευρώ. Προσφορά:Φοιτητικό - Παιδικό – ΑμεΑ -Ανέργοι - Ατέλειες - Άνω των 65 ετών: 10 προβολές/25 ευρώ.
Online: 3 ευρώ. Πακέτα: 5 ταινίες/5 ευρώ, 10 ταινίες/8 ευρώ.

---

«Μαγικές εικόνες», η έκθεση προάγγελος του Μουσείου Κινηματογράφου της Ταινιοθήκης της Ελλάδος

Ένα στερεοσκόπιο βάσης του 1860 από τη Μεγάλη Βρετανία, ένα ζωοτρόπιο του 1890, σπάνια καρουζέλ και μαγικοί φανοί, παλιές κάμερες, συσκευές καταγραφής ήχου και συσκευές προβολής αλλά και βοηθητικό υλικό που σχετίζεται με την παραγωγή και προβολή ταινιών (κολλέζες βερνικιού και ταινίας, μετρητές μήκους φιλμ, αρουλέζες, μουβιόλες, τραπέζια μοντάζ). Στην εξέλιξη της κινηματογραφικής τέχνης φιλοδοξείνα μας ταξιδέψει το νέο μουσείο της Ταινιοθήκης της Ελλάδας. Με τίτλο «Μαγικές Εικόνες» η πρώτη του έκθεση καταφθάνει στις 9 Ιουνίου σε χώρο δίπλα στις αίθουσες προβολής για να γεφυρώσει το χθες των κινούμενων εικόνων με το ψηφιακό σήμερα. Την επιμέλειά της υπογράφει η εικαστικός, καθηγήτρια Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και μέλος του ΔΣ της Ταινιοθήκης, Αφροδίτη Λίτη.

---

Ο κινηματογραφικός Ιάκωβος Καμπανέλλης στον θερινό κινηματογράφο Λαϊς

Το όνομά του φέρνει αυτόματα στο μυαλό το θρυλικό Μαουτχάουζεν, τη συγκλονιστική μαρτυρία από το ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, σε κάποιους και το θεατρικό του «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια» που έμελλε να λάμψει στο σελιλόιντ χάρη στην φιλμική Στέλλα του Μιχάλη Κακογιάννη. Πόσοι, όμως, θυμούνται πως υπογράφει ακόμα το σενάριο για τον «Δράκο» του Κούνδουρου, ή τις δύο ταινίες που σκηνοθέτησε ο ίδιος; Στο πλαίσιο του Έτους Ιάκωβου Καμπανέλλη με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του πολυσχιδή δημιουργού (θεατρικού συγγραφέα, στιχουργού, σεναριογράφου, δημοσιογράφου και ακαδημαϊκού), ο φιλμικός του λόγος θα πρωταγωνιστεί από τις 23 έως τις 28 Ιουνίου στην ταράτσα της Ταινιοθήκης. Θα προβληθούν «Το κανόνι και τα’ αηδόνι» (1968) που σκηνοθέτησε ο ίδιος, καθώς ταινίες των οποίων υπογράφει ή επιμελείται το σενάριο. Συγκεκριμένα οι: «Στέλλα» (1955) του Μιχάλη Κακογιάννη, «Η αρπαγή της Περσεφόνης» (1956) του Γρηγόρη Γρηγορίου, «Το ποτάμι» (1959) του Νίκου Κούνδουρου (σε σενάριο Ν. Κούνδουρου, Α. Σαμαράκη και Ι. Καμπανέλλη), «Η 7η ημέρα της δημιουργίας» (1956) του Βασίλη Γεωργιάδη (βασισμένο στο θεατρικό του έργο), «Με τη λάμψη στα μάτια» (1966) του Πάνου Γλυκοφρύδη, «Το αμαξάκι» (1957) του Ντίνου Δημόπουλου (σενάριο: Ι. Καμπανέλλης, Ν. Κιούσης), «Η λίμνη των πόθων» (1958) του Γιώργου Ζερβού και «Οι άσσοι του γηπέδου/ Κυριακάτικοι ήρωες» (1956) του Βασίλη Γεωργιάδη.

---

INFO:
Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, μετρό Κεραμεικός, 210 3612046