Ο Αμερικανός ηθοποιός, ακτιβιστής και διπλωμάτης Σερ Σίντνεϊ Πουατιέ έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 94 ετών.
Ο Σίντνεϊ Πουατιέ με την παρουσία και το έργο του κατάφερε να σπάσει το φράγμα του χρώματος στην αμερικανική βιομηχανία του κινηματογράφου κάνοντας δυνατή την σταδιοδρομία και άλλων αφροαμερικανών ηθοποιών. Υπήρξε ο πρώτος αφροαμερικανός σταρ του κινηματογράφου και ο πρώτος που κέρδισε Όσκαρ για τον ρόλο του στην ταινία «Κάτω από το βλέμμα του Θεού» (1963).
«Χάσαμε ένα ίνδαλμα, έναν ήρωα, έναν μέντορα, έναν μαχητή, έναν εθνικό θησαυρό», γράφει στο Facebook o Τσέστερ Κούπερ για τον πρωταγωνιστή του «Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες» και του «Μάντεψε ποιος θα έρθει το βράδυ». Ο Κούπερ δεν διευκρίνισε τα αίτια του θανάτου του Πουατιέ, του καλλιτέχνη και διπλωμάτη που ενέπνευσε μια ολόκληρη γενιά την περίοδο τους κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών.
Με καταγωγή από τις Μπαχάμες, ο Σίντνεϊ Πουατιέ γεννήθηκε πρόωρα στις 20 Φεβρουαρίου 1927 στο Μαϊάμι της Φλώριδας, όπου οι γονείς του βρέθηκαν εκεί για δουλειές. Συγκεκριμένα ο πατέρας του διατηρούσε φάρμα στις Μπαχάμες και επισκεπτόταν συχνά το Μαϊάμι για να πουλήσει ντομάτες. Ο Σίντνεϊ ήταν το μικρότερο από τα επτά παιδιά της οικογένειας Πουατιέ και μεγάλωσε, όπως και τα αδέλφιά του στις Μπαχάμες.
Κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο υγειονομικό του αμερικανικού στρατού και μετά την αφυπηρέτησή του αποφάσισε να γίνει ηθοποιός. Έκανε αίτηση στο «Αμερικάνικο Νέγρικο Θέατρο» («American Negro Theater», ΑΝΤ) της Νέας Υόρκης, η οποία όμως απορρίφθηκε εξαιτίας της προφοράς του. Επί έξι μήνες άκουγε ραδιόφωνο για να την βελτιώσει και τελικά έγινε δεκτός.
Ξεχώρισε για το ταλέντο σε παραστάσεις της σχολής και μετά την αποφοίτησή του έκανε το ντεμπούτο του στο Μπρόντγουεϊ με την «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη (1946). Το 1959 έφτασε στην κορύφωση της θεατρικής του καριέρας με τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο της Λορέν Χάνσμπερι «Ένα σταφύλι στον ήλιο» («A Raisin in the Sun»), που ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές. Το 1961 πρωταγωνίστησε και στην κινηματογραφική μεταφορά του από τον σκηνοθέτη Ντάνιελ Πέτρι.
Τo 1950 πρωτοεμφανίστηκε στον κινηματογράφο με την ταινία του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς «Το Μίσος Προστάζει» («No Way Out»), στον ρόλο ενός μαύρου γιατρού που προσπαθούσε να περιθάλψει ένα προκατειλημμένο λευκό εγκληματία. Ήταν η πρώτη φορά που ένας μαύρος ηθοποιός ξέφευγε από τα ρατσιστικά στερεότυπα του Χόλιγουντ και ερμήνευε ένα σημαντικό ρόλο, ανοίγοντας έτσι δρόμους για τους μετέπειτα μαύρους ηθοποιούς.
To 1963, υποδύθηκε έναν εργάτη που βοηθά μια ομάδα από ευρωπαίες καλόγριες να χτίσουν μια εκκλησία μέσα στην έρημο στην ταινία του Ραλφ Νέλσον «Κάτω από το βλέμμα του Θεού» («Lilies of the Field») (1963). Η ερμηνεία του βραβεύτηκε με το όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου, το πρώτο που απονεμήθηκε σε μαύρο ηθοποιό στην ιστορία του θεσμού. Το 2001 έλαβε ένα δεύτερο Όσκαρ για το σύνολο της δουλειάς του.
Ανάμεσα στις πιο σημαντικές κινηματογραφικές του παρουσίες συγκαταλέγονται οι ταινίες: «Η ζούγκλα του μαυροπίνακα» («Blackboard Jungle», 1955) τού Ρίτσαρντ Μπρουκς, «Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες» («The Defiant Ones», 1958) του Στάνλεϊ Κρέιμερ, «Η ιστορία ενός εγκλήματος» («In the Heat of the Night», 1967) τού Νόρμαν Τζιούισον και «Μάντεψε ποιος θα ’ρθει το βράδυ» («Guess Who`s Coming to Dinner», 1967) του Στάνλεϊ Κρέιμερ.
Η τελευταία ταινία με τους Σίντνεϊ Πουατιέ, Σπένσερ Τρέισι και Κάθριν Χέπμπορν που άγγιξε το πρόβλημα του ρατσισμού στις ΗΠΑ, ειδικά τις μικτές σχέσεις και γάμους, προκάλεσε εκείνη την περίοδο πολλές αντιδράσεις.
Από τις ταινίες που σκηνοθέτησε αξίζει να αναφερθεί η κωμωδία «Τώρα... Δεν Μας Σταματάει Τίποτα!» («Stir Crazy», 1980) με πρωταγωνιστές τους Τζιν Γουάιλντερ και Ρίτσαρντ Πράιορ. Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο έγινε το 1972 με την ταινία «Οι Δυο Συνένοχοι» (Buck and the Preacher).
Έχοντας διπλή υπηκοότητα (Μπαχάμες και ΗΠΑ), ο Σίντνεϊ Πουατιέ διετέλεσε πρεσβευτής των νησιών Μπαχάμες στην Ιαπωνία (1997-2007) και την UNESCO (2002-2007). Το 2009 τιμήθηκε με το «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας», το ανώτατο παράσημο των ΗΠΑ, από τον τότε αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα.
Ο Σίντνεϊ Πουατιέ έχει αποκτήσει επτά κορίτσια, τέσσερα με την πρώτη σύζυγό, την επιχειρηματία Χουανίτα Χάρντι, ένα από την σχέση του με την ηθοποιό Νταϊάν Κάρολ και δύο με την δεύτερη σύζυγό του, την ηθοποιό Τζοάνα Σίμκους.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
15°
