Μερικές σκέψεις για τον τζόγο και τις εξαρτήσεις με αφορμή το Uncut Gems που προβάλλεται στο Netflix με πρωταγωνιστή τον Άνταμ Σάντλερ.
Το Uncut Gems είναι η νέα ταινία των αδερφών Σαφντί, παραγωγής Netflix, για την οποία θα ακούσεις να μιλούν όλοι. Ο Άνταμ Σάντλερ, που μόλις ανανέωσε τη συνεργασία του με τη δημοφιλή πλατφόρμα, είχε την καλύτερή του ερμηνεία στον ρόλο ενός εμμονικού τζογαδόρου που τα παίζει όλα για όλα, για να σωθεί. Στην ταινία συμπρωταγωνιστεί με τον άλλοτε σταρ του ΝΒΑ, Κέβιν Γκαρνέτ, και με την υπέροχη Τζούλια Φοξ, στον πρώτο μεγάλο ρόλο της καριέρας της.
O Σάντλερ υποδύεται τον τζογαδόρο κοσμηματοπώλη Χάουαρντ ο οποίος συναντά τον Κέβιν Γκαρνέτ και στοιχηματίζει μέχρι τέλους υπέρ του, εξαιτίας ενός σπάνιου λίθου που του έχει τάξει. Η ισορροπία ανάμεσα στον τζογαδόρο και τον ευφυή επαγγελματία διαταράσσεται και φυσικά το πάθος του Χάουαρντ υπερισχύει. Στον Χάουαρντ βλέπει κανείς όλα τα καταστροφικά χαρακτηριστικά του τζογαδόρου: την ανάγκη του για μια μεγάλη νίκη που θα σώσει την παρτίδα, τα συνεχή ψέματα, την άλλοτε κωμική και άλλοτε τραγική αδρεναλίνη του κάθε φορά που τζογάρει.
Όποιος έχει περάσει κάποια σοβαρή εξάρτηση δεν γίνεται να μη δει κάποια στιγμή τον εαυτό του στο πρόσωπο του Άνταμ Σάντλερ. Ένας τζογαδόρος, πάλι, δηλαδή κάποιος που πάσχει ή έπασχε στο παρελθόν από την ύπουλη αυτή εξάρτηση, συναντάει στο Uncut Gems τον χειρότερό του εαυτό. Και όχι, δεν έχουν όλοι οι τζογαδόροι του κόσμου την τύχη ή την ατυχία να συναντηθούν με τον Κέβιν Γκαρνέτ, αλλά όλοι έχουν περάσει καταστάσεις κρίσης παρόμοιες με εκείνες του πρωταγωνιστή. Τι σκέφτεται κανείς, σε μια τέτοια περίπτωση, βλέποντας την ταινία;
1. Πόσα ψέματα έχει πει
Ο Χάουαρντ εμφανίζεται να λέει τόσα ψέματα στην οικογένειά του, που στο τέλος προδίδεται. Το νούμερο ένα χαρακτηριστικό ενός τύπου που έχει ξεπεράσει τα όρια του «κοινωνικού παίκτη» είναι ακριβώς η ανειλικρίνειa, μία άλλωστε από τις αιτίες που ο τζόγος θεωρείται τόσο ύπουλη εξάρτηση. Τον εξαρτημένο από τον τζόγο μπορεί να περάσουν χρόνια για να τον μάθεις, θα σου πει ψέματα για το οτιδήποτε αρκεί να κρύψει το πάθος του.
2. Πόσες φορές δεν κατάφερε να απολαύσει την ίδια τη ζωή
Γιορτές με φίλους, γενέθλια, έξοδοι που πήγαν στράφι. Ο Χάουαρντ στο Uncut Gems περιμένει πώς και πώς να δει την κόρη του στο σχολικό έργο. Θα ήταν μια προσπάθεια να τα βρει με τη σύζυγό του, όμως μερικά λεπτά αργότερα βρίσκεται γυμνός στο πορτ παγκάζ εξαιτίας των χρεών του. Όσο μακρινή κι αν φαίνεται η εικόνα αυτή από την πραγματικότητα ενός τζογαδόρου στην Αθήνα του 2020, θα μπορούσε να είναι ένα στιγμιότυπο από τη ζωή του.
Εκείνο το μπάνιο πριν δύο καλοκαίρια που δεν απόλαυσε γιατί το μυαλό του ήταν αλλού, εκείνη η έξοδος με το κορίτσι που δεν το κοίταξε στα μάτια γιατί κοιτούσε το σκορ ή τη ρουλέτα... Οι επιλογές ήταν πάντα πολλές, αλλά το πάθος του τζόγου κυριολεκτικά τυφλώνει.
3. Η αίσθηση ότι γνωρίζεις την εξέλιξη
Ο Χάουαρντ εναποθέτει όλες του τις ελπίδες σε έναν πολύτιμο λίθο, που στο μυαλό του ήταν αυτό που έκανε τον Κέβιν Γκαρνέτ να παίζει καλύτερα. Όπως συμβαίνει και στο μυαλό ενός παίκτη: εξωγενείς παράγοντες επηρεάζουν τη σκέψη του και καθορίζουν το ποντάρισμά του. Σε κάποιον που δεν πιστεύει στη μεταφυσική θα φανεί τρελό, αλλά για τον τζογαδόρο το «γούρι» αποκτά μαγικές ιδιότητες. Θα τον δεις να αλλάζει θέσεις, να φορά συγκεκριμένα ρούχα ή να επαναλαμβάνει εκφράσεις, να «πιστεύει» σε αντικείμενα, από ρολόγια μέχρι διαμάντια, και να είναι σίγουρος για την επιτυχία του. Όταν πάλι διαψεύδεται, ρίχνει την ευθύνη αλλού.
4. Πόσους ανθρώπους έχει χάσει
Στο Uncut Gems ο Χάουαρντ προδίδει συνεργάτες και φίλους οι οποίοι αναπόφευκτα του γυρνούν την πλάτη και σε πολλές περιπτώσεις θα τον κυνηγήσουν. Λέει ψέματα στη γυναίκα και στα παιδιά του, που στο τέλος θα τον μισήσουν. Αισθάνεται χάλια για όλα αυτά, αλλά νιώθει ότι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς.
Οι άνθρωποι που χάνει ένας τζογαδόρος από τη ζωή του είναι το πιο σκληρό χτύπημα, όταν ο ψεύτικος κόσμος στον οποίο ζει συνθλίβει τον αληθινό. Στο παιχνίδι τα πονταρίσματα μπορούν να αντικατασταθούν με άλλα, στην κανονική ζωή όμως το κενό της απώλειας ενός ανθρώπου είναι αναντικατάστατο.
5. Το πόσο όμορφη είναι η ζωή μετά
Ο Χάουαρντ δεν θα δει τη ζωή μετά την εξάρτηση. Πιθανότατα θα ήταν πάλι εξαρτημένος, μιας και ακόμα και μετά από μια μεγάλη επιτυχία το μυαλό του παίκτη δεν είναι στο πώς θα ξοδέψει τα κέρδη του κάνοντας ζωάρα, αλλά στο να ξαναποντάρει για μια ακόμα μεγαλύτερη νίκη. Αυτό το βλέπεις και στην ταινία. Ο Χάουαρντ έρχεται αντιμέτωπος με την αποπληρωμή των χρεών του αλλά προτιμά το ακόμα «μεγαλύτερο χτύπημα». Στο θέμα μας, όμως.
Η ζωή για κάποιον απεξαρτημένο είναι διαφορετική ή, πολύ περισσότερο, είναι μια άλλη ζωή. Τα προγράμματα που μπορούν να βοηθήσουν κάποιον εκεί έξω είναι πολλά, όμως το βασικότερο είναι να αντιληφθεί ο ίδιος το πρόβλημα. Τότε μόνο μπορεί να υπάρξει διαφυγή, να κερδίσει κανείς όσα έχει χάσει και να διεκδικήσει ξανά τις σχέσεις του με τους ανθρώπους, τον έρωτα, την ίδια τη ζωή.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
12°
