- CITY GUIDE
- PODCAST
-
32°
Η «Casa Μπιάφρα» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη
Μυθιστορηματικοί χαρακτήρες, γκραν-γκινιόλ καταστάσεις και βαθιές πολιτικές αναγνώσεις στα άδυτα της Θεσσαλονίκης
Ο Σταύρος Κωνσταντινίδης διαβάζει το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Casa Μπιάφρα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.
Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης χτυπάει από τη Θεσσαλονίκη αλλά απευθύνεται στο πανελλήνιο, όπως πάντα για ακόμη μία φορά. Σκαρώνει ευτράπελες και γοητευτικές ιστορίες, μυθοπλάθει αναπάντεχα, παραδίδει λογοτεχνική μαεστρία, κινείται στο πολιτικό, αφουγκράζεται την κοινωνία, ανατέμνει την αργκό της εποχής, αφηγείται καλορροϊκά όπως το νερό κυλάει στο αυλάκι. Υφαίνει με τη μοναδική δεξιοτεχνία του άλλη μια φορά στο νέο του μυθιστόρημα «Casa Μπιάφρα», αδιανόητους μυθιστορηματικούς χαρακτήρες, απίστευτες γκραν- γκινιόλ καταστάσεις και βουτάει σε βαθιές πολιτικές αναγνώσεις, σε μια μοναδική ατμόσφαιρα της ιστορικής περιόδου της αποστασίας του '65, σχεδόν όσο πιο απολαυστικά μπορεί να πετύχει μόνο ένας μεγάλος λογοτέχνης. Είναι η εποχή της δεκαετίας του '60 που η χώρα, λίγα χρόνια μετά την κατοχή και τον εμφύλιο, αναζητεί διέξοδο στον κοινωνικό μοντερνισμό, με μεγάλη διαφορά φάσης ακόμη απο τα προτάγματα της διεθνούς πραγματικότητας. Φτώχεια και μιζέρια στην καθημερινή ζωή, και παιχνίδια επιρροής στις αριστοκρατικές σφαίρες της κρατικοδίαιτης αστικής τάξης. Είναι η εποχή που μεσαία τάξη δεν υπάρχει ακόμη. Ένα κράτος αυταρχικό, αλλά και ένα παρακράτος που διαχειρίζεται τα επινίκια του εμφυλίου.
Το γνώριμο πεδίο του συγγραφέα είναι πάντα η Θεσσαλονίκη που την παίζει στα δάχτυλα ιστορικά, ατμοσφαιρικά, γεωγραφικά, κοινωνιογραφικά.
Η πόλη στο έργο του Σκαμπαρδώνη είναι κάτι σαν η γοητευτική και νοσταλγική ψυχαναλυτική του εμμονή αλλά πάντα και παράλληλα ο αθέατος κόσμος του περιθωρίου, που τόσο καλά γνωρίζει και με τον οποίο καταφέρνει να σαρκάσει, να περιπαίξει, να συγκινήσει να ξεδιπλώσει την οικουμενική και αταξική ανθρώπινη ατέλεια μετατρέποντάς την σε φιλοσοφικό και κοινωνικό στοχασμό. Ο Σκαμπαρδώνης ξέρει ότι οι κορυφαίες ιστορίες, είτε σαν δράματα είτε σαν κωμωδίες εκτυλίσσονται στους απόκρυφους κόσμους του καθαρόαιμου λαϊκού γίγνεσθαι. Χωρίς προσποιήσεις και παρένθετες συμπεριφορές. Εκεί βρίσκει την καθαρή πηγή της ζωής. Απο εκεί εκκινεί για να την αφηγηθεί. Ξέρει ακόμη ότι το υψηλό χιούμορ προϋποθέτει την συναίσθηση της τραγικότητας. Γι' αυτό και οι πυκνές τραγελαφικές σκηνές είναι βαθιά εμποτισμένες με γέλιο και δάκρυ ταυτόχρονα . Κεντρικοί ήρωες ο Βλάσης και ο Κρέων ή Αράγιστος, ο πρώτος νεαρό φτωχόπαιδο της Θεσσαλονίκης και ο δεύτερος το ίδιο αλλά λίγο μεγαλύτερος αλλά τυχοδιωκτικό στοιχείο που ξεκόλλησε απο την φτώχεια και που ήδη έχει διεισδύσει στην πολιτική και τις μπίζνες και αναλαμβάνει το ρόλο του μέντορα. Σημείο αναφοράς η βίλα Casa Μπιάφρα ως πρώιμο αυθόρμητο και λαϊκό κοινόβιο χωρίς όμως φιλοσοφικές και κοινωνιολογικές προεκτάσεις. Είναι κοινόβιο της γλυκιάς αλητείας και όχι της ροκ φιλοσοφίας. Δίπλα στη βίλα η φτωχογειτονιά τα Καραγάτσια με τα λαμαρινόσπιτα και την αβάσταχτη ανέχεια. Όλοι οι νεαροί ήρωες σχεδόν μεγάλωσαν εκεί. Ο Βλάσης με τη νεανική παλιοπαρέα του. Οι φίλοι με τα εξωτικά παρατσούκλια ο Κρινοδάχτυλος, ο Ζυρούκης ο Φάτμαν, ζουν την αφέλεια της νιότης, την ελαφρότητα της αθωότητας, μία αδιαμεσολάβητη μετεφηβική συναίσθηση των πραγμάτων της ζωής.
Παραδίπλα, μέσα στην ιστορία του βιβλίου, η εμβληματική περσόνα, ο εκδότης Βεντήρης της εφημερίδας Μακεδών της Θεσσαλονίκης. Πανίσχυρος παράγων της πολιτικής, με επίδραση σε πανελλήνιο επίπεδο, συνομιλητής των πολιτικών αρχηγών και των πρωταγωνιστών της πρώτης γραμμής, κινείται στα αριστοκρατικά στέκια της εποχής, στο ξενοδοχείο Μεντιτεράνιαν, στα εστιατόρια Ολύμπος- Νάουσα και Ντορέ συνομιλώντας και ραδιουργώντας με Μακιαβελική μαεστρία. Μια παρέα άβγαλτων και ταπεινών νεαρών λοιπόν, που ζουν την ελευθερία ενός αυτοσχέδιου και αυθόρμητου κοινοβίου, και το παιχνίδι εξουσίας του εκδότη Βεντήρη είναι οι δύο ιστορίες που τρέχουν παράλληλα μέσα στο μυθιστόρημα και τέμνονται στο πρόσωπο του Αράγιστου. Προερχόμενος απο χαμηλά, που λόγω όμως της συναισθηματικής νοημοσύνης και την κοινωνικής γείωσης που διαθέτει έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του ισχυρού εκδότη και παίζει ήδη στα μεγάλα πολιτικά και επιχειρηματικά παιχνίδια. Με το εύρημα της διπλής αυτής ιστορίας που εξελίσσεται παράλληλα, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης καταφέρνει να φωτίσει κοινωνικά και πολιτικά μία ολόκληρη εποχή και να εμβαθύνει για ακόμη μία φορά στα άδυτα της Θεσσαλονίκης.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πώς ήταν οι πρώτες στην Ιστορία και ποιες έγιναν το φετίχ συγγραφέων
10 βιβλία αφιερωμένα στην ιστορία, τις ομορφιές, τη γαστρονομία, τους ανθρώπους της Επανομής
Μια καλοκαιρινή ξεχωριστή ιδέα που προάγει την φιλαναγνωσία και τραβάει τα βλέμματα κατοίκων και περαστικών
Είναι η ελληνική κουλτούρα τέτοια που να ενστερνίζεται μια τέτοια δραστηριότητα;
Ο ναυτικός και ο δημιουργός του άλλαξαν τον τρόπο που βλέπουμε τα κόμικ
«Το τυφλό γουρούνι στη Δεύτερη Οδό»: σύντομο απόσπασμα
Ένα σημαντικό βιβλίο και μια κατάθεση στην ιστορία της μουσικής
Έμφυλα στερεότυπα, ταξικές διακρίσεις, διάκριση στην εργασία και αγώνας για αυτοπροσδιορισμό σε μία καλοχτενισμένη «πλεξούδα»
Τρεις μέρες από τη ζωή της Μαρίας Καζακούλ – Ένα διήγημα της Σώτης Τριανταφύλλου, εμπνευσμένο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, από το βιβλίο «Ιστορίες του σώματος»
Ο τίτλος του - Τι πραγματεύεται
«Τόσα καλοκαίρια, τόσα βιβλία»
«Αυτά τα βιβλία δεν έχουν μόνο περιεχόμενο υψηλής αισθητικής, αλλά είναι από μόνα τους έργα τέχνης»
Η σκοτεινή πλευρά του συγγραφέα και τα σύμβολα που κρύβει το παραμύθι
Επισκεφθήκαμε το νέο κτίριο της βιβλιοθήκης Deichman (Deichman Bjørvika) στο Όσλο και είδαμε το project της Katie Paterson
Ειδικοί προσκεκλημένοι θα τη συνοδεύουν σε κάθε σταθμό
Μια πρωτότυπη ιδέα έδωσε νέα πνοή στην ατμοσφαιρική πλατεία της περιοχής
Το μόνο που λάμβανα από την Ιρλανδία, από τη μητέρα μου και από ανώνυμα γράμματα, ήταν χολή, μίσος και οργή
Μια συζήτηση του Γιάννη Μανιάτη με τον δημοσιογράφο Μάκη Προβατά
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.