Το βιβλίο «Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου - Μια εκ βαθέων δεκαετής συνομιλία, 2004-2012» (Ιανός) της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου, που μόλις κυκλοφόρησε, προκαλεί συζητήσεις και αντιδράσεις
«Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου - Μια εκ βαθέων δεκαετής συνομιλία, 2004-2012» (Ιανός), κοινώς ο Ντίνος Χριστιανόπουλος στον ρόλο του κράχτη. Με έκανε να αναρωτηθώ, αυτά έλεγε «πίσω από την πλάτη» του ενός για τον άλλον; Αυτά έγιναν βιβλίο; Εννιακοσίων ενενήντα τριών σελίδων! Στα social media θα έκανε αναμφισβήτητα τεράστια καριέρα. Και γιατί μια παλιά καραβάνα των γραμμάτων αποφασίζει στα γεράματα να μοιράσει πόνο;
Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος ξέρει πώς παίζεται το παιχνίδι, το παίζει δεκαετίες. Τώρα τι κάνει; Αναμετρά εντύπως τη λογοτεχνική του περιουσία απλώς μειώνοντας τα δημιουργήματα όσων βρέθηκαν στο διάβα του; Νέοι λογοτέχνες, καθηγητές πανεπιστημίου, γείτονες, δημοσιογράφοι, παπάδες, φίλοι, άγνωστοί του, κάτι πυροσβέστες, που λέει και η ταινία, οι οποίοι παγιδεύτηκαν από τον θαυμασμό τους και ταυτόχρονα από το όνειρο να αρέσουν, να εκτιμηθούν, να τιμηθούν από τον ποιητή, έστω και με μία κουβέντα του. Αυτό είναι το κακό με τον θαυμασμό και τα όνειρα: παγιδεύεσαι από το έργο ξεχνώντας ότι πίσω κρύβονται άνθρωποι.
Κάθε γνωριμία, κάθε τιμητική εκδήλωση, κάθε βραβείο, κάθε καλοπροαίρετη πρόσκληση συνοδεύεται και από έναν καυγά, ένα παράπονο, μια ξινίλα. Το μίσος, στην περίπτωση αυτού του βιβλίου για τον Χριστιανόπουλο, είναι ισχυρότερος δεσμός από την αγάπη και ο θυμός του προς όλους και όλα, εκτός από τις γάτες του, είναι στάση ζωής. Σφαχτείτε για να περνάμε καλά και να γελάμε; Ε, όχι, δεν πάει έτσι.
Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος κάνει «μουχαμπέτι» με τη Σωτηρία Σταυρακοπούλου. Ναι, στα μουχαμπέτια λέγονται κακίες. Αλλά μόνο κακίες; Τα μουχαμπέτια επίσης έχουν την πλάκα τους. Αυτοί όμως οι συγκεκριμένοι διάλογοί του με την καθηγήτρια έχουν πλάκα; Το λεξιλόγιό του εξαντλείται στα «βλάκας», «γελοίος», «καλός ως… αλλά μέτριος ως…», «αξιοθρήνητα ποιήματα», «αστείες και φαιδρές περιπτώσεις». Αυτά. Από έναν επαγγελματία του λόγου, θα περίμενα μεγαλύτερο φλέγμα, μεγαλύτερη φαντασία, περισσότερο χειρουργικό λεκτικό. Κι όμως, ο πλουραλισμός στους χαρακτηρισμούς και τα «καλολογικά στοιχεία» είναι αντιστρόφως ανάλογα της επιθετικότητάς του.
Τι αποκαλύπτει το βιβλίο; Όλη η πνευματική Θεσσαλονίκη για τα μπάζα. Μαζί και κάτι άλλοι, πιο πανελλήνιοι, όπως η Χαρούλα Αλεξίου και η Κική Δημουλά, ή πιο παγκόσμιοι, όπως ο Ελύτης και ο Λόρκα. «Εσωκομματικοί» ανταγωνισμοί, συγκρίσεις, πάθη, χλευασμός, υποτίμηση.
Το namedropping είναι εντυπωσιακό. Κανείς δεν ξεφεύγει από τη φαρμακόγλωσσα του Χριστιανόπουλου. Σαν να είσαι στο κομμωτήριο και η κακίστρω της γειτονιάς να έχει «μια κακή κουβέντα για τον καθένα», αλλά σε εκδοχή γραμματολογίας. Γιατί οι «ήρωες» του βιβλίου δεν είναι η Σούλα του μανάβη, αλλά ο Παλαμάς και ο Μπάιρον.
Τι αποκομίζεις τελειώνοντάς το; Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δημιούργησε μια φάμπρικα κακίας. Όμως η κακία δεν προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες. Είναι απλώς μεταδοτική. Πρόκειται για χίλιες σελίδες λεκτικής βίας που σε πλακώνουν, που σε φαρμακώνουν, που λυπάσαι για τον άνθρωπο που τις υπαγόρευσε. Έχοντας θάψει τους πάντες, αλλά τους πάντες, τελικά αυτοακυρώνεται. Κανένας στο σύμπαν δεν είναι καλύτερος του Ντίνου Χριστιανόπουλου; Είναι. Πολλοί. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τον ιδιαίτερο, ιδιοσυγκρασιακό, ποιητικό κόσμο του Ντίνου Χριστιανόπουλου θα τον αμφισβητήσει ποτέ κανείς. Θα μας συγκινεί πάντα.
Ο Παναγιώτης Σκληρός μας ταξιδεύει στη Λευκάδατων δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 μέσα από τα βιβλία «Μικρές λευκαδίτικες ιστορίες» και «Η Αλτάνη και άλλες Λευκαδίτικες ιστορίες»
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
«Προσπάθησα να γράψω ένα ποίημα που δεν παραιτείται, δεν παραδίδεται, δεν σηκώνει αμαχητί τα χέρια ψηλά, δεν το βάζει στα πόδια μπροστά στην αγριάδα και τη σκληρότητα της ζωής και της εποχής»
11°
