«Απαρατήρητοι»: ένα βιβλίο για τους αντιήρωες της καθημερινότητας

Είναι οι ηττημένοι της εποχής, κομμάτι του σύγχρονου προλεταριάτου, οι αντιήρωες της καθημερινότητας. Η ταμίας στο σούπερμάρκετ, η κυρία στα διόδια, ο ντελιβεράς, ο τραυματιοφορέας, ο θυρωρός, η ταξιθέτρια, η τηλεφωνήτρια, η οδοκαθαρίστρια, ο παρκαδόρος, ο δικαστικός κλητήρας. Ούτε καν άνεργοι  - για να προκαλούν οίκτο.

Στην πολιτική δεν μιλούμε για αυτούς. Δεν ανήκουν στην εκλογικά ελκυστική και κατά τα λοιπά απροσδιόριστη μεσαία τάξη, δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι, δεν είναι συνταξιούχοι, δεν είναι άνεργοι, δεν είναι καινοτόμοι επιχειρηματίες. Δεν είναι target group κανενός κόμματος ή focus group εταιρειών δημοσκοπήσεων. Δεν ασχολούνται μαζί τους οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ούτε επαγγελματίες του προοδευτισμού. Στη ζωή δε μιλούμε για αυτούς. Η δουλειά τους δε φαίνεται, τα λόγια των ιδίων είναι μετρημένα, η παρουσία τους δε μας εντυπωσιάζει. Περνούν απαρατήρητοι.

Η Αγγελική Σπανού όμως τους είδε και τους ένοιωσε. Πώς να είναι άραγε ένα βιβλίο για τους Απαρατήρητους από μια γυναίκα που χρόνια τώρα γράφει και μιλά για τους πλέον Παρατηρήσιμους; Θα είναι σίγουρα ένα βιβλίο που θα εντυπωσιάσει όσους δεν τη γνωρίζουν. Η εικόνα της σκληρής δημοσιογράφου που δυσκολεύει και ενίοτε σαρκάζει τους πολιτικούς συνομιλητές της δεν ταιριάζει στη συναισθηματική ένταση που δημιουργεί το αντικείμενο και η γραφή του βιβλίου. Όμως όσοι τη γνωρίζουν, δεν εντυπωσιάζονται. Η προσωπική της πραγματικότητα είναι αυτό το βιβλίο: ευαισθησία, εντιμότητα, έγνοια για τους άλλους, δυνατότητα ερμηνείας συμπεριφορών και κατανόησης των γκρίζων σημείων του ανθρώπινου ψυχισμού.

Ο αναγνώστης μέσα μου βλέπει στους «Απαρατήρητους» ολοκληρωμένους χαρακτήρες, ενδιαφέροντα νοήματα, την τοιχογραφία μιας εποχής. Ο αναγνώστης μέσα μου διαβάζει λογοτεχνία, όχι συνεντεύξεις ή ρεπορτάζ. Λογοτεχνία έτοιμη να πάρει τη μορφή μιας ταινίας ή ενός ντοκιμαντέρ. Με ολοκληρωμένους πρωταγωνιστές. Υπερχρεωμένους, αποκαμωμένους από τα σκληρά ωράρια, τσακισμένους από την έλλειψη προοπτικής και την ίδια ώρα ερωτευμένους, παθιασμένους, να φλερτάρουν και να απατούν τον σύντροφό τους. Να κάνουν ό,τι όλοι μας στην πραγματική ζωή. 

Ο δημοσκόπος μέσα μου βλέπει στους «Απαρατήρητους» τους ανθρώπους πίσω από τα νούμερα με τα οποία προσπαθώ να αποτυπώσω την πολιτική δυναμική. Ο (προσφάτως) πολιτικά ενεργοποιημένος και υποψήφιος εκλογών μέσα μου βλέπει στους «Απαρατήρητους» βιοπαλαιστές ξεχασμένους από το σύστημα που κραυγάζουν σιωπηλά για τη μοίρα των εργαζόμενων του ιδιωτικού τομέα που είναι εγκλωβισμένοι σε χαμηλές αμοιβές, σκληρές συνθήκες και έλλειψη αναγνώρισης.

Οι δέκα «Απαρατήρητοι» της Αγγελικής Σπανού βγήκαν από την αφάνεια. Ας τους δούμε και ας τους νοιώσουμε και εμείς.