Ο Arne Dahl, το νέο του βιβλίο «Επτά μείον Ένα» και η ρομαντική σχέση του με την Ελλάδα

Νέο αστυνομικό ντουετάκι στην παγκόσμια Crimesville κι ένας Άρνε Νταλ (Arne Dahl) στην καλύτερή του φόρμα, μιας και στο «Επτά μείον Ένα» (εκδ. Μεταίχμιο) ο αναγνώστης δεν θα ξέρει από πού έρχεται η ανατροπή. Αφηνιασμένα πολύπλοκο αλλά και την ίδια στιγμή μετρονομικά και κατανοητά δομημένο σαν be bop στάνταρ της τζαζ, που ακόμα κι όταν παρεκκλίνει στον αυτοσχεδιασμό, δεν ξεχνά ποτέ την κλασική μελωδία, το νέο βιβλίο του Σουηδού διαβάζεται απνευστί.

Ο Σαμ Μπέργερ και η Μόλι Μπλουμ, αστυνομικοί από διαφορετικά σώματα δίωξης, έχουν να εντοπίσουν έναν δολοφόνο σίριαλ κίλερ που μοιάζει να θέλει να συλληφθεί όχι από οποιονδήποτε αστυνομικό, αλλά από αυτούς τους δυο συγκεκριμένα. Ή μήπως θέλει να φτάσουν σ' αυτόν ώστε να τους σκοτώσει σαν την τελευταία πράξη του ενός παλιού δήθεν ξεχασμένου δράματος; Από όλους εκτός από αυτόν. Τι τους συνδέει; Και πώς μια γυμνασιακή ιστορία εφηβικής βίας μπορεί να μεταφερθεί σε πεδία επιχειρήσεων της Άπω Ανατολής, προκειμένου να επιστρέψει πάλι στη Σουηδία; Όπου βρέχει συνεχώς, κάνει κρύο, αλλά και το αίμα του Σαμ Μπέργερ παγώνει περισσότερο και από την κατάψυξη του σπιτιού του, όταν σε ερημικά σπίτια ανακαλύπτει αιμοπετάλια από απαχθέντα κορίτσια; Ή όταν κατηγορείται από την υπηρεσία του πως μπορεί και αυτός να είναι ο δολοφόνος. Και από πόσο μακριά έρχεται η Μόλι Μπλουμ, μετρ στην ίντριγκα και την ψηφιακή εγκληματολογία και τη μάχη στις νέες μορφές πολέμου για την τρομοκρατία; Τι θα τους δέσει αλλά και θα τους κάνει να αψηφήσουν τις εντολές των προϊσταμένων τους, να βγουν ακόμα και στην παρανομία, προκειμένου να φτάσουν στο τέλος της υπόθεσης; Που ή θα τους τελειώσει, ή θα την τελειώσουν, για να χρησιμοποιήσουμε μια «δόκιμη» πολιτική έκφραση, των ελληνικών ημερών. Αναμφίβολα ένα πολύ δυνατό βιβλίο από τον Άρνε Νταλ, με τον οποίο ανταμώσαμε για κουβέντα στην Ιπποκράτους. Στα γραφεία των εκδόσεων Μεταίχμιο, που τον πρακτορεύει για την Ελλάδα, μιας και ο Σουηδός αποτελεί χρόνια τώρα ένα από τα πιο σίγουρα χαρτιά της κατηγορίας «αστυνομικά μυθιστορήματα αξίας». 



Η αφίσα που προμοτάρει το νέο σου βιβλίο λέει πως με το «Επτά μείον Ένα» επιστρέφει ο κάπτεν της εθνικής ομάδας των Σουηδών συγγραφέων! Αλήθεια, μιας και οι Σουηδοί όντως στο γήπεδο της αστυνομικής λογοτεχνίας μοιάζει να σαρώνετε τις αναγνωστικές «κούπες», νιώθεις έτσι;  
Μόνο αν με το «κάπτεν» εννοείς πως έχω πολλά παιχνίδια (βιβλία) στην πλάτη μου! (ξεκαρδίζεται στα γέλια!). Έχω γράψει αρκετά, άρα έχω αυτό που στο ποδόσφαιρο λένε εμπειρία παιχνιδιού (γραψίματος)...

Και με τον άλλο «παικταρά» σας, τον Νέσμπο, ποια είναι η σχέση σας; Διάβαζα, ξέρεις, στην αυτοβιογραφία του Κιθ Ρίτσαρντς πως οι Stones και οι Beatles πάντα συνεννοούνταν πριν ο καθένας τους βγάλει καινούριο σινγκλ, ώστε να μην «κάψουν» ο ένας την δυναμική του άλλου! Γνωρίζεστε; 
Τεράστιος «παίκτης», και πολύ επιτυχημένος στα «γήπεδα» της Αγγλίας και της Αμερικής, στις μεγαλύτερες δηλαδή αγορές του πλανήτη. Αν και δεν είμαστε φίλοι, απλά γνωρίζουμε ο ένας τον άλλο. Αλλά όχι όπως ο Λένον και ο Ρίτσαρντς, για να συνεννοούμαστε. 

Πώς μπορείς να γράφεις τόσο πολύ ανάμεσα στα συνεχή ταξίδια σου για να προμοτάρεις τα βιβλία σου; Γιατί από όσο ξέρω ταξιδεύεις συνεχώς..
Πλέον έμαθα να γράφω παντού! Σε αεροδρόμια, σε ξενοδοχεία, καμιά σχέση δηλαδή με το ξεκίνημά μου, που έπρεπε να γράφω αποτραβηγμένος στην ησυχία του σπιτιού μου, κι άντε το πολύ να έβαζα κάποιον δίσκο στο πικάπ για να σπάσει η σιωπή. Αλλά κι αυτόν χαμηλά, για να μην ξυπνήσουν τα παιδιά...

Ω, έγραφες για δολοφόνους, κυνηγητά, σειρήνες και φασαρίες, με τα παιδιά να κοιμούνται στο δίπλα δωμάτιο! Δεν ήταν κάπως αντικρουόμενα τα μέσα και τα έξω σου; 
Όπως όλα στη ζωή των περισσότερων, νομίζω, αστυνομικών συγγραφέων, έτσι και σε μένα. Έπρεπε να βάλω τα παιδιά για ύπνο και μετά να γράψω για φόνους...

Συγχαρητήρια για το «Επτά μείον Ένα», το βρήκα εξαιρετικό και, δίχως ίχνος κολακείας, θεωρώ πως ήταν σαν να διάβαζα δυο σούπερ βιβλία μέσα σε ένα, αλλά θέλω πριν μιλήσουμε γι' αυτό να σε γυρίσω στον περασμένο αιώνα! Τότε που έγραψες το πρώτο σου βιβλίο με θέμα τη σφαγή της Χίου.
Ναι, ίσως από εδώ ξεκινά και η σχέση μου με τη χώρα σας, που θα την έλεγα και ρομαντική. Λοιπόν, ήμουν είκοσι και κάτι και πήρα το Ιντερέιλ διασχίζοντας όλη την Ευρώπη. Θυμάμαι ακόμα την ταλαιπωρία της Γιουγκοσλαβίας, εν πάση περιπτώσει, μας ξεφόρτωσε στην Αθήνα, και από Πειραιά πήραμε το πλοίο στην τύχη και φτάσαμε στη Χίο. Μέχρι τότε όλες μου οι προσπάθειες να γράψω κάτι ήταν μέτριες, άρα και αποτυχημένες για να βρω εκδότη. Αλλά σε ένα μοναστήρι ανακάλυψα το οστεοφυλάκιο, όπως και το υπόγειο του, όπου φυλάσσονταν κρανία και σκελετοί από τη σφαγή των Τούρκων του 1822. Ήταν πολύ δυνατή η εμπειρία και ο αντίκτυπός της μέσα μου, αυτή η ξεκάθαρη μνήμη και απεικόνιση της βίας της ιστορίας και της εξουσίας. Τότε αποφάσισα πως θα γράψω γι' αυτό με έναν ήρωα που επιστρέφει στο νησί και μπόρεσα επιτέλους να κάνω κάτι αξιοπρεπές που κατάφερε να εκδοθεί. Αλλά τότε υπέγραφα ως Jan Arnald, με το κανονικό μου όνομα! 

Και στο «Επτά μείον Ένα»; Μας συστήνεις ένα νέο ντουέτο αστυνομικών, τον Σαμ Μπέργερ και τη Μόλι Μπλουμ, πολύ διαφορετικών μεταξύ τους, ακόμα κι αν συνδέονται από τα παιδικά τους χρόνια, όπου έτυχε να πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο.
Ναι, ο Σαμ είναι ο παραδοσιακός αστυνομικός επιφορτισμένος με τον νόμο και την τήρηση ή την τιμωρία του, ενώ η Μόλι Μπλουμ έρχεται από αυτήν τη νέα μυστική αστυνομία που παραμένει αθέατη. Ωστόσο, καθώς ο πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία διεξάγεται όχι μόνο στο πεδίο της μάχης αλλά και στο δίκτυο, η Μόλι είναι πιο εξοικειωμένη με αυτή τη νέα του μορφή «μάχης». Η Μπλουμ είναι πιο εξελιγμένη από τον παλιομοδίτη Σαμ, οπότε, όταν συναντιούνται και συμπράττουν, ο Μπέργερ νιώθει σαν να δυναμιτίζεται. 

Μαίνεται πάλι ο παγκόσμιος πόλεμος των μυστικών υπηρεσιών, σαν να επιστρέψαμε στον Ψυχρό Πόλεμο του '70...
Και θα γίνεται ολοένα και με περισσότερη ένταση. Με περισσότερη τεχνολογία και χρήση των σόσιαλ μίντια. Και δεν είναι ένας πόλεμος όπως ο παλιός Ψυχρός, αλλά πολλοί Ψυχροί Πόλεμοι μαζί.

Ο δολοφόνος που κυνηγούν ο Σαμ και η Μόλι, πέρα από σίριαλ κίλερ παιδιών, μοιάζει να κατέχει απόλυτα τις νέες τεχνολογίες ένεκα πρότερου παρελθόντος. Δεν πρέπει να κάνω σπόιλερ, αλλά τους παίζει πολύ σκληρά και στο ψηφιακό κομμάτι.
Γι' αυτό κι έβαλα τη Μόλι, σε αντίθεση με τον Σαμ, να σκέφτεται έτσι! 

Ο Σαμ όμως διατηρεί στοιχεία από παραδοσιακούς νουάρ ήρωες. Ηθελημένα τον έκανες τόσο διφορούμενο; Και καλός, και σκοτεινός. Ξέρουμε πως έχει ένα διαζύγιο κι ένα παιδί, αλλά υποψιαζόμαστε πως δεν ήταν δα κι ο τέλειος σύζυγος ή πατέρας. Και όταν γυρίζουμε στο εφηβικό παρελθόν του, πάλι βλέπουμε τα ίδια διφορούμενα στοιχεία: κάνει παρέα με τα αδύναμα παιδιά, αλλά τη στιγμή που τα παρενοχλούν φοβάται, λακίζει και δεν μιλά. 
Ναι, ήθελα ένα κομμάτι του βιβλίου μου να επιστρέψει σε αρχετυπικούς ήρωες του νουάρ. Στα προηγούμενα βιβλία μου έκανα εξαντλητική έρευνα στο παρασκήνιο, όμως εδώ από την αρχή ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα που να σε γραπώνει ψυχολογικά, άρα η κατεύθυνση έπρεπε να είναι και νουάρ. Πιο κλασική αναγνωστική ευχαρίστηση, όπως ξεκίνησα κι εγώ σαν αναγνώστης. Και να μη θέλεις να το αφήσεις από τα χέρια σου.

Ως προς έμενα τα κατάφερες. Άλλος στη θέση σου θα μπορούσε να τελειώσει το βιβλίο στα μισά και πάλι θα ήταν πολύ καλό. Μετά, όταν ανατρέπεις την ιστορία και μοιάζει να την ξεκινάς από την αρχή σκέφτηκα πόσο πολύπλοκος, σαν ελβετικό ρολόι, είναι ο τρόπος που συνθέτεις τον χρόνο που εξελίσσεται το «Επτά μείον Ένα». Άλλωστε και ο κακός ήρωας, μικρός, μάζευε τέτοια ρολόγια και ξεδιάλυνε την πολυπλοκότητα των τικ-τακ τους... 
Ναι, κι εγώ είμαι συλλέκτης παλιών ρολογιών, οπότε μου βγήκε το χούι και στον τρόπο που κατασκεύασα, όπως λες, το βιβλίο. Αλλά στο «Επτά μείον Ένα» ο χρόνος δεν δουλεύει μηχανικά. Δεν κυλάει μόνο. Αλλά και επιστρέφει στο παρελθόν. Η Μόλι, ο Σαμ και ο δολοφόνος, με βάση το ρολόι του βιβλίου μου, καλούνται να γυρίσουν πίσω. Είναι αυτός ο αντίστροφος χρόνος που τους καλεί να ανοίξουν την ψυχή τους και να πάψουν να κρύβονται.

Ενώ όμως μου λες πως ήθελες να γράψεις κάτι πιο κλασικό, εντούτοις πάλι ο έξω κόσμος του σήμερα μπαίνει στον κόσμο του χθες. Εννοώ πως η μετανάστευση, η τρομοκρατία, ο φασισμός και το μπούλινγκ παίζουν επί ίσοις όροις στην εξέλιξη του βιβλίου...
Ναι, επί τούτου. Ήθελα να αναρωτιέται ο αναγνώστης τι διαβάζει από κεφάλαιο σε κεφάλαιο. Ψυχολογικό θρίλερ, πολιτικό ή αστυνομικά βίαιο περί μετανάστευσης, τρομοκρατίας, μυστικών επιχειρήσεων στα πεδία της Μέσης Ανατολής, αλλά και την ίδια στιγμή το χρονικό μιας τραυματικής εφηβείας. Αδύνατον να μη συνδεθώ πάλι με τον έξω κόσμο. Ίσως και γι' αυτό να έκανες αυτήν την τόσο κολακευτική παρατήρηση για τα δύο βιβλία μέσα στο ίδιο ένα. 

Πάντως νομίζω πως αναζητάς έναν νέο Άρνε Νταλ - ιδέα μου είναι; 
Σωστά! Ναι, θα έλεγα κατά κάποια τρόπο. Στο «Επτά μείον Ένα», επειδή κουράστηκα να διαβάζω μόνο για το οργανωμένο έγκλημα ή τις κάθε είδους μαφίες που από το χαμηλό έγκλημα συνδέονται ακόμα και με το πολιτικό άνωθεν, αποφάσισα να στρέψω τον φακό μου σε πιο εσωτερικά θέματα. Αν και μπορεί κάποιοι αναγνώστες να δυσανασχετήσουν, ειδικά όσοι θέλουν τα θέματα «τακτοποιημένα» και σίγουρα ή σταθερά ως προς την κατηγοριοποίηση. Θα δείξει...

Πώς σχολιάζεις τα ποσοστά ανόδου των ακροδεξιών στις χώρες μας;
Στη Σουηδία, σε αντίθεση με τη δική σας Χρυσή Αυγή, οι εκεί φασίστες και ρατσιστές φορούν κοστούμι και λέγονται «Σουηδοί Δημοκράτες». Μια νέου τύπου ακροδεξιά, κοντά σε αυτήν του Τραμπ. Όλοι τους δεν δείχνουν την αληθινή τους ταυτότητα ή την κρύβουν καλά, ελισσόμενοι σε μια φιλολογία για λιγότερους φόρους ή προστασία από τους ξένους. 

Επειδή ξέρω πως είσαι φανατικός σοσιαλδημοκράτης, μήπως αυτό που τους ενδυναμώνει είναι και η συνεχής ήττα των ιδεών και πρακτικών της σοσιαλδημοκρατίας; Ναι, ειδικά στη Σουηδία, που ακόμα οι σοσιαλδημοκράτες κρατούν το μεγαλύτερο πανευρωπαϊκό ποσοστό με 25%, οι ρατσιστές έχουν 20% και οι Συντηρητικοί δεξιοί άλλο τόσο, με αποτέλεσμα να κυριαρχεί μια απίστευτη κατάσταση αποσταθεροποίησης, αφού είναι δύσκολο να προχωρήσει η κοινωνία. Ειδικά η συγκυβέρνηση είναι κάτι το αδύνατο, μπλοκάρουν ο ένας τον άλλο. Φταίει νομίζω η σοσιαλδημοκρατία που δεν ξεκαθαρίζει τις ιδέες της, και μοιάζει να πηδά από τρένο σε τρένο, αμύνεται αμήχανα, πότε με την ξενοφοβία, πότε με τη μετανάστευση φερ’ ειπείν. Ακόμα έφτασε και να αλιεύει λόγω πολιτικής επιβίωσης στα νερά της δεξιάς. Κι ο κόσμος που κάποτε τη στήριξε αυτήν την έλλειψη ταυτότητας την καταλαβαίνει και γι' αυτό της γυρνά την πλάτη.