Ο Διάολος κυκλοφορεί κοινότυπα ντυμένος και πάντα με το μετρό στη Νέα Υόρκη. Συγχρωτίζεται με το πλήθος, χάνεται μέσα στο πλήθος, καμουφλάρεται και γίνεται πλήθος στην κατά τα άλλα νηπιακή, από άποψη αλληγοριών και νοημάτων, ταινία του Τέιλορ Χάκφορντ, όπου ο πολύς Αλ Πατσίνο καμώνεται τον έξω από δω.
«Δικηγόρου του διαβόλου» το ανάγνωσμα, αλλά η ταινιοκριτική δεν είναι το χόμπι μου. Εξάλλου, το μετρό της Νέας Υόρκης είναι ένας μύθος από μόνο του. Φωτογραφικά λευκώματα, επιστημονικές μελέτες, ταινίες, διαφημίσεις και ντοκιμαντέρ έχουν καταγράψει κατά καιρούς ατέλειωτες πτυχές του κτήνους. 468 σταθμοί, 1,5 δισεκατομμύριο διαδρομές ετησίως, περισσότερα από πέντε εκατομμύρια επιβάτες ημερησίως και αρκετά χιλιόμετρα τροχιάς, για να ανεβοκατέβεις Αλεξανδρούπολη-Αθήνα αυθημερόν.
24 ώρες το εικοσιτετράωρο κλαγγές εφόρμησης ορμητικών συρμών σηματοδοτούν αφίξεις, αναχωρήσεις, σμιξίματα και χωρισμούς, δονώντας την πόλη απ’ τα σωθικά της και ξερνώντας κόσμο δώθε κείθε. Κόσμο, πολύ κόσμο. Το μετρό της Νέας Υόρκης είναι μια ατέρμονη μυρμηγκότρυπα με τόση βαβούρα, μπόχα και συνωστισμό που κι ο διάολος θα έπαιρνε ρεπό απ’ τα καθήκοντά του.
O κοινός θνητός όμως σε μια θεότρελη πόλη, με εξίσου θεότρελο κόστος ζωής, δε διανοείται να λουφάρει, δε δικαιούται να μείνει άπραγος και οφείλει να υποφέρει καθημερινά και να μετατρέπει το αχανέστατο τούτο υπόγειο δίκτυο σε έναν τόπο δαιδαλώδους καφκικού μαρτυρίου. Βρώμικο, ατέλειωτο, θορυβώδες, θλιβερό, αυτό είναι το μετρό της Νέας Υόρκης.
Aυτό είναι το παρόν και το μέλλον μας, παρέα με αρουραίους σε μέγεθος λυκόσκυλου, την ώρα που οι καταφερτζήδες της ζωής τσιμπάνε πάνω από τα κεφάλια μας ταξί και λιμουζίνες.
Οι μέρες μας ξεκινούν από δω και φτάνουν στο τέλος τους κάπου εδώ. Εκατομμύρια ζωές σπαταλημένες γυροφέρνουν εδώ και κει τις μικρές τους ιστορίες. Πάμε στο γραφείο, γυρνάμε απ’ το εργοστάσιο, πάμε στο νοσοκομείο, γυρνάμε απ’ το πορνείο, πάμε στο σουπερμάρκετ, γυρνάμε απ’ το μπαρ, πάμε στη μάνα μας που αρρώστησε, γυρνάμε από το μουσείο, πάμε στο πανεπιστήμιο, γυρνάμε απ’ το νεκροταφείο, πάμε στο σπίτι. Πηγαίνουμε ή γυρνάμε, κακιά μας ώρα, το ίδιο κάνει. Κακοπληρωμένοι οι περισσότεροι, αγάμητοι επί το πλείστον, αποτυχημένοι κυρίως, ερωτευμένοι σπανιότερα, ρημαγμένοι και εξαπατημένοι απ’ τη δουλειά, τους έρωτες, τη ζωή την ίδια. Μεταφέρουμε τις φάτσες μας εδώ και κει, ασπαίροντα μετακινούμενα μνημεία σπατάλης, πυρετού και καθημερινότητας.
Και έτσι είναι: Τα πρόσωπά μας κρύβουν κηδείες, χωρισμούς, πρησμένα συκώτια, πηγάδια, απλήρωτα νοίκια, δύσπνοιες, γαμήσια και κάμποσες άλλες θητείες στην κόλαση. Κι όλοι μας έχουμε διαφορετικό όνομα και διαφορετικό προορισμό. Χτυπάμε εισιτήριο, στριμωχνόμαστε και… βρουμ. Και κάποιοι από μας σκεφτόμαστε πως θέλουμε απλώς ένα τσιγάρο, άλλοι ένα ζεστό μπάνιο, άλλοι την αγκαλιά μιας γυναίκας, άλλοι το λαχείο της Τετάρτης κι άλλοι με το ζόρι καταφέρνουμε να σκεφτούμε τα βασικά. Άλογα, νυστέρια, μεσόκοπες σερβιτόρες, χάπια, ζουμπούλια, τηγανητό μπέικον και φως στις γρίλιες. Τίποτα κι απ’ όλα. Απ’ όλα και τίποτα. Και τα πρόσωπα ανθίζουν μες στο τίποτα, τεντωμένα, ερειπωμένα, αγριεμένα, νυσταγμένα, γαλήνια, αποσβολωμένα, μαρτυρώντας στον αφοσιωμένο παρατηρητή τη μικρή τους ιστορία.
Σκιτσάρω όσο πιο γρήγορα μπορώ κι ούτε λόγος να σηκώσω το πενάκι από το χαρτί. Δεν προλαβαίνω. Το βαγόνι παλαντζάρει και κουνάει, κι όχι μη χασμουριέσαι, μου χαλάς την πόζα, κι εσύ τώρα βρήκες να χωθείς εδώ μπροστά μου, λοξοκοιτώ και μουντζουρώνω πυρετωδώς, η επόμενη στάση είναι σε ένα λεπτό και ποιος ξέρει αν θα κατέβεις και με αφήσεις πάλι στα κρύα του λουτρού. Η γραμμή με πάει, χάνω το σχήμα, ζητώ την έκφραση, δεν υπάρχει χρόνος. Είμαι συλλέκτης, είμαι μανιακός, είμαι ερωτευμένος κι ο πυρετός σας ανήκει στο τεφτέρι μου.
Ο Γιώργος Τζινούδης σπουδάζει αυτή την περίοδο ως υπότροφος του ιδρύματος Fulbright στο πανεπιστήμιο SVA της Νέας Υόρκης. Δείτε περισότερα έργα του εδώ.
3°
