Love Me Tender: Τι κάνει ο Elvis Presley στην γκαλερί ΑΛΜΑ στο Κολωνάκι;

26 καλλιτέχνες σε λίγες μέρες θα παρουσιάσουν έργα βασισμένα πάνω στο κλασικό χιτ «Love Me Tender» του Elvis Presley. Η έκθεση ξεκινά στις 23 Ιουνίου και η A.V. κάνει preview, μαθαίνοντας από πρώτο χέρι την ιστορία και το παρασκήνιό της από τον επιμελητή της έκθεσης, τον «δικό μας» Στέφανο Τσιτσόπουλο. Του ζητήσαμε να μας ξεναγήσει και να μας αποκαλύψει το σκεπτικό του. «Είναι μια ομαδική έκθεση για την επιθυμία, την ταυτότητα και την αποδοχή, που όλο το σκεπτικό της βασίζεται σε ένα μεγαλειώδες τραγούδι για τον έρωτα και την  τρυφερότητα. Και η ιστορία της πάει κάπως έτσι…»

Βαρκελώνη, καλοκαίρι του 2007. Η Μεσόγειος φλέγεται, η ζέστη και η υγρασία, μέρα και νύχτα, μας έκαναν να περιφερόμαστε στην πόλη με τη συνεχή αίσθηση ότι ο καιρός μάς τηγανίζει όπως τα καλαμάρια στις φριτέζες των ταβερνείων της Μπαρτσελονέτα. Θυμάμαι πως μέναμε σε ένα κεντρικό ξενοδοχείο λίγο πιο πάνω από την πλατεία Καταλονίας και στα απέναντι μπαλκόνια κυμάτιζαν δεκάδες rainbow flags. Λογικό: Η Βαρκελώνη ανέκαθεν ήταν προπύργιο κάθε ντιβερσιτέ, μια περήφανη, χαλαρή, ακομπλεξάριστη και ελεύθερη πατρίδα για όλους. Καθημερινά, μετά τον πρωινό μπουφέ και ανεξαρτήτως του πρoγράμματος που είχαμε καταστρώσει με τη σύντροφό μου από την προηγούμενη νύχτα (στόχος μας εκείνο το καλοκαίρι ήταν να γευτούμε τη Βαρκελώνη ως το μεδούλι), κατηφορίζαμε τη Ράμπλα για χάζι και δεύτερο καφέ. Το αστικό πολύβουο και πολύχρωμο μονοπάτι που ξεκινά από την πλατεία Καταλονίας και τελειώνει στο άγαλμα του Χριστόφορου Κολόμβου, η Ράμπλα, είναι ένα διεθνές πέρασμα. Στα σταυροδρόμια της ανταμώνουν όλες οι φυλές, ντόπιοι κάτοικοι και τουρίστες, από κάθε μήκος και πλάτος της πλανέτας τη διασχίζουν, για να διακτινιστούν είτε στα μεσαιωνικά στενά της γοτθικής πόλης είτε στην πιο χιπ γειτονιά της Ραβάλ.

Με την είσοδο στο πολυκατάστημα η απορία μας λύθηκε πάραυτα. Ήταν 16 Αυγούστου του 2007 και εκείνη τη μέρα συμπληρώνονταν 30 χρόνια από τον θάνατο του Elvis, εξού και οτιδήποτε τον αφορούσε (δίσκοι, βιβλία, μπλουζάκια, ταινίες, γκάτζετ και λογής μεμοραμπίλιες) προσφέρονταν σε τιμές ακόμα χαμηλότερες και από τις ούτως ή άλλως ελκυστικές των rebajas, με τον αέρινο γίγαντα Elvis της εισόδου να λειτουργεί σε ρόλο κράχτη.

Μέσα; Το πάρτι! Σε όλους τους ορόφους έπαιζαν οι ηχογραφήσεις του Βασιλιά στη μυθική Sun Records, τότε που το εκτροχιασμένο ροκ εν ρολ των πρώτων ηχογραφήσεων του νεαρού Elvis προκάλεσε επανάσταση αλλά και ξεσήκωσε αντιδράσεις από τη συντηρητική Αμερική, αφού ο ήχος, το στιλ, η κίνηση και οι στίχοι του θεωρήθηκαν βαθύτατα προκλητικοί. Οι ζηλωτές θεώρησαν τον Elvis διαολόσταλτο. Ο Σατανάς, έλεγαν, τον στράτευσε για να καταλύσουν από κοινού τη σεπτή χριστιανικότητα και την ευσέβεια του έθνους. Άφες αυτοίς. Οι μετέπειτα επιτυχίες των χολιγουντιανών ταινιών του, τα μυθικά τραγούδια και οι νύχτες του Elvis στα καζίνο του Λας Βέγκας, τότε που ο Presley πέραν του δικού του ρεπερτορίου διασκεύαζε με μια απίστευτη ένταση και επιτυχίες άλλων κάνοντάς τες ολότελα δικές του, γρήγορα μεταμόρφωσαν το Μαύρο Πρόβατο σε Αμνό του Θεού.

Το τραγούδι γράφτηκε το 1861, καταμεσής του διχαστικού αμερικάνικου εμφυλίου, όμως, κατά έναν ανεξήγητο τρόπο, τραγουδιόταν και από τα δύο σκληρά αντιμαχόμενα στρατόπεδα, και των Βορείων και των Νοτίων. Η αυθεντική σύνθεση που λεγόταν «Aura Lea», διαθέτοντας εντελώς διαφορετικούς στίχους και μελωδία, κατάφερε να υπερβεί το χάσμα ανάμεσα στους οπαδούς της δουλείας και τους μαχητές της εξάλειψής της. Έγινε κοινό τραγούδι, κτήμα όλων, τραγουδιόταν γύρω από τις φωτιές που άναβαν οι εντεύθεν και εκείθεν εμπόλεμες ταυτότητες, κάθε μια στο στρατόπεδό της.

Εγκαταλείψαμε το πολυκατάστημα και από την πλατεία Καταλονίας χτυπήσαμε τη Ράμπλα. Το τελευταίο μου λάφυρο ήταν ένα σπάνιο τεύχος του περιοδικού Kingdom (The International Drag King Magazine). Στο εξώφυλλο πόζαρε η Leigh Crow μεταμορφωμένη σε Elvis Herselvis, η περσόνα που υποδύεται ως και σήμερα από το 1988, όταν πρωτοξεκίνησε με την μπάντα των The Straight White Males να τουράρει την Αμερική, παίζοντας αποκλειστικά και μόνο τραγούδια του Presley. Δεν την ήξερα έως εκείνη τη στιγμή, όμως, το εξώφυλλο με την άγνωστη περσόνα-καλλιτέχνη, μεταμφιεσμένη σε Βασιλιά, με ιντρίγκαραν και το προμηθεύτηκα. Μισή ώρα αργότερα, η συνέντευξή της με ενθουσίαζε: «Straight men are very intimidated by a woman impersonating Elvis. It is one of the last bastions of masculinity- the right to do “Elvis” […]I personally think he was very queeny, in the 1950s he wore make-up and pink on stage, when that was unheard-of behavior for a straight man[…] Elvis was very primped and had a definite feminine side. The fifties and sixties teen idol works for dykes because they were the sensitive rebels, the little boy lost. It works into a not really butch image but a very dreamy one. Elvis is going to become the dyke icon like Marilyn is for the boys».

Αυτά θυμάμαι από την τελευταία μας μέρα στη Βαρκελώνη. Νωρίς το απόγευμα πήραμε την πτήση του γυρισμού για τη Θεσσαλονίκη.

Αθήνα, χειμώνας του 2022. «Η τελευταία έκθεση της σεζόν θα ήθελα να είναι βασισμένη σε μια δική σου ιδέα». Βραδάκι Ιανουαρίου, στο Ντόλτσε-Φίλιον της Σκουφά. Η πρόταση της Μαρίας Αλμπάνη με κολακεύει αλλά και μου προκαλεί δεινή αμηχανία. Δεν είμαι ιστορικός τέχνης ή επιμελητής, αλλά δημοσιογράφος που παρακολουθώ και καταγράφω την εικαστική σκηνή της Αθήνας. Ως εδώ καλά, αλλά πώς, διάολε, να βρω ένα κόνσεπτ για την γκαλερί ΑΛΜΑ; Με τι εχέγγυα, κριτήρια και θεσμικό credit έχω δικαίωμα να μπω σε ξένα και άγνωστα χωράφια;

Ανεβαίνω στο ταξί με κατεύθυνση τη Νέα Σμύρνη. Ο οδηγός ακούει 102.5 Athens Voice Radio, έξω φώτα, μαρκίζες αναμμένες και νύχτα που τη διαπερνούν σαν φωτόσπαθα οι λάμψεις των αυτοκινήτων που ανεβοκατεβαίνουν για το κέντρο. Στους Στύλους του Ολύμπιου Διός ο παραγωγός του σταθμού βάζει το «Love me Tender». Κατηφορίζουμε τη Συγγρού και ανακαλώ μέσα μου τα συμβάντα στη Βαρκελώνη του 2007 τη στιγμή ακριβώς που η κούρσα οριζοντιώνεται με την πινακίδα του drag club Κούκλες! Στη θέα του, κάτι αστράφτει μέσα μου και πιάνω τον εαυτό μου να διασκευάζει το τραγούδι σε «Love me gender»! Λίγες στιγμές αργότερα, έστειλα στις Μαρία Αλμπάνη και Λόλα Νικολάου την ιδέα της έκθεσης.

Αθήνα, καλοκαίρι 2022. Κάθε καλοκαίρι θυμάμαι το καλοκαίρι του 1977: Elvis has left the building, παγκόσμιος θρήνος, ο βασιλιάς του ροκ εν ρoλ είναι νεκρός. Η είδηση, αστραπιαία, κάνει τον γύρο ενός κόσμου χωρίς ίντερνετ, ενός κόσμου που επικοινωνούσε μόνο με τα ραδιόφωνα, που για μέρες έπαιζαν τη μουσική του, τις τηλεοράσεις, που μετέδιδαν αποσπάσματα από τις ταινίες του, και τις εφημερίδες, που αποτιμούσαν την απώλειά του. Κατά γενική παραδοχή κριτικών και ακροατών, η μουσική που έπαιξε ο Presley, ένα αγροτόπαιδο που από το Μέμφις, κατάκτησε όλη τη Γη, ένωσε από την αρχή, σαν γέφυρα, τα μαύρα γκόσπελ και τα μπλουζ με τη λευκή κάντρι. Οι εξίσου μαύρες στην καταγωγή μουσικές τζαζ και σουίνγκ συγκεράστηκαν με το κάτασπρο ροκαμπίλι, τα αναλόγια συζεύχθηκαν σε έναν ήχο διαφυλετικό, ενωτικό, ουμανιστικό και ανήσυχο. Ο ήχος και η περσόνα του Elvis ξέφυγαν από τις παγίδες των ταυτοτήτων και η φωνή του έγινε διαφυλετικό, διαθρησκευτικό και ερωτικά οικουμενικό σύμβολο. Πέρα από τη νεανική επανάσταση στα ήθη, την απελευθέρωση της σεξουαλικότητας και μια ρεμπέλιον συμπεριφορά, που κωδικοποιημένη σε αυθάδη γλώσσα, εξαντρίκ ντύσιμο, κούρεμα και συνολική εμφάνιση προκάλεσαν σεισμό, η μουσική του Elvis κατά κάποιο τρόπο ένωσε τη διχασμένη Αμερική, λειτουργώντας και ως προάγγελος των αγώνων για τα πολιτικά δικαιώματα και τον φεμινισμό, την πάλη και τις ριζοσπαστικές διεκδικήσεις, που χρόνια αργότερα, τη δεκαετία του ’60, άλλαξαν το βαθιά συντηρητικό και σκοτεινό πρόσωπο της χώρας και του κόσμου.

«Love me Tender»: Σαράντα πέντε καλοκαίρια μετά από εκείνο το καλοκαίρι του 1977, ο Elvis έρχεται στην Αθήνα. Φυσικά και όχι σαν ένα συνωμοσιολογικό σενάριο από τα πολλά που τον θέλουν να μην πέθανε και να ζει κάπου στον Σείριο, τα Σεπόλια ή τη Χαβάη, αλλά μέσω μιας έκθεσης φόρο τιμής στην ιδέα και τον ριζοσπαστισμό του. «Love me Tender»: Η γκαλερί ΑΛΜΑ, σε συνεργασία με τη θεσσαλονικιώτικη Lola Nikolaou Art Gallery, και η αφεντιά μου καλέσαμε 26 ζωγράφους να στοχαστούν και να πράξουν πάνω στη ριζοσπαστική περσόνα του Elvis και ειδικά στο «Love me Tender».

Η τρυφεράδα είναι το μήνυμα και η αγάπη είναι και το σημαίνον και το σημαινόμενο. Μισό αιώνα μετά την αρχική εκτέλεσή του, το τραγούδι επικαιροποιείται. «Love me Tender»: επιθυμία, τρυφερότητα, αποδοχή, σεβασμός και ίσα δικαιώματα. Ο αγώνας όλων των φύλων, γκέι, λεσβίες, μπαϊσέξουαλ, τρανς, νον μπάιναρι, κουίρ, πανσέξουαλ, ασέξουαλ, ίντερσεξ και σις τζέντερ, απαιτεί και διεκδικεί να σπάσουν τα ταμπού που επέβαλε κυριαρχικά αιώνες ένα διεστραμμένα βάρβαρο ετεροκανονικό κατεστημένο. Αυτή είναι η ιδέα της έκθεσης «Love me Tender»: ορατότητα, σεβασμός, αγάπη, δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού χωρίς χλεύη ή εξαναγκασμό της επιθυμίας να πορεύεται σε σκοτεινές, υπόγειες και καταπιεσμένες διαδρομές. Αυτή την ιδέα, με πυξίδα το συγκεκριμένο τραγούδι, κλήθηκαν να ερμηνεύσουν οι καλλιτέχνες, παρουσιάζοντας ένα μοναδικό τραγούδι σε υπέροχες αποτυπώσεις, μεταφράσεις, ρεμίξ και «διασκευές». Τους ευχαριστώ όλους για την τιμή και την εμπιστοσύνη.

Η έκθεση Love me Tender ανοίγει την Πέμπτη 23 Ιουνίου στην γκαλερί ΑΛΜΑ στο Κολωνάκι (Υψηλάντου 24). Τον Σεπτέβριο ο Elvis και τα 26 έργα θα μετακομίσουν στη Θεσσαλονίκη, στην γκαλερί Lola Nikolaou Art Gallery (Τσιμισκή 52). Η Athens Voice και ο 102.5 Αthens Voice Radio είναι επικοινωνιακοί χορηγοί.

Συμετέχοντες καλλιτέχνες
Διαμαντής Αϊδίνης, Ανδρέας Βούσουρας, Capten, Μελίνα Γεωργούδα, Θάλεια Γκατζούλη, Κωστής Δαμουλάκης, Θανάσης Δάπης, Σταμάτης Θεοχάρης, Γιάννης Καλύβης, Χρήστος Κάλφας, Νίκος Κασκούρας, Μιχάλης Κιούσης, Πέγκυ Κλιάφα, Δημήτρης Κόκορης, Μαρίνα Κροντηρά, Νίκος Κρυωνίδης, Δήμητρα Λαζαρίδου, Σταμάτης Λάσκος, Κυριακή Μαυρογεώργη, Κατερίνα Μερτζάνη, Φώτιος Μπάλας, Μανώλης Μπιτσάκης, Κωνσταντίνος Πάτσιος, Ράνια Ράγκου, Νίκος Σταματιάδης, Βάνα Φερτάκη