350 και πλέον έργα της συλλογής Δασκαλόπουλου δωρεά σε 4 μουσεία
Στο ΕΜΣΤ δημιουργίες των Αταμάν, Κρουζβιγιέχας, Μακάρθι, Μεντιέτα, Μεσαζέ, Λογοθέτη. Τον Ιούνιο έκθεση με έργα από τη συνολική δωρεά Δασκαλόπουλου στο Καπνεργοστάσιο
Συλλογή Δ. Δασκαλόπουλου: Σε ΕΜΣΤ, Γκουγκενχάιμ, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγου και Τέιτ αποδίδεται το μεγαλύτερο μέρος της
«Η ενασχόλησή μου με την τέχνη ήταν εκείνη ενός λάτρη της. Είχε κύριο χαρακτηριστικό την συνεχή επιδίωξη της επαφής με την ομορφιά της τέχνης και της χαράς και έμπνευσης που αυτή η επαφή προκαλεί. Πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου περισσότερο θεματοφύλακα παρά ιδιοκτήτη. Γιατί τα έργα είναι δημιουργήματα ενός καλλιτέχνη, οπότε πρωταρχικά και διαχρονικά ανήκουν σε εκείνον. Γιατί το έργο τέχνης υπάρχει κυρίως όταν συνδιαλέγεται με τον θεατή του. Η τέχνη αποκτά νόημα μόνο μέσα από την επαφή της με το κοινό. Πιστεύω ότι ο συλλέκτης οφείλει να φροντίσει για το μέλλον της συλλογής, με την ίδια φροντίδα και προσοχή που αφιέρωσε για να την συγκεντρώσει. Αποτελεί λοιπόν την φυσική εξέλιξη αυτής της νοοτροπίας και αυτού του τρόπου σκέψης και δράσης η απόφαση για δωρεά του μεγαλύτερου μέρους της συλλογής σε δημόσιους οργανισμούς, δηλαδή σε μεγάλα μουσεία σύγχρονης τέχνης στον κόσμο».
Με αυτά τα λόγια oΔημήτρης Δασκαλόπουλος, ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες σύγχρονης τέχνης διεθνώς, ιδρυτής του Οργανισμού ΝΕΟΝ, μέλος σε συμβούλια μεγάλων μουσείων και ενεργός υποστηρικτής καλλιτεχνικών πρωτοβουλιών, γνωστοποίησε σήμερα ότι δωρίζει περισσότερα από 350 έργα από 142 καλλιτέχνες στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα, το S.R.GuggenheimFoundation και το MuseumofContemporaryArt, MCAChicago στις ΗΠΑ (από κοινού) καθώς και στην Tate στη Μεγάλη Βρετανία.
Μια κίνηση που κέρδισε επί ώρα το θερμό χειροκρότημα των παρευρισκομένων στη σχετική συνέντευξη τύπου στο ολόφωτο αίθριο του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου, από την πολιτική ηγεσία (ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και ο υφυπουργός Νικόλας Γιατρομανωλάκης) και τους επικεφαλής των μουσείων (Ρίτσαρντ Άρμστρονγκ, Μαρία Μπάλσο, Κατερίνα Γρέγουκαι Μαντλίν Γκριστάιν) μέχρι καλλιτέχνες και επαγγελματίες από το οικοσύστημα της τέχνης.
«Γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο τον απασχόλησε αυτή η απόφαση, πόσο προβληματίστηκε για τις διαφορετικές επιλογές που είχε και με πόση δυσκολία αλλά και χαρά συνάμα βρίσκεται σήμερα εδώ να ανακοινώσει αυτή τη σημαντική δωρεά. Είναι αυτή η συλλογή ένα καλειδοσκόπιο συναισθημάτων, η διαδρομή μιας ολόκληρης ζωής την οποία τώρα με μεγάλη γενναιοδωρία μοιράζεται με τα τέσσερα μουσεία» ανάφερε από το βήμα της εκδήλωσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος αποκάλυψε ότι μέρος της δωρεάς πρόκειται να εκτεθεί στο εμβληματικό βιομηχανικό κτίριο της οδού Λένορμαν (από τον Ιούνιο).
Μάλιστα, ο πρωθυπουργός δεν παρέλειψε να εκφράσει την ελπίδα η πράξη αυτή να βρει μιμητές σε μια χώρα που αριθμεί πολλούς σημαντικούς συλλέκτες τέχνης. «Τους καλώ να παραδειγματιστούν από αυτή την ενέργεια και να προβληματιστούν για το παρόν και το μέλλον των συλλογών τους. Να σκεφτούν ίσως αυτά τα νέα παιδιά που θα έρθουν για πρώτη φορά να επισκεφθούν το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και ξαφνικά θα ξεκλειδώσει η τέχνη μέσα στην ψυχή τους άλλες αναζητήσεις, άλλα συναισθήματα» ανάφερε χαρακτηριστικά.
Η δωρεά της Συλλογής ∆. ∆ασκαλόπουλου απευθύνεται στοχευμένα σε δηµόσια μουσεία σε τρεις χώρες της Ευρώπης και της Αµερικής, ώστε σύμφωνα με τον δωρητή τα έργα να είναι προσβάσιμα στο ευρύτερο διεθνές κοινό, να αξιολογηθούν για την καλλιτεχνική αξία τους από φορείς που διαθέτουν τις υποδομές και την γνώση για τη φροντίδα τους και έχουν τη δυνατότητα να τα κρατήσουν σε διάλογο με την τέχνη του μέλλοντος.
Το μοίρασμά τους υπήρξε αντικείμενο επεξεργασίας από την ομάδα των συνεργατών της συλλογής και έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε κάθε υποσύνολο να είναι αντιπροσωπευτικό του πνεύματός της και να εκφράζει το μήνυμά της, καθώς και να είναι συμβατό με τις υπάρχουσες συλλογές των μουσείων, χωρίς να δημιουργεί επικαλύψεις. Τα μουσεία είχαν την ευκαιρία να κάνουν την τελική δική τους επιλογή από τον ευρύτερο κατάλογο έργων που τους προσφέρθηκε αρχικά. Έτσι, π.χ. το ίδρυμα του Σικάγου, ένα από τα μεγαλύτερα στο είδος του διεθνώς, έχοντας ιεραρχήσει στις προτεραιότητές του την ισότιμη αντιπροσώπευση καλλιτεχνών από διαφορετικά φύλα, θα έχει την ευκαιρία να εμπλουτίσει τα αποκτήματά του με γυναικεία υπογραφή.
Το ΕΜΣΤ πρόκειται να παραλάβει «τη σηµαντικότερη δωρεά στην εικοσάχρονη ιστορία του, όσον αφορά τόσο το µέγεθος όσο και τη σπουδαιότητα» δήλωσε η διευθύντριά του Κατερίνα Γρέγου και ενισχύει κατά 10% τη συλλογή του, που αυτή τη στιγμή μετρά 1.400 έργα. Ανάμεσα στις καλλιτεχνικές δημιουργίες που θα βρεθούν στην κατοχή του είναι το «Kuba» του Κουτλούγκ Αταμάν -που είδαμε πέρσι στην έκθεση «Portals/Πύλη» του ΝΕΟΝ-, οι εγκαταστάσεις «autodestruccion4: demolicion» του Αβραάμ Κρουζβιγιέχας και «Dependencia/Independencia» της Ανέτ Μεσαζέ, η τετρακάναλη προβολή «Pirateparty» του Πολ Μακάρθι, καθώς και ένα άτιτλο έργο της Άννα Μεντιέτα από τη σειρά «Volcanoseriesno 2». Καλωσορίζοντας την προσφορά η καλλιτεχνική διευθύντρια του ελληνικού μουσείου τόνισε ότι «δεν θα µπορούσε να έχει έρθει σε καλύτερη συγκυρία» και ότι «συµπληρώνει και ενδυναµώνει σε µεγάλο βαθµό την υπάρχουσα συλλογή µε έναν σηµαντικό αριθµό έργων Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, και ταυτόχρονα ενισχύει το μουσείο ώστε να εκπληρώσει το στόχο του ως το κορυφαίο εθνικό ίδρυµα σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και ένα από τα σηµαντικότερα στην περιοχή της νότιας Ευρώπης και της ανατολικής Μεσογείου».
Δωρεά της Συλλογής Δ. Δασκαλόπουλου: το έργο Bunny gets snookered της Σάρα Λούκας θα ανήκει πλέον στο Μουσείο Γκουγκενχάιμ και στο MCA του Σικάγου
Περίπου 100 έργα θα προσφερθούν σε κοινή δωρεά στo Γκουγκενχάιμ και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Σικάγου (ανάμεσά τους μια εγκατάσταση του Γιάννη Κουνέλλη, το «Bunnygetssnookered» της Σάρα Λούκας και μια αποτύπωση της περίφημης περφόρμανς Impoderabilia των Αμπράμοβιτς και Ουλάι) και περίπου 110 στην Τέιτ. Η διευθύντρια του βρετανικού ιδρύματος Μαρία Μπάλσο σημείωσε ότι «αυτή η δωρεά σηµατοδοτεί µια ιδιαίτερη στιγµή για την συλλογή της Τέιτ. Όχι µόνο γιατί περιλαµβάνει έναν µεγάλο αριθµό έργων, αλλά επίσης λόγω του διαµετρήµατος των καλλιτεχνών, από την Λουίζ Μπουρζουά στον Ντέιβιντ Χάμονς και τη Μόνα Χατούμ». Τα έργα (στα οποία περιλαμβάνεται και «Η μεγάλη κούνια» του Βλάση Κανιάρη) θα είναι προσβάσιμα στο κοινό μέσα από τα τέσσερα μουσεία της Τέιτ στη Βρετανία αλλά και σε όλο τον κόσμο μέσω δανεισμών, στους οποίους θα έχει προτεραιότητα το ΕΜΣΤ.
Δωρεά της Συλλογής Δ. Δασκαλόπουλου: βίντεο από την περφόρμανς "Impoderabilia" των Μ. Αμπράμοβιτς και Ουλάι.
Γιατί η πρωτοβουλία στοχεύει, επιπλέον, στην ενδυνάμωση της διεθνούς συνεργασίας ανάμεσα στα δύο ευρωπαϊκά και στα δύο αμερικανικά μουσεία. Γίνεται αφετηρία για πολιτιστικές ανταλλαγές µεταξύ Τέιτ και ΕΜΣΤ τόσο σε επίπεδο γνώσεων και εµπειρίας όσο και σε δανεισµούς έργων και καταλύτης για μια ισχυρή συνεργασία ανάμεσα στο Γκουγκενχάιμ και στο MCA του Σικάγου για την κοινή συντήρηση και παρουσίαση των νέων αποκτημάτων τους.
Παράλληλα, δημιουργείται ένα δίκτυο επιµελητών καθώς στο πλαίσιο της δωρεάς χρηματοδοτείται µία ειδική θέση στo βρετανικό ίδρυμα και µία για την κοινή δωρεά στα αμερικανικά. Στο δε ΕΜΣΤ προβλέπεται επιμελητική υποστήριξη και κάλυψη των εξόδων αποθήκευσης και ασφάλισης των έργων για πέντε χρόνια. Στόχος, μέσα από αυτές τις θέσεις είναι να διευκολυνθεί η ενσωµάτωση των έργων στη δράση του κάθε οργανισµού, που αναμένεται να τα προβάλει μέσα από εκθέσεις αλλά και εκπαιδευτικά προγράµµατα.
Συλλογή Δ. Δασκαλοπουλου: η δημιουργία της και η απόφαση για τη δωρεά
Με χρονική αφετηρία το 1994, ο γνωστός επιχειρηματίας δημιούργησε τα τελευταία 30 χρόνια μια στιβαρή συλλογή που πραγματεύεται «το αρχέγονο και διαχρονικό ζήτημα της ανθρώπινης κατάστασης. Εξερευνά πώς οι καλλιτέχνες αντιμετωπίζουν το ανθρώπινο σώμα ως πηγή δημιουργίας αλλά και ως πεδίο υπαρξιακών, κοινωνικών και ιδεολογικών μαχών». Ένα σώμα έργων που περιλαμβάνει «βαριές» υπογραφές της μεταπολεμικής και σύγχρονης καλλιτεχνικής παραγωγής, δημιουργίες, μεταξύ άλλων των: Μάθιου Μπάρνι, Στηβ ΜακΚουήν, Μαρίσα Μερτς, Ερνέστο Νέτο, Κορνήλια Πάρκερ, Πιπιλότι Ριστ, Πολ Τσαν, Έλεν Τσάντγουικ, Ντίτερ Ροθ, Κικι Σμιθ κ.ά.
Κρίνοντας ότι «η συλλογή έχει ολοκληρώσει την έκφρασή της και επικοινωνεί ξεκάθαρρα το μήνυμά της», ο ίδιος αποκάλυψε ότι έχει σταματήσει από καιρό να τη διευρύνει και προχώρησε στη δωρεά χωρίς να τίθενται προαπαιτούμενα ως προς τη μόνιμη παρουσίαση των έργων. «Σε μια στιγμή της ιστορίας που εκτεθήκαμε ξανά στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης και στην καταστροφική της ικανότητα. Τώρα είναι απαραίτητο να φωτίζουμε την κυρίαρχη ανθρώπινη διάσταση που είναι η ροπή προς την ελευθερία, την δημιουργία, την αισιοδοξία. Και που ενυπάρχει περισσότερο αυτή η διάσταση παρά στην τέχνη; Είναι λοιπόν χρήσιμο να επιμένουμε στην υπόμνηση της διαχρονικότητας και της αξίας της τέχνης. Ελπίζω αυτή η δική μου πράξη που ενισχύει την διάδοση των ιδεών της τέχνης στο διεθνές κοινό, να είναι χειρονομία ενδεικτική προς αυτή την κατεύθυνση» δήλωσε ο ίδιος κλείνοντας την ομιλία του στο Καπνεργοστάσιο.
13°
Ο συλλέκτης Δημήτρης Δασκαλόπουλος © Ναταλία Τσουκαλά
