Ένα όμορφο, άνετο και φωτεινό διαμέρισμα του 4ου ορόφου μίας αστικής πολυκατοικίας του Κολωνακίου θα είναι το αθηναϊκό «σπίτι» της γνωστής γκαλερί Citronne, η οποία «γεννήθηκε» στον Πόρο, στο ισόγειο ενός ωραίου σπιτιού πάνω στη θάλασσα, και οφείλει το όνομά της σε μία λεμονιά που υπήρχε στην εσωτερική αυλή αυτού του σπιτιού.
Έγινε ήδη 12 χρονών και τώρα ανοίγει τα φτερά της και έρχεται να συστηθεί στο φιλότεχνο κοινό της Αθήνας, αποτελώντας μία συνέχεια και λειτουργώντας συμπληρωματικά με τη μεγάλη της «αδελφή». Χαρακτηρίζεται κι αυτή από μία ταυτότητα, η οποία βασίζεται πάνω στην τοπικότητα. Όπως τo νησί του Πόρου, έτσι και το Κολωνάκι είναι μία περιοχή με πολύ συγκεκριμένη ταυτότητα και συγκεκριμένη μνήμη.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη πολυκατοικία κουβαλάει μία μεγάλη πολιτιστική μνήμη, μιας και στο σημείο που βρίσκεται αυτή σήμερα ήταν παλιά το σπίτι όπου έζησε ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης (1883-1959), καθηγητής και μεγάλος ευεργέτης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που αφιέρωσε τη ζωή και την περιουσία του στη μελέτη της γλώσσας και στην παιδεία του έθνους. Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης ήταν ο άνθρωπος που μας έμαθε να μιλάμε ελληνικά και όλοι έχουμε χρησιμοποιήσει στο σχολείο το βιβλίο του «Νεολληνική Γραμματική».
Gallery Citronne
Πάνω σε αυτή τη λογική στηρίχθηκε η «συνειδητή επιλογή τού να στεγαστεί ο χώρος της γκαλερί μέσα σε ένα διαμέρισμα και μάλιστα διαμέρισμα πολυκατοικίας του ’60, ταυτόσημης με την ταυτότητα του Κολωνακίου» όπως δήλωσε η κα Τατιάνα Σπινάρη, ιδιοκτήτρια της γκαλερί και μία από τις επιμελήτριες της έκθεσης.
Στη Citronne όμως της Αθήνας «το κλίμα είναι λίγο διαφορετικό, υπάρχει μία άλλη ατμόσφαιρα και επιχειρείται, με την αξιοποίηση των δικτύων και της θέσης της Αθήνας στον πολιτιστικό χάρτη, ένα άνοιγμα από το τοπικό, το local, στο πιο παγκόσμιο, το global» συνέχισε η κα Σπινάρη, τονίζοντας δε ιδιαίτερα την σπουδαιότητα των συνεργασιών.
Το MappeMonde
Μέσα από την παρθενική και άψογη συνεργασία μεταξύ της κας Σπινάρη, της εικαστικού Αφροδίτης Λίττη του αρχιτέκτονα κου Γ. Τζιρτζιλάκη, και του επίσης αρχιτέκτονα κου Λιμενίδη προέκυψε ο «εγκιβωτισμός» του διάσημου έργου του γλύπτη Γ. Λάππα, το «Mappemonde» (o χάρτης του κόσμου) μέσα σε αυτό το διαμέρισμα και η έκθεση με τίτλο «Εγκιβωτισμός - Mappemonde» που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 29 Νοεμβρίου καλεί το φιλότεχνο κοινό για να το θαυμάσει.
Μπαίνοντας από την κεντρική είσοδο του διαμερίσματος και βλέποντας μπροστά τη μεγάλη σιδερένια κατασκευή διαμορφωμένη ως χώρος δωματίου, σου δίνεται η αίσθηση ότι το αστικό αυτό διαμέρισμα αυτό είναι ένα κουτί για ένα άλλο διαμέρισμα.
Σε διπλανό χώρο, η επιδαπέδια γλυπτική αφήγηση του καλλιτέχνη, η χαρτογράφηση από τα προσωπικά του βιώματα, τις μνήμες και τα ταξίδια του καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την επιφάνεια του πατώματος με τα μικρά σιδερένια σύμβολα, με κάποια να έχουν μορφή ιερογλυφικών και άλλα όχι.
Λεπτομέρεια πλευράς δωματίου
Το «Mappemonde», ένα από τα πιο σημαντικά έργα στην ιστορία της τέχνης και της ελληνικής μεταπολεμικής γλυπτικής, παρουσιάζεται στην γκαλερί Citronne, 31 χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη το 1987 και στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο το ίδιο έτος. Είναι ένα έργο που αντέχει στον χρόνο και κουβαλάει πάνω του μνήμες, όπως και το διαμέρισμα της αστικής πολυκατοικίας που στεγάζεται η γκαλερί.
Η κα Αφροδίτη Λίττη, σύζυγος του Γ. Λάππα, συγκινημένη και μέσα από μία ολιγόλεπτη αλλά μεστή και γεμάτη συναίσθημα ομιλία «ζωγράφισε» το πορτραίτο του σπουδαίου αυτού ανθρώπου και καλλιτέχνη, βαθύ γνώστη και μελετητή των τεχνών και των επιστημών, ο οποίος «αν και το πέρασμά του από τη ζωή ήταν σύντομο, άφησε πίσω του μία μεγάλη παρακαταθήκη όχι μόνο με τα έργα του αλλά και τη στάση ζωής του». Αναφέρθηκε στο χάρισμα που είχε «που,ενώ έδινε την εντύπωση ότι ήταν απόλυτα άφαντος, στην ουσία βρισκόταν παντού και, ενώ ήταν σε απόλυτη ηρεμία, ήταν αεικίνητος», καθώς και σε σημεία του χαρακτήρα του τα οποία, ο Γιώργης, όπως τον αποκαλούσε, ήθελε να τονίσει μέσα από το «Mappemonde» το ενδιαφέρον του για τον ανθρωπισμό και τη μεγάλη του αγάπη για τον άνθρωπο.
Εν όψει των εγκαινίων της έκθεσης, χαρακτήρισε τη συνέντευξη τύπου ως «έναν αγιασμό ενός νέου ξεκινήματος και υπέρβασης, μέσω της τέχνης, επιλέγοντας τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη με το συγκεκριμένο έργο, δίνοντας ένα ηχηρό μήνυμα για την αναγκαιότητα της αναζήτησης των αξιών». Και κλείνοντας, ευχαριστώντας όλους τους συνεργάτες, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η ψυχή του έργου και η στάση ζωής του καλλιτέχνη θα αναδειχθούν με τον καλύτερο τρόπο μέσα στο συγκεκριμένο λιτό και απέριττο διαμέρισμα όπου στεγάζεται η γκαλερί, και το οποίο απέχει από τους λαμπερούς μουσειακούς χώρους έκθεσης.
O συνεπιμελητής της έκθεσης, αρχιτέκτων κος Γ. Τζιρτζιλάκης πριν δώσει διάφορες λεπτομέρειες για το έργο, αναφέρθηκε στην άψογη συνεργασία την οποία χαρακτήρισε ως μία από τις καλύτερες που είχε κάνει. Ομολόγησε τον φόβο, το δέος αλλά και την αναστάτωση που αισθάνθηκε όταν του προτάθηκε η συνεπιμέλεια της έκθεσης, όπου θα έπρεπε να εκθέσουν εκ νέου ένα έργο ιστορικής σημασίας όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και την ιστορία της τέχνης γενικότερα. Αισθάνθηκαν, όπως χαρακτηριστικά είπε, σαν αρχαιολόγοι που έμπαιναν σε μία διαδικασία περιπέτειας και θα έπρεπε να ανασυστήσουν ορισμένα ευρήματα. Οι δυσκολίες ήταν πολλές αλλά διέθεταν έναν πολύτιμο βοήθημα, ένα βιβλίο 500 σελίδων που βρέθηκε τυχαία και το οποίο είχε βιβλιοδετήσει ο Γιώργης και στη ράχη του ήταν γραμμένο με χρυσά γράμματα το «Mappemonde». Το βιβλίο αυτό περιείχε την καταγραφή, κωδικοποίηση και διάταξη όλου του έργου το οποίο είναι ένα έργο σύνθετο, χωρίς όρια, ένα οριστικά ατελείωτο έργο, με 3.000 περίπου στοιχεία. Το βιβλίο αυτό βοήθησε και στη μετατόπιση του έργου από έναν μεγάλο χώρο στον εσωτερικό χώρο ενός διαμερίσματος.
Υλικό από το Μυστικό Βιβλίο του Γ. Λάππα
Ο κος Τζιρτζιλάκης χαρακτήρισε το «Mappemonde» ως ένα έργο με βαθιές μυστικές αναφορές και μεγάλο πλούτο, το οποίο μας καλεί συνέχεια να το ερμηνεύσουμε και να επικοινωνήσουμε μαζί του. Είναι, όπως είπε κλείνοντάς την ομιλία του, ένα έργο που συνεγείρει και επηρεάζει τη σωματικότητά μας, τη νοητική μας πρόσληψη με ένα μεγάλο πεδίο πολιτισμού το οποίο έχει αναφορές τόσο στο παρελθόν, όσο και στο μέλλον.
Ο κος Γ. Ρυμενίδης παρουσιάζει υλικό από τον κατάλογο
Η έκθεση αυτή συνοδεύεται από έναν ιδιότυπο κατάλογο, μέσα στον οποίον «εγκιβωτίζεται» το πολύτιμο υλικό του «μυστικού βιβλίου» του Γ. Λάππα με τις 500 σελίδες γεμάτες με τα σχέδια των 3.000 στοιχείων, τη διάταξη της σύνθεσης με φωτοτυπημένες φωτογραφίες, υπολογισμούς, υλικό από τις εκατόν εξήντα τέσσερις «πλάκες-μήτρες» (χάρτες), σημειώσεις και σκίτσα. Στην επιμέλεια του καταλόγου συμμετέχει ο ταλαντούχος όπως τον χαρακτήρισε η κα Λίττη, κος Γιώργος Ρυμενίδης.
7°
