Καστοριά: η λίμνη, τα γουναράδικα, οι εκκλησιές, τα λιθόστρωτα καλντερίμια και τα αρχοντικά του Ντολτσού, οι παγωμένοι χειμώνες με τις επικλινείς στέγες να κουβαλούν αγόγγυστα φορτία από χιόνι και τολύπες καπνού, σαν σήματα μορς που εκπέμπουν όχι Ινδιάνοι αλλά τα αναμμένα τζάκια. Μια τοπιογραφία ανεξάντλητα γοητευτική, όπου ακόμα κι αν η πόλη δεν είναι στα καλύτερά της λόγω της κρίσης, είναι αδύνατον να μη σε αρπάξει, να μη σε μαγέψει και να μη σε αποπλανήσει. Κάτι συμβαίνει εδώ γιατί... κάτι συνέβη εδώ!
Όσο κι αν η νεόχτιστη πόλη της αντιπαροχής, προσπαθεί φιλότιμα να επιβληθεί επί του «παλιακού», που ασθματικά σχεδόν και επίμονα επιμένει να στέκει εκεί σαν φύλαξ κι άγρυπνος φρουρός, μνήμη που αρνείται να γίνει λήθη ή απρόσωπος αστικός ιστός «εκμονδερνισμένης» προδιαγραφής, είναι σίγουρο πως, λίγο ψυλλιασμένος αν είναι ο ταξιδιώτης, μπορεί να σκάψει και να τρακάρει με έγκατα και πετρώματα ιστορίας μοναδικά. Πολύ περισσότερο αν έρχεται από μακριά, όπως κατάφθασε στην Καστοριά ο «Αθηναίος» Κώστας Λάκης, που μιαν ωραία πρωία παράτησε το κλεινόν κι εγκαταστάθηκε στον «Βυσσινόκηπο», μιαν art πανσιόν δικής του σύλληψης και κατασκευής που για χρόνια σηματοδότησε τον πολιτισμό και τα μερόνυχτα της «άλλης πόλης».
Γιατί ήταν σαν να τον περίμενε η Καστοριά τον Κώστα Λάκη, ή τουλάχιστον εκείνος ο πληθυσμός των αλαφροΐσκιωτων ντόπιων συνοδοιπόρων του, που μαζί πορεύτηκαν και μεγαλούργησαν κομίζοντας στα πέριξ μιαν άλλη αίσθηση κι ανάγνωση επί των κοινών. Αναγεννησιακή φιγούρα, πολυπράγμων και πολυτάλαντος δηλαδή σε ένα ευρύ πεδίο εικαστικών και δεξιοτήτων που του επιτρέπει να μεγαλουργεί είτε καταπιάνεται με τη γραφιστική, το θέατρο και τη σκηνογραφία, είτε με συγγραφή κειμένων και την εικονογράφηση, ο Κώστας Λάκης κατάφερε «εκεί πάνω», όπως προσδιορίζεται ο τόπος από τους μη γνωρίζοντες άλλο τρόπο ανάγνωσης του χάρτη πέραν του «να εκεί», να στήσει πράγματα σπουδαία. Να ηγηθεί μιας εξονυχιστικής και λεπτεπίλεπτης ανασκαφής και εξόρυξης που ανέσυρε κι έφερε στο φως κομματάκια ιστοριών κι ανθρώπων, μνήμες, ακούσματα, χρώματα και αύρες που συνομολογούν μιαν άλλη ευάερη διήγηση παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος, πέραν της άνυδρης σημερινής, παγιδευμένης από αριθμούς, δείκτες ανάπτυξης και σχεδίων ανάκαμψης, που επεξεργάζονται τα τεχνοκρατικά γραφεία της Περιφέρειας.
Με την ζωγραφική του δε, ίσως το πιο δυνατό και ισχυρό του χάρισμα, ο Λάκης κατάφερε να αποτυπώσει ερεθίσματα και σάρκες καθημερινότητας που οι περισσότεροι Καστοριανοί ούτε που φαντάζονταν πως υπάρχει, προσεγγίζοντας με μοναδικό, ποιητικό τρόπο τον πλούτο της περιοχής. Φαντάσματα του χθες που επέστρεψαν στο σήμερα της πόλης με σχήμα, λέξεις, γλώσσα, σώμα και λαλιά.
Το καλοκαίρι του 2013 παρουσίασε για πρώτη φορά στην Καστοριά πίνακες που λειτουργώντας σαν οπτικοποιημένη, θαρρείς, συμπληρωματική αφήγηση των διηγημάτων της ντόπιας συγγραφέως Χρυσούλας Πατρώνου - Παπαπέτρου. Η έκθεση λεγόταν «Η Σάρκα της Μνήμης» και αποτύπωνε τους ήρωες της Παρτρώνου - Παπαπέτρου, άλλους αληθινούς που έζησαν εκεί κι άλλους φαντασιακούς, που τους έπλασε όμως αναμειγνύοντάς τους με ψήγματα αληθοφάνειας που της σφύριζαν οι παγωμένοι αέρηδες του χειμώνα, ή τα πουλιά που κατακλύζουν τη λίμνη κάθε άνοιξη.
Πριν από έναν χρόνο η «θητεία» του Λάκη στην Καστοριά έλαβε τέλος. Επέστρεψε στην Αθήνα, αν και δύσκολο να πεις πως ξέκοψε με το μέρος και την πόλη, βλέποντας τους πίνακες της νέας του δουλειάς, που την παρουσιάζει στην Genesis gallery στο Κολωνάκι. Γιατί στη «Σάρκα της Μνήμης-2» είναι σαν να επιστρέφει σε εκείνη την Καστοριά που μάλλον θα τον στοιχειώνει για πολλά χρόνια ακόμη. Το 'χουν αυτό κάποιες επαρχίες και τόποι της περιφέρειας, να τις κουβαλάς δηλαδή σαν ξενιστές μέσα στο μυαλό σου, σε σημείο που να νομίζεις πως δεν έφυγες ποτέ ή τελείς μακριά τους σαν σε σύντομη άδεια από το «φυλάκιο».
Επιστροφή στην Καστοριά λοιπόν! Και για την ακρίβεια σε εκείνη την αόρατη, όπως την περιέγραψε ο Ίταλο Καλβίνο, πόλη, που ίσως και να μην υπήρξε ποτέ ή ακόμα και που, αν υπήρξε, θα επιστρέφει μόνο σαν νοσταλγία. Στις ιστορίες της Αναμένης και του παιδιού που ψάρευε σκουλήκια στη Λίμνη, στον Μανώλη τον ανιψιό του Σπάγκου, στα κλειδωμένα ντουλάπια και τη Βιολέττα Γρηγορίου, στους λυγμούς και την Ευαγγελία, σε κατσικοκλέφτες παππούδες και χειρομάντισσες, σε αδέσποτα ζώα και στους Άραβες των βάλτων. Στην Ίριδα από το γένος των μονοκοτυλίδονων φυτών, στις αραχνόσουπες και την κυρία Ρίγκω, στις καμπάνες και την καντηλανάφτισσα τη Λιούμπα, σε επίχρυσους καθρέπτες και αχώριστα ζευγάρια.
Επιστροφή σε μιαν άλλη Καστοριά ή καλύτερα η επιδρομή της άλλης Καστοριάς σαν σάρκα και σαν μνήμη στην Αθήνα. Με τον Κώστα Λάκη να ρίχνει χρώματα και γραμμές στο χαρτί, φιλοτεχνώντας με τον γνωστό του τρόπο, μιας και είναι τόσο αναγνωρίσιμη και υπολογισμένα ουμανιστική η τεχνική του. Πρόσωπα και σώματα τεράστια, όπως στις εικονογραφήσεις παιδικών παραμυθιών. Λαϊκή ζωγραφική και ποπ αρτ σε εκδοχή δύο σε ένα. Ουμανισμός που παίρνει την ατέλεια και στα όρια του γκροτέσκ τη μετουσιώνει σε πηγαίο θαρρείς κάλλος. Κι όπως χαζεύω τους πίνακες της νέας του δουλειάς, μοιάζει σαν να επιστρέφω στην Καστοριά του «Βυσσινόκηπου», εκείνου του μέρους δηλαδή που γνώρισα τους εξαίσιους ανθρώπους-συνοδοιπόρους, που παρέα μου γνώρισαν μια πόλη που τα πιο μαγικά της σημεία κανένας χάρτης δεν τα συμπεριλαμβάνει και τα κατατόπια- συντεταγμένες ιχνηλατούνται στόμα στόμα.
Gallery Genesis: Χάρητος 35, Κολωνάκι. Από 17 Δεκεμβρίου έως και 16 Ιανουαρίου. Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή 11:30- 21:30, Τετάρτη και Σάββατο 11:30-15:30
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μπήκαμε για λίγο στον κόσμο του γάλλου σκιτσογράφου
Ένας δημιουργικός κύκλος επτά εκθέσεων ύφανσης ολοκληρώνεται στην Ύδρα
Η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης μας μίλησε για τη νέα περιοδική έκθεση και μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις της για την τέχνη και τη δημοκρατία
Ένα πραγματικό στολίδι στο κέντρο της Ερμούπολης
Αναδρομική έκθεση του «παγκόσμιου» Ελληνοαμερικανού εικαστικού φιλοξενείται στην γκαλερί Blender στη Γλυφάδα
Τα έργα έφτασαν έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο
Το τελευταίο κεφάλαιο της ενότητας Mīres της καλλιτέχνιδας παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μαριάνθη Σίμου στον Αρτεμώνα Σίφνου
Πες μου το καλοκαιρινό σου στέκι, να σου πω έργα ποιων καλλιτεχνών θα δεις. Και φέτος, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν εκθεσιακά ραντεβού για κάθε φιλότεχνη διάθεση
O «καταραμένος» ζωγράφος που πέθανε στα 35 του - Μαζί του στον θάνατο και η μούσα της ζωής του
Η ζωγράφος που κατάγεται από τη Ρωσία, μεγάλωσε στον Καναδά και ερωτεύτηκε την Ελλάδα ζωγραφίζει τη Μάνη
140 έργα από 55 δημιουργούς ανιχνεύουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές που γεννήθηκαν μέσα από τον αγώνα για ελευθερία σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία τις δεκαετίες 1960-1970
Είδαμε στην Κρήτη τα έργα που διακρίθηκαν φέτος στον εικαστικό θεσμό και σας συστήνουμε τους δημιουργούς τους
Ποια είναι η ιστορικός τέχνης που θα ηγηθεί του μεγαλύτερου πολιτιστικού οργανισμού της Γερμανίας
Μια έκθεση στο Χίμαιρα art & craft για την πρώτη Πανδώρα και για όλες τις Πανδώρες του κόσμου που βιώνουν την αδικία, τον σεξισμό, τις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις
Ο Νίκος Καββαδάς κατέγραψε σε μία πλατφόρμα όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για τα μουσεία που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της χώρας
Ένα μοναδικό έργο τέχνης που συνοδεύει το νέο μας τεύχος
Η επιμελήτρια Άννα Μυκονιάτη μας συστήνει την Ελληνίδα ζωγράφο του μοντερνισμού πίσω από τα αινιγματικά σχέδια που παρουσιάζει το ΕΜΣΤ
Και ακόμα, «Οικολογίες της φροντίδας» στο State of Concept, Alberto Maggini στο space52
Όσα ετοιμάζουν οι Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Μπάμπης Βενετόπουλος, Χριστίνα Μήτρεντσε, Πάνος Χαραλάμπους και Lily Consuelo Saporta Tagiuri στο τριήμερο δράσεων που ενορχηστρώνει ο Νίκος Διαμαντής
Ο Μανώλης Δασκαλάκης-Λεμός στη νέα CAN Gallery, «Τόπος υπερκόσμιων συρράξεων» στον Συνοικισμό Χαλανδρίου, Νίκος Κόνιαρης στην Genesis και άλλες εκθέσεις που ξεκινούν αυτή την εβδομάδα
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.