Η Αθήνα ακουμπάει σε ένα μπαρ και παραγγέλνει τα πιο ασύνδετα αντικείμενα. Ένα αθηναϊκό τοπίο που πλαισιώνεται από αντικείμενα της καθημερινότητας συναντάμε έως τις 4 Ιουνίου στην πρώτη ατομική έκθεση του Βασίλη Παπαγεωργίου με τίτλο «Somebody had to do it».
Ο Βασίλης Παπαγεωργίου δημιουργεί μια ανατρεπτική εγκατάσταση στην γκαλερί Elika, εμπνευσμένη από τα μπαρ της πόλης, ως σημείο συνάντησης. Πρωταγωνιστούν αντικείμενα που προέρχονται από το σύμπαν του καλλιτέχνη και κάτω από την «ομπρέλα» του μπαρ επαναπροσδιορίζονται.
Πρώτη ατομική. Τι σημαίνει αυτό για ένα καλλιτέχνη;
Η πρώτη ατομική είναι η πρώτη φορά που δείχνει κανείς ένα μεγαλύτερης κλίμακας ολοκληρωμένο σώμα δουλειάς, είναι σε γενικές γραμμές η πρώτη φορά που μπορείς να καταλάβεις το σύνολο ενός χώρου και είναι μια μεγάλη πρόκληση. Για μένα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η διαχείριση του όγκου και της λευκότητας του χώρου μέσα από το έργο, ήταν κάτι που δεν είχα ξανακάνει στο παρελθόν.
Πες μας λίγα λόγια για την δουλειά σου.
Η δουλειά μου είναι κατά κύριο λόγο γλυπτική και συνήθως αφορά τον τόπο, τον χώρο και το τοπόσημο. Με ενδιαφέρει πολύ η υλικότητα, η ευθραυστότητα, η διαφάνεια και οι ιδιότητες των υλικών. Το σίδερο, ο μπρούτζος, ο πηλός και το νέον είναι κάποια από τα υλικά που διαχειρίζομαι συχνά. Προσπαθώ να συμπεριφερθώ σε όλες μου τις πρώτες ύλες σαν να ήταν μια κόλα χαρτί.
Somebody had to do it. Πώς προέκυψε ο τίτλος;
Ο τίτλος somebody had to do it αφορά την καλλιτεχνική μου πρακτική γενικότερα και όχι αποκλειστικά αυτή την έκθεση και την κεντρική της εγκατάσταση. Ο τίτλος έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο δουλεύω: διαρκώς και χωρίς αφορμές. Όταν λοιπόν αναρωτιόμουν τι κάνω, για ποιο λόγο το κάνω κ.λπ., μου ερχόταν πάντα στο νου αυτή η απάντηση. Η καθημερινή συναλλαγή με τα υλικά χωρίς απαραιτήτως συγκεκριμένο αίτιο είναι για μένα πολύ σημαντική.
Έχεις δημιουργήσει μια εγκατάσταση εμπνευσμένη από τα μπαρ ως σημείο συνάντησης. Τι ακριβώς ήθελες να εξερευνήσεις;
Τα μπαρ αποτελούν ένα σημείο συνάντησης για το αστικό τοπίο. Είναι κάποια φωτεινά σημεία μέσα στην νύχτα. Η δομή και το σχήμα μίας κλασικής μπάρας ενέχει διάφορες ερμηνείες. Λειτουργεί σαν ένα όριο μεταξύ πότη και εργαζόμενου και παράλληλα σαν ένα σημείο συνάντησης των δύο. Τους χωρίζει και παράλληλα τους συνδέει. Η μπάρα κρύβει το εσωτερικό της και τονίζει την εξωτερική της εικόνα, το περίγραμμά της. Τα μπαρ λειτουργούν δομικά σε μία πόλη. Κάθε γειτονιά έχει τουλάχιστον ένα μπαρ που θα συγκεντρώσει τους κατοίκους της περιοχής, δεν διαφέρουν πολύ από τα παραδοσιακά καφενεία.
Πιστεύεις ότι αυτά τα τυχαία αντικείμενα συνδέουν με κάποιο ιδιαίτερο τρόπο τους ανθρώπους τη νύχτα;
Τα διάφορα αντικείμενα που συναντά κανείς στην εγκατάσταση είναι κατά κύριο λόγο τροποποιήσεις και ανασκευές προσωπικών μου αντικειμένων. Αναπτήρες, τσιγάρα, κλειδιά, κέρματα, μπουκάλια κ.λπ. Έπειτα υπάρχουν τα στοιχεία που αναφέρονται στο αθηναϊκό τοπίο, όπως είναι η σέλα ή τα μωσαϊκά πλακάκια. Όλα αυτά βοηθούν στη σύνθεση ενός σκηνικού. Νομίζω αυτή είναι η έννοια που συνδέει τα συγκεκριμένα αντικείμενα με τους ανθρώπους.
Άνθρωποι, καταστάσεις, τέχνη, νύχτα, πόλεις... τι κυρίως αποτελεί πηγή έμπνευσης για σένα;
Νομίζω πως είναι τα σημεία συνάντησης, οι τόποι. Προσπαθώ να ανιχνεύσω το σημείο επαφής μας με αυτά.
Τι κυρίως θα ήθελες να «δούμε» στο πρότζεκτ σου στη γκαλερί Elika;
Αυτό που με ενδιαφέρει στην συγκεκριμμένη έκθεση είναι η εμπειρία. Επιχείρησα να κατασκευάσω ένα περιβάλλον και όχι απλά μία σειρα έργων που να αφορουν το μπαρ. Θα ήθελα το περιβάλλον αυτό να βιωθεί και να ερμηνευτεί από τον κάθε θεατή ξεχωριστά. Το αποτέλεσμα νομίζω λειτουργεί σαν μία στατική αφήγηση που δεν έχει αρχή μέση και τέλος.
Ποιο είναι το δικό σου αγαπημένο μπαρ στην Αθήνα;
Τα μπαρ της οδού Καλλιδρομίου καθώς και ένα μπαρ που υπήρχε μέχρι πρόσφατα στην οδό Πατησίων είναι κάποια από τα αγαπημένα μου και ήταν πολύ σημαντικά για την κατασκευή της εγκατάστασης.
Είσαι συνιδρυτής του Enterprise Projects. Μίλησέ μας γι αυτό…
Το Εnterprise Projects ξεκίνησε τον Σεπτέμβρη του 2015 σε μία προσπάθεια δημιουργίας ενός ανεξάρτητου project space που θα οργανώνει και θα φιλοξενεί ένα πρόγραμμα εκθέσεων, ομιλιών, προβολών και άλλων εκδηλώσεων. Μέχρι τώρα με τη Δανάη Γιαννόγλου έχουμε κάνει δύο εκθέσεις και έχουμε φιλοξενήσει και συνδιοργανώσει μαζί με τους 3 137 και τους HD Kepler μία ομιλία-παρουσίαση. Το Εnterprise Πrojects είναι παράλληλα το εργαστήριό μου, οπότε και λειτουργεί περιοδικά. Δημιουργήθηκε μέσα από μία ανάγκη αυτοοργάνωσης των σχεδίων και των ονείρων μας.
Σπουδάζεις στις Βρυξέλλες. Έχεις συμμετάσχει σε πολλά ομαδικά projects στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ το 2015 φιλοξενήθηκες στο residency The London Intensive που διοργανώνεται από τη Slade School of Fine Arts και το Camden Arts Centre στο Λονδίνο. Τι διαφορές παρατηρείς όσον αφορά την προώθηση των καλλιτεχνών και το πώς κινείται η αγορά ανάμεσα στις δύο χώρες;
Οι διαφορές είναι μεγάλες. Οι πιο σημαντικές –συνέπειες των οποίων είναι και ο τρόπος προώθησης των καλλιτεχνών αλλά και η λειτουργία της αγοράς– θα έλεγα πως είναι το ζήτημα της κρατικής υποστήριξης, ενώ ακολουθεί η διαφορά ποσόστωσης του φιλότεχνου κοινού. Ιδιαίτερα σε σχέση με το τελευταίο, σημαντικό ρόλο παίζει το ότι στην Ελλάδα η σύγχρονη τέχνη –που μάλιστα θεωρώ πως είναι σε περίοδο άνθισης αυτή τη στιγμή, παρά τις αντιξοότητες– δεν έχει θέση στα σχολεία.
Η έλλειψη επιχορηγήσεων και χρηματοδοτήσεων για τους καλλιτέχνες αφού ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, καθώς επίσης και για τα μουσεία, τις γκαλερί, ή τις πιο ανεξάρτητες πρωτοβουλίες, είναι από τα βασικά στοιχεία που οδηγούν τους νέους εικαστικούς είτε να φύγουν στο εξωτερικό, είτε να συμβιβάσουν τη δημιουργία και την επιθυμία τους.
Ο συνδυασμός της αδυναμίας ύπαρξης θεσμών και η απουσία οικονομικών πόρων ορίζoυν σαφέστατα και τους κανόνες της αγοράς.
Η οικονομική κρίση έχει αλλάξει τα δεδομένα για την τέχνη. Πώς «πολεμάνε» την κρίση οι νέοι καλλιτέχνες;
Κατά τη γνώμη μου δεν μπορεί κανείς να πολεμήσει την κρίση μέσα από την τέχνη. Μαχόμαστε περισσότερο ως πολίτες πάρα ως καλλιτέχνες, θέλω να ελπίζω, διότι παρότι το πρόβλημα αγγίζει τον κάθε τομέα ξεχωριστά είναι ταυτόχρονα και συνολικό.
Η δημιουργία πρωτοβουλιών, κοινών δράσεων και συνδέσμων μεταξύ των καλλιτεχνών, θα μπορούσε να είναι το πιο ευοίωνο αποτέλεσμα αυτής της κρίσης στον πολιτιστικό τομέα.
Σε ποια γειτονιά μεγάλωσες; Σε ποιο σχολείο πήγες; Τι σπουδές έκανες;
Μεγάλωσα στην Αγία Παρασκευή και πήγα σχολείο στην Ελληνογαλλική σχολή. Το 2009 αποφοίτησα και πέρασα στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας όπου φοίτησα μέχρι τον Ιούνιο του 2014 στο Γ΄ εργαστήριο ζωγραφικής με καθηγητές τον Μάριο Σπηλιόπουλο και τον Παντελή Χανδρή. Αυτό τον καιρό βρίσκομαι μεταξύ Αθήνας και Βελγίου κάνοντας ένα μεταπτυχιακό στις Βρυξέλλες στο St Lucas School of Arts. Από το 2009 μένω στα Εξάρχεια και το εργαστήριό μου είναι στους Αμπελόκηπους. Το κέντρο της Αθήνας πλέον αποτελεί πολύ σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητάς μου.
Τι αγαπάς πιο πολύ στη δουλειά σου;
Πιστεύω ότι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι στη δουλειά μου είναι η ίδια η δουλειά. Η διαρκής ενασχόληση και η εμπλοκή μου με τα διάφορα υλικά, το να κάνω πράγματα για να μάθω πως να τα κάνω. Με ενδιαφέρει πολύ η συναναστροφή μου με τους διάφορους τεχνίτες και άλλους επαγγελματίες. Χυτήρια, σιδεράδες κ.λπ. μέρη που επισκέπτομαι και συνεργάζομαι συχνά φτάνουν να αποτελούν αφορμές για τα έργα μου. Οι σχέσεις που αναπτύσσονται μου φαίνονται πολύ σημαντικές.
Με τι άλλο ασχολείσαι αυτή την εποχή; Ποια είνα τα σχέδιά σου για το μέλλον;
Η αλήθεια είναι ότι αυτόν τον καιρό δεν μου μένει και πολύς χρόνος για άλλες δραστηριότητες. Στις 27 Μαΐου συμμετέχω στην έκθεση «Tradition doesn’t graduate στο project space Komplot» στις Βρυξέλλες και παράλληλα θα υπάρχουν κάποια έργα μου στην Art Athina στον χώρο της γκαλερί Έλικα. Τον Ιούνιο ολοκληρώνω το μεταπτυχιακό μου στην St Lucas στις Βρυξέλλες και τον Δεκέμβριο θα φιλοξενηθούμε ως Enterprise Projects στο Rupert Residency Program στο Vilnius της Λιθουανίας. Προτιμώ να μην κάνω πιο μακρινά σχέδια.
Ταυτόχρονα, η μπάρα λειτουργεί τόσο ως φυσικό όριο, όσο και ως συμβολικό μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Στα σκηνοθετημένα τοπία και τις μικρές καταστάσεις του Παπαγεωργίου, ο θεατής οδηγείται σε μια εξερεύνηση του ονειρικού και του υποσυνείδητου.
Η λειτουργία των αντικειμένων ακυρώνεται και ο χρόνος σταματάει σε μια στατική αφήγηση, χωρίς αρχή, μέση και τέλος.
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Βασίλης Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1991. Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 2014 και από το 2015 πραγματοποιεί μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο St Lucas στις Βρυξέλλες. Είναι μέλος της ομάδας GPO crew και συνιδρυτής του Enterprise Projects.Έχει συμμετάσχει σε πολλά ομαδικά projects στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ το 2015 φιλοξενήθηκε στο residency The London Intensive που διοργανώνεται από τη Slade School of Fine Arts και το Camden Arts Centre στο Λονδίνο.
5°
