«Οι δούλες» του Ζαν Ζενέ στο θέατρο Άττις- Νέος Χώρος

Η Ομάδα Σημείο Μηδέν και ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος παρουσιάζουν ένα από τα πιο «προκλητικά» θεατρικά κείμενα του 20ου αιώνα, τις «Δούλες» του Ζαν Ζενέ, ένα κείμενο που από την πρώτη του παράσταση το 1947 έως και σήμερα, αποτελεί ανοιχτό πεδίο συνεχούς έρευνας και ερμηνειών.

Ο συγγραφέας στρέφει προς την κοινωνία, με τρόπο αμείλικτο, τον καθρέφτη των απωθημένων της. Η αποκάλυψη του δεν έχει δραματικά χαρακτηριστικά ούτε παρουσιάζει το δράμα των καταπιεσμένων. Το θέατρο του Ζενέ είναι θέατρο στο χείλος της Αβύσσου, καθώς αποκαλύπτει μορφές ζωής που η κοινωνία των «κανονικών» επιμένει να καταπιέζει, να οδηγεί στην παρακμή ή και στην καταστροφή, καταστρέφοντας ταυτόχρονα την ίδια τη ζωή επί της γης.

Τι θα γινόταν, όμως, αν οι απόκληροι της κοινωνίας διεκδικούσαν τη φωνή τους επί της σκηνής και εντός της ζωής; Αυτό είναι το θεμελιώδες ερώτημα στο θέατρο/κόσμο του Ζενέ!

Σκηνοθετικό σημείωμα:

Οι «Δούλες» ως θέατρο της εθελοδουλίας

Η αναζήτηση του τερατώδους στον άνθρωπο, είναι που μας ενδιαφέρει. Το κοίταγμα προς τα μύχια της ανθρώπινης ύπαρξης, εκεί, στην πηγή της ύβρης, στη ρίζα κάθε σκοτεινής ενόρμησης, κάθε άμετρης επιθυμίας. Πώς η τέχνη μελετά και αποκαλύπτει το τερατώδες, πως τολμάει να ρίξει φως στα ερεβώδη σκοτάδια του ανθρώπινου αινίγματος; Το σαρκαστικό στοιχείο και ο αυτοσαρκασμός που προϋποθέτει, ορίζουν την πιο βίαιη, αλλά και πιο ειλικρινή μορφή αποκάλυψης αυτής της περιοχής. Η σπουδή πάνω στην ανθρώπινη τερατωδία θέτει τα θεμέλια της παράστασής μας και ανοίγει ένα νέο τοπίο στην έρευνά μας.
Στις «Δούλες» όλα είναι θέατρο μέσα στο θέατρο… μέσα στο θέατρο... Οι δύο δούλες «παίζουν» την ταύτιση τους με την εξουσία, τη δυσφορία τους, την εξέγερση τους, την αυτοκτονία τους, ενώπιον της Κυρίας, η οποία χειραγωγεί και καθοδηγεί αυτό το «θεατρικό» παιχνίδι ζωής και θανάτου. Οι «Δούλες» αποτελούν ένα αγωνιώδες προμήνυμα κινδύνου από το μέλλον, το όχι και τόσο μακρινό, καθώς βαδίζουμε με μεγάλη ταχύτητα στο χείλος της αβύσσου.

Και όμως. Το θέατρο της εθελοδουλίας, το θέατρο της ύστατης μορφής ζωής στον πλανήτη, το θέατρο που παίζεται στο χείλος της αβύσσου, ενώπιος ενωπίω με την ιστορία ως τραγωδία, θα μετατρέπεται πάντα σε πανηγύρι των καταπιεσμένων, θα απελευθερώνει την εξεγερσιακή ενόρμηση υπεράσπισης της ζωής ενάντια σε όλες τις δυνάμεις του θανάτου. Μέσα από αυτές τις ρωγμές και τα ρήγματα θα αποκαλύπτεται πάντα η ρέουσα λάβα της ζωής, έτοιμη να τυλίξει μέσα στο καθαρτήριο πυρ όλες τις γρανιτένιες ηπείρους της εθελοδουλίας, του αυτο-εγκλεισμού και της απο-ανθρωποποίησης.
Σάββας Στρούμπος