«Η ράβδος» στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων

«Η Ράβδος». Η συνταρακτική παράσταση που καθήλωσε κοινό και κριτικούς επιστρέφει από τις 14 Φεβρουαρίου, με νέα διανομή, στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής. Το σπουδαίο έργο του επιδραστικότερου εκπρόσωπου του «in-yer-face theatre» Μαρκ Ρέιβενχιλ (Shopping and fucking, Τολμηρές Πολαρόιντ, The Product), που έκανε πρεμιέρα στο Royal Court Theatre του Λονδίνου αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από τον Πολιτιστικό Οργανισμό «Λυκόφως» δια χειρός Γιώργου Σκεύα. 

Ο Έντουαρντ, ένας αφοσιωμένος καθηγητής της μέσης εκπαίδευσης, μετά από σαράντα πέντε χρόνια διδασκαλίας, βγαίνει στη σύνταξη. Περιμένει με ανυπομονησία την αποχαιρετιστήρια γιορτή που οργανώνεται από το σχολείο για να τιμήσουν το πρόσωπό του και την πολυετή του προσφορά.

“Θα είναι τα πιο λαμπρά αποχαιρετιστήρια που έγιναν ποτέ για καθηγητή. Κανένας καθηγητής δεν είναι τόσο αγαπητός.”

Όμως τις τελευταίες έξι μέρες, ο Έντουαρντ και η σύζυγός του, η Μορίν, βρίσκονται σε πολιορκία και δεν μπορούν να βγουν απ’ το σπίτι τους. Ένα πλήθος εξαγριωμένων μαθητών έχει συγκεντρωθεί απ’ έξω, φωνάζοντας και βρίζοντας, φτύνοντας και πετώντας αντικείμενα. Ένα τούβλο έχει σπάσει το παράθυρο.

“Γιατί να επιτεθούν στον πιο δημοφιλή καθηγητή του σχολείου; Γιατί τα βάζουν μαζί του; Γιατί τώρα, όταν σε λίγες μέρες βγαίνει στη σύνταξη;;”

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα και ενώ ταυτόχρονα το σχολείο του Έντουαρντ περνά από αξιολόγηση, τους επισκέπτεται η αποξενωμένη κόρη τους. Η Άννα εμφανίζεται αναπάντεχα  μετά από χρόνια, έχοντας τα δικά της ερωτήματα.

Σημείωμα σκηνοθέτη

Ο Μαρκ Ρέιβενχιλ τοποθετώντας τη δράση του έργου στο πλαίσιο μιας οικογένειας – πατέρας, μητέρα, μοναχοκόρη – αλλά ταυτόχρονα και στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής κοινότητας, στην οποία ανήκουν και τα τρία πρόσωπα, δημιουργεί μια δραματουργική συνθήκη που μας επιτρέπει να αναλογιστούμε μια σειρά από φλέγοντα ζητήματα: Ποιο είναι το πρόσωπο της βίας μέσα στην οικογένεια αλλά και μέσα στο σχολείο; Πώς αλλάζει ο ορισμός της έννοιας «βία» από γενιά σε γενιά; Γιατί μας ελκύει η αίσθηση της εξουσίας και της επιβολής; Πόση ανάγκη έχουμε από κανόνες και συστήματα; Πώς συνυπάρχουν η μάθηση και ο «σωφρονισμός», η εκπαίδευση με την «τιμωρία»; Ποια είναι η «ενδεδειγμένη πρακτική» για την αξιολόγηση ενός σχολείου και πώς εφαρμόζεται; Με ποια κριτήρια γίνεται η αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού; Τι σημαίνει κατάχρηση εξουσίας, προσωπικός χώρος, εκφοβισμός (bullying); Ποιος είναι ο ρόλος της μνήμης σε σχέση με την λεγόμενη «κουλτούρα της ακύρωσης» (cancel culture); Μπορούμε να «ακυρώνουμε» και να διαγράφουμε το παρελθόν όταν δεν «υπακούει» στους κανόνες της σημερινής εποχής; Τι γίνεται όταν κάποιος βρίσκεται ξαφνικά στη «λάθος πλευρά» της Ιστορίας; Ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας μια κοφτερή, τολμηρή γλώσσα, θέτει τα ερωτήματα και μας καλεί να δούμε το «ευρύτερο χάος» γύρω μας, να δούμε τον «τρόμο» που γεννιέται μέσα μας. Να μιλήσουμε γι’ αυτά  που φανερώνουν την πραγματική φύση μας, να θυμηθούμε τα «σημάδια» μας.

-Γιώργος Σκεύας