Γκιακ: Το βραβευμένο έργο του Δημοσθένη Παπαμάρκου στο Θέατρο 104

Γκιακ στην αρβανίτικη διάλεκτο σημαίνει αίμα, συγγένεια εξ αίματος, έγκλημα αίματος, αντεκδίκηση, βεντέτα, φυλή.

Ο λασπωμένος κόσμος του ανδρικού λόγου τιμής της συλλογής διηγημάτων του Δημοσθένη Παπαμάρκου ζωντανεύει στην κεντρική σκηνή του Θεάτρου 104 και μας φέρνει αντιμέτωπους με τις έννοιες του ηρωισμού, του αρσενικού προσώπου της βίας, αλλά και με το τραύμα του πολέμου.

Οι ήρωες του ΓΚΙΑΚ, βετεράνοι  της Μικρασιατικής Εκστρατείας, συνυπάρχουν σκηνικά όχι μόνο ως φιγούρες παλιότερων εποχών, αλλά ως μετέωρα πρόσωπα σε μια αλληλουχία που διατρέχει τις γενιές και θέτει τους κανόνες και τα εργαλεία της αρρενωπότητας ως τις μέρες μας.

Δέσμιοι του ρόλου που τους δόθηκε ως φύλακες της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας, τα άλλοτε περήφανα ευζωνάκια της Μικρασιατικής Εκστρατείας επιβιώνουν ξεχασμένα, αφού επιτέλεσαν το έργο τους, προσπαθώντας να βρουν την ταυτότητά τους, να κατευνάσουν τις ορμές τους και να κρύψουν τις ρωγμές τους, ακόμα και μεταξύ τους. 

Σε ένα under construction «καταφύγιο» που έχουν φτιάξει οι ίδιοι για να ξεφύγουν από την πραγματικότητα που συντηρεί την εικόνα του ήρωα αλώβητη και του άντρα αλύγιστη, έρχονται αντιμέτωποι με τα φαντάσματα και το εθνικό φαντασιακό της επίσημης ιστορίας, αλλά και με έναν διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο που απαιτεί τη συμμετοχή τους ως πατέρες, γιοι, σύζυγοι, αδελφοί, δηλαδή ως αρσενικά που «πληρούν τις προϋποθέσεις».

Κυρίως, όμως, έρχονται αντιμέτωποι με τον ίδιο τους τον εαυτό και την παραδοχή ότι με αφορμή και πρόσχημα μια ιδέα χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποίησαν.

Οι ήρωες του ΓΚΙΑΚ  δεν εμπιστεύονται εύκολα.

Ζουν σε μια επανάληψη και δεν μιλάνε πολύ.

Όταν φτάσουν στο σημείο να μιλήσουν σημαίνει ότι δεν αντέχουν άλλο να στοιβάζουν μέσα τους σιωπή και τα λένε όλα με μια ανάσα.

Και αυτό γίνεται άπαξ.