Beethoven with a twist για κοντραμπάσο: ο αξιότιμος κύριος Dragonetti

Beethoven with a twist για κοντραμπάσο: ο αξιότιμος κύριος Dragonetti

Νίκος Τσουκαλάς | κοντραμπάσο
Αστέριος Πούφτης | βιολοντσέλο
Ai Motohashi | πιάνο

Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος

Στα 1799, ο ξακουστός βιρτουόζος του κοντραμπάσου και συνθέτης Domenico Dragonetti [Ντομένικο Ντραγκονέττι] (1763–1846) βρέθηκε στη Βιέννη, όπου γνωρίστηκε με τον Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Ο σπουδαίος μουσουργός κάθισε στο πιάνο και ζήτησε από τον ιταλό δεξιοτέχνη να παίξει στο κοντραμπάσο μια σονάτα του για βιολοντσέλο. Ο αξιότιμος κύριος Ντραγκονέττι διάλεξε τη Δεύτερη, και ο Μπετόβεν, όταν έσβησε και η τελευταία νότα της παρτιτούρας, όρμησε προς τον διάσημο σολίστ και τον αγκάλιασε μαζί με το κοντραμπάσο του! Αυτή η συνάντηση ανάμεσα σε δύο μεγάλες μορφές της μουσικής έμελλε να δώσει στον γίγαντα των εγχόρδων περίοπτη θέση όχι μόνο στις μπετοβενικές συνθέσεις αλλά και σε όλες τις μεταγενέστερες δημιουργίες. Στο κοντραμπάσο ανήκει λοιπόν ο πρωταγωνιστικός ρόλος στη συναυλία της Τετάρτης 19 Φεβρουαρίου (ώρα έναρξης: 8.30 μ.μ.) με έργα Ντραγκονέττι, Μπετόβεν και Ροσσίνι. Μια ξεχωριστή ευκαιρία για το κοινό να ακούσει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών συνθέσεις γραμμένες για σόλο κοντραμπάσο καθώς και για κοντραμπάσο, πιάνο και τσέλο που σπάνια παρουσιάζονται στα συμφωνικά κέντρα, με αφορμή το ΕΤΟΣ ΜΠΕΤΟΒΕΝ.

Στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, ιδανικό χώρο ακρόασης μουσικής δωματίου, ο κοντραμπασίστας  Νίκος Τσουκαλάς ερμηνεύει τα Έξι βαλς για σόλο κοντραμπάσο, τα οποία είχε γράψει ο ίδιος ο Ντραγκονέττι για το συγκεκριμένο όργανο και αποτελούν πιθανότατα την παλαιότερη σύνθεση για σόλο κοντραμπάσο. Το κοινό θα έχει ακόμη την ευκαιρία να απολαύσει το Ντούο για βιολοντσέλο και κοντραμπάσο, σύνθεση που ο Ιταλός Gioacchino Rossini [Τζοακίνο Ροσσίνι] είχε αφιερώσει στον φημισμένο συμπατριώτη του και σολίστ του κοντραμπάσου, τον οποίο γνώριζε προσωπικά. Στο πρόγραμμα της βραδιάς, και η Δεύτερη σονάτα για πιάνο και βιολοντσέλο σε σολ ελάσσονα, έργο 5 αρ. 2 του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, η οποία είχε αρχικά γραφτεί για κοντραμπάσο και πιάνο. Με τον Νίκο Τσουκαλά συμπράττουν δύο καταξιωμένοι ερμηνευτές, ο τσελίστας Αστέριος Πούφτης και η πιανίστα Αi Motohashi [Άι Μοτοχάσι].

O κοντραμπασίστας Domenico Dragonetti (1763–1846)…
… υπήρξε ένας από τους πιο διακεκριμένους σολίστ της εποχής του. Γνωρίστηκε με πολλούς διάσημους συνθέτες, όπως ο Χάυντν, ο Ροσσίνι και με τον Μπετόβεν. Με τον τελευταίο συναντήθηκε στη Βιέννη το 1799, και ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν ζήτησε από τον Ντραγκονέττι να παίξει στο κοντραμπάσο κάποια από τις σονάτες του για τσέλο. Ο ιταλός βιρτουόζος επέλεξε τη Δεύτερη σονάτα, και ο Μπετόβεν τον συνόδευσε στο πιάνο. Όταν το κομμάτι τελείωσε, ο γερμανός μουσουργός όρμησε και αγκάλιασε κοντραμπάσο και Ντραγκονέττι μαζί! Στο εξής, οι κοντραμπασίστες θα ανακάλυπταν τις νέες δυνατότητες του οργάνου στις μπετοβενικές παρτιτούρες.
Ο Ντομένικο Ντραγκονέττι ολοκλήρωσε προς το τέλος της ζωής του τα Δώδεκα βαλς για σόλο κοντραμπάσο (έξι από αυτά θα ακουστούν στο πρώτο μέρος της συναυλίας του Νίκου Τσουκαλά στο Μέγαρο), ενώ το Ντούο για βιολοντσέλο και κοντραμπάσο του Τζοακκίνο Ροσσίνι αποτελεί μια σύνθεση που παραπέμπει σε έναν φανταστικό οπερατικό διάλογο ανάμεσα σε έναν τενόρο και έναν βαρύτονο.

Ο Νίκος Τσουκαλάς…
… είναι ένας απ τους πιο ενεργούς μουσικούς της γενιάς του, με ρεπερτόριο που εκτείνεται από τον Κλασικισμό μέχρι τη σύγχρονη δημιουργία. Σπούδασε με υποτροφία του ΙΚΥ στη Βασιλική Ακαδημία Μουσικής του Λονδίνου, από την οποία αποφοίτησε με την υψηλότερη διάκριση. Είναι μέλος της ΚΟΑ από το 2008 ενώ από τον Απρίλιο του 2019 είναι α΄ κορυφαίος στα κοντραμπάσα. Συμμετέχει επίσης στο Ergon Ensemble, με το οποίο έχει δώσει συναυλίες στην Ελλαδα και το εξωτερικό. Ως σολίστ έχει στο ενεργητικό του πολλές επιτυχημένες εμφανίσεις, παρουσιάζοντας σε πρώτη πανελλήνια έργα για σόλο κοντραμπάσο συνθετών όπως, μεταξύ άλλων, οι Μπέριο και Σααριάχο. Συνθέσεις ειδικά για τον γνωστό δεξιοτέχνη έχουν γράψει οι σύγχρονοι έλληνες δημιουργοί Ιωσήφ Παπαδάτος και Κορνήλιος Σελαμσής. Ο Νίκος Τσουκαλάς έχει επίσης συμπράξει ως σολίστ με την ΚΟΑ, την ΑΣΟΝ και την Ορχήστρα του Δήμου Ψυχικού ερμηνεύοντας τα κοντσέρτα του Βάνχαλ και του Κουσεβίτσκυ καθώς και του Μποττεζίνι για δύο κοντραμπάσα.

Ο τσελίστας Αστέριος Πούφτης και η πολυβραβευμένη σολίστ του πιάνου Άι Μοτοχάσι,…
… που πλαισιώνουν τον Νίκο Τσουκαλά στη συναυλία του στο Μέγαρο, είναι δύο βιρτουόζοι με σπουδές σε μεγάλες μουσικές ακαδημίες της Ευρώπης. Ο Αστέριος Πούφτης έχει πραγματοποιήσει εμφανίσεις ως σολίστ με την πλειονότητα των ελληνικών ορχηστρικών συνόλων και έχει δώσει ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 2003 είναι μέλος της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών ως β΄ κορυφαίος στα βιολοντσέλα. Επίσης, είναι μέλος του DUO PIACERE και  του κουαρτέτου εγχόρδων ΑΕΝΑΟΝ. Συμπράττει τακτικά με τον κιθαρίστα Νίκο Ζάρκο σε σπάνιο ρεπερτόριο για κιθάρα και βιολοντσέλο. Η Άι Μοτοχάσι έχει εμφανιστεί ως σολίστ, είτε σε συναυλίες με ορχήστρα είτε σε ατομικά ρεσιτάλ, στην Ιαπωνία, τις ΗΠΑ και στην Ευρώπη συμπράττοντας με σημαντικούς καλλιτέχνες και κορυφαία σύνολα, ενώ έχει λάβει μέρος και σε πολλά διεθνή φεστιβάλ. Είναι επίσης μέλος σχημάτων μουσικής δωματίου, ενώ συνεργάζεται εδώ και δέκα σχεδόν χρόνια με τον Λεωνίδα Καβάκο στο πλαίσιο του διεθνούς μάστερκλας που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην Αθήνα.