Εκδήλωση στη μνήμη του Θόδωρου Αντωνίου

Ο συνθέτης, αρχιμουσικός και μουσικός παιδαγωγός Θόδωρος Αντωνίου (1935-2018) έφυγε από την ζωή στις 26 Δεκεμβρίου του περασμένου χρόνου. Άφησε πίσω του ένα τεράστιο έργο – από έργα μουσικής δωματίου, όπερες και χορωδιακά μέχρι μουσική για τον κινηματογράφο και το θέατρο –  μία επίσης σπουδαία παιδαγωγική προσφορά, που ανέδειξε γενιές νέων συνθετών, ενώ συνεπής και τολμηρή υπήρξε η παρουσία του στο ρεπερτόριο που ως διευθυντής πρότεινε. Ο Αντωνίου είχε επίσης στενή συνεργασία με τον Γιάννη Χρήστου κατά την τελευταία δημιουργική περίοδο του τελευταίου, καθώς ήταν εκείνος που παρήγγειλε και παρουσίασε σε παγκόσμια πρώτη τις δύο Αναπαραστάσεις και τον Επίκυκλο, συμμετείχε στις ηχογραφήσεις της μουσικής για τους Πέρσες του Θεάτρου Τέχνης, ενώ από τον απρόσμενο θάνατο του Χρήστου το 1970 και έκτοτε, παρουσίασε το μεγαλύτερο μέρος της εργογραφίας του (Πράξη για 12, Η Κυρία με την Στρυχνίνη, Πύρινες Γλώσσες, Μουσική του Φοίνικα κ.ά.).

Την Τετάρτη 17 Απριλίου 2019, στον Κινηματογράφο Τριανόν, θα γίνει μία μοναδική προβολή του ντοκιμαντέρ Anaparastasis: Η ζωή και το έργο του Γιάννη Χρήστου (1926-1970) του Κωστή Ζουλιάτη, για να τιμηθεί η μνήμη του Θόδωρου Αντωνίου, που εκτός των άλλων συνέβαλε θερμά στην δημιουργία της ταινίας και την στήριξε σε κάθε βήμα της.

Η εκδήλωση θα συνοδεύεται από ζωντανή εκτέλεση έργων του Θ. Αντωνίου για πιάνο, με τον διακεκριμένο σολίστ Κωνσταντίνο Δεστούνη – ο οποίος έχει ηχογραφήσει το σύνολο των έργων για σόλο πιάνο του συνθέτη, σε συνεργασία μαζί του, για λογαριασμό της περίφημης εταιρείας Naxos – ενώ θα προβληθούν επίσης σύντομα αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Αντωνίου.

Θόδωρος Αντωνίου
Ο Θόδωρος Αντωνίου υπήρξε συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας και μουσικός παιδαγωγός, διδάσκοντας σύνθεση. Σπούδασε αρχικά σύνθεση με τον Μανώλη Καλομοίρη και τον Γιάννη Α. Παπαϊωάννου, συνεχίζοντας στην Μουσική Ακαδημία του Μονάχου, στο Στούντιο Ηλεκτροακουστικής Μουσικής του Μονάχου με τον Josef Anton Riedl (1929-2016) και στα Διεθνή Μαθήματα Μουσικής στο Darmstadt με τους Ligeti, Stockhausen, Berio και Boulez. Το 1967 ίδρυσε το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής της Αθήνας [Ε.Σ.Σ.Μ.], του οποίου διετέλεσε διευθυντής μέχρι τέλους, ενώ στις ΗΠΑ είχε ιδρύσει τα μουσικά σύνολα ALEA ΙΙ (Stanford), ALEA III (Βοστώνη) και Philadelphia New Music Group, αφοσιωμένα όλα τους στην διάδοση της σύγχρονης μουσικής. Ως αρχιμουσικός προσκλήθηκε να διευθύνει σπουδαίες ορχήστρες και σύνολα, όπως η Ορχήστρα Δωματίου της Βοστώνης, οι Ορχήστρες των Ραδιοφωνιών του Βερολίνου, του Παρισιού και της Βαυαρίας, η Εθνική Λυρική Σκηνή, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών κ.α. Ως μουσικός παιδαγωγός, ξεχωρίζει η έδρα που κατείχε στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης από το 1978, ενώ δίδαξε επίσης στα πανεπιστήμια του Stanford, της Utah, της Pensylvannia και της Philadelphia. Συγκαταλέγεται στους πλέον πολυγραφότατους Έλληνες πρωτοποριακούς συνθέτες, με έκδοσεις περισσοτέρων από 150 έργα (σκηνικά έργα, όπερες, έργα για φωνή, για ορχήστρα, για σύνολα δωματίου κ.α.), καθώς και συνθέσεις για τον κινηματογράφο και το θέατρο – ανάμεσά τους και παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν.

Ο Αντωνίου παρουσίασε τις δύο Αναπαραστάσεις του Γιάννη Χρήστου σε παγκόσμια πρώτη, στην Μουσική Ακαδημία του Μονάχου: Αναπαράστασις Ι: αστρωνκατοιδανυκτερωνομηγυριν, 12.11.1968, και Αναπαράστασις ΙΙΙ: Ο Πιανίστας, 13.11.1969 – ενώ τα ίδια έργα διηύθυνε και στην ελληνική πρεμιέρα τους. Έκτοτε διηύθυνε τα έργα αυτά πολλές φορές στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Τον Δεκέμβριο του 1968 ήταν εκείνος που είχε αναλάβει την «διεύθυνση» του Επίκυκλου, που παρουσιάστηκε ως happening στην 3η Ελληνική Εβδομάδα Σύγχρονης Μουσικής. Μετά τον θάνατο του Χρήστου, ως αρχιμουσικός παρουσίασε το μεγαλύτερο μέρος της εργογραφίας του σε πολλές χώρες, με διάφορα μουσικά σύνολα και σολίστ (Μουσική του Φοίνικα, Πρώτη Συμφωνία, Έξι Τραγούδια σε Ποίηση T.S. Eliot, Τοκάτα για πιάνο και ορχήστρα, Πύρινες Γλώσσες, Πράξη για 12, Η Κυρία με την Στρυχνίνη, Επίκυκλος).

Κωνσταντίνος Δεστούνης
Ανάμεσα στην δισκογραφία Κωνσταντίνου Δεστούνη ξεχωρίζει η πρώτη παγκόσμια ηχογράφηση των πιανιστικών απάντων του Θόδωρου Αντωνίου, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον συνθέτη, κυκλοφορεί από την σειρά Grand Piano της Naxos και έχει λάβει εγκωμιαστικές κριτικές από τον διεθνή Τύπο. Ο Δεστούνης διδάσκει στο Royal College of Music του Λονδίνου, εκπονώντας παράλληλα τη διδακτορική του διατριβή με θέμα τα έργα για πιάνο του Θ. Αντωνίου στα πλαίσια του σύγχρονου ελληνικού πιανιστικού ρεπερτορίου.

Ο Κωνσταντίνος Δεστούνης έχει κερδίσει πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς πιάνου, με σημαντικότερους τους: ‘Grand Prix Maria Callas’ στην Αθήνα, ‘Southern Highlands’ στην Καμπέρα της Αυστραλίας και τον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό πιάνου της Βρέμης. Ως νικητής του Πανελλήνιου Διαγωνισμού της ΕΡΤ εκπροσώπησε την Ελλάδα στην «Eurovision Young Musicians 2010» στη Βιέννη. Έχει επίσης τιμηθεί με το Βραβείο «Μυκονίου» της Ακαδημίας Αθηνών, με το Βραβείο «Τζίνα Μπαχάουερ» του ισπανικού σωματείου «Κόσμος εν Αρμονία» και με το «Βραβείο Νέου Καλλιτέχνη 2018» από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών. Ως σολίστ έχει συμπράξει με πολλές ορχήστρες σε Ελλάδα, Αγγλία, Γερμανία, Ισπανία και Αυστραλία. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (με καθηγητή τον Ιγκόρ Πέτριν), του Ελληνικού Ωδείου (καθ. Αγάθη Λεϊμονή) και του Mozarteum του Salzburg. Υπήρξε υπότροφος του Ιδρύματος Α. Ωνάσης και του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Θεσσαλονίκης. | www.destounispiano.com

ΣΥΝΟΨΗ ΤΑΙΝΙΑΣ
Ο Γιάννης Χρήστου (1926-1970) ανήκει στις μεγάλες μορφές της μουσικής πρωτοπορίας του 20ου αιώνα, αν και ουσιαστικά αποτελεί σήμερα έναν μεγάλο άγνωστο. Το έργο του χαρακτηρίζεται από σπάνια ενότητα και συνέπεια, τόσο ως προς τις πρωτοποριακές τομές που εισήγαγε στον κόσμο των ήχων και στα καινοτόμα μουσικά συστήματα, όσο και ως προς το φιλοσοφικό του σύμπαν το οποίο εμπνέει και διαπνέει τις συνθέσεις του: ο μύθος, το υπερβατικό, ο μυστικισμός, το αρχέγονο, η τελετουργία, το απρόσιτο, ο πανικός, η υστερία... Το ντοκιμαντέρ του Κωστή Ζουλιάτη (2012) αποπειράται να σκιαγραφήσει την προσωπικότητα και το ιδιαίτερο πνεύμα αυτού του μεγάλου στοχαστή της τέχνης και να ακολουθήσει τη διαδρομή της σύντομης ζωής του, η οποία ήταν πάντοτε συνυφασμένη με την τέχνη του και την προσφορά του στην ανθρωπότητα και τον πολιτισμό. Μέσα από την παρουσίαση της εργογραφίας του συνθέτη, με σπάνια οπτικοακουστικά ντοκουμέντα, αλλά και συνεντεύξεις με σχεδόν όλο το δημιουργικό και φιλικό κύκλο με τον οποίο συνδέθηκε, το φιλμ αγωνιά να μας φέρει πιο κοντά στο μυστήριο που άφησε πίσω του ο σπουδαίος δημιουργός και να μας κάνει να αναρωτηθούμε για όλες τις μεγάλες στιγμές της τέχνης που συνήθως οι εποχικές συγκυρίες κρύβουν στη σκιά τους.

Στην ταινία συγκεντρώνονται και συνδέονται όλες οι αναφορές, οι πληροφορίες, τα τεκμήρια και τα ντοκουμέντα που έχουν προκύψει από τη συνεχή έρευνα στο Αρχείο Χρήστου και σχετικά μουσικά και θεατρικά αρχεία, καθώς και από τις καταγραφές μαρτυριών με προσωπικότητες του μουσικού κόσμου που συνδέονται προσωπικά ή μουσικά με τον συνθέτη και το έργο του. Συγκεκριμένα παρουσιάζονται: ολόκληρο το ιστορικό μικρό φιλμ του Μίμη Κουγιουμτζή από τις πρόβες του Θεάτρου Τέχνης (1965-1968), το μοναδικό έγχρωμο φιλμικό ντοκουμέντο – ένα 10λεπτο φιλμάκι σε φορμά super 8 mm, με οικογενειακές στιγμές του Χρήστου στην Αλεξάνδρεια (το οποίο δεν έχει προβληθεί ποτέ πριν) – αποσπάσματα από συναυλίες και τηλεοπτικά αφιερώματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα από ιστορικές συναυλίες και συνεντεύξεις στον ελληνικό και ξένο Τύπο, και μια ευρεία ποικιλία φωτογραφιών του Γιάννη Χρήστου από το προσωπικό αρχείο του.

Εμφανίζονται με τις γενναιόδωρες καταθέσεις τους: Rupert Huber, Doris Huber, Θόδωρος Αντωνίου, Στέφανος Βασιλειάδης, Στέλλα Γαδέδη, Νίκος Δεσποτίδης, Κάρολος Κουν, Μίλτος Λογιάδης, Νίκος Μαμαγκάκης, Χάρης Ξανθουδάκης, Ανδρέας Ροδουσάκης, Σπύρος Σακκάς, Γρηγόρης Σεμιτέκολο, Νέλλη Σεμιτέκολο, Γιάννης Συγλέτος, Φίλιππος Τσαλαχούρης, Ντόρα Τσάτσου-Συμεωνίδου, και ο Γιάννης Χρήστου.