Στρέλλα

Θα έχετε ακούσει να περιγράφουν την ταινία του Πάνου Χ. Κούτρα «Στρέλλα» με τη λέξη «τολμηρή». Η πρώτη σκέψη είναι πως έχει να κάνει με το θέμα της, την ερωτική ιστορία ενός πρώην φυλακισμένου με μια τρανσέξουαλ και των μυστικών που τους κυνηγούν σαν ερινύες από το παρελθόν. Στην πραγματικότητα η λέξη που ταιριάζει καλύτερα στην αλήθεια της Στρέλλας είναι «γενναία» ή «θαρραλέα», ή απλά «σημαντική».  Σηματοδοτεί την άφιξη στην ωριμότητα του σκηνοθέτη της, που στην τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του εκτινάσσεται στη σφαίρα των μεγάλων δημιουργών, ψηλαφίζει κάτι αληθινά καινούργιο, ανοίγει δρόμο όχι μόνο για το σινεμά αλλά για την ίδια την κοινωνία. Η «Στρέλλα» είναι προκλητική με τον τρόπο που κάθε σημαντικό έργο τέχνης οφείλει να είναι, συγκρούεται με την κρατούσα ηθική, πετά στα σκουπίδια ιδέες, δομές, συναισθήματα που δεν έχουν πια αντίκρισμα. Μας φέρνει αντιμέτωπους με έναν κόσμο που κάποτε θα έμοιαζε γεμάτος παρίες κι απόκληρους και δεν μας ξεναγεί σ’ αυτόν, αλλά μας τον γνωρίζει. Η «τρανς» και ο «δολοφόνος» απεκδύονται εδώ τους εύκολους χαρακτηρισμούς και φορούν την πολυπλοκότητα χαρακτήρων που δεν μπορείς να περιγράψεις μέσα σε μία μόνο λέξη. Ο Κούτρας τούς δίνει όλο το βάθος που χρειάζονται για να μην μπορείς να τους προσπεράσεις σαν αξιοπερίεργα, εξωτικά πλάσματα, κλισέ σχήματα, ή όπως αλλιώς σε έχουν πείσει να τους βλέπεις. Ο κόσμος τους είναι διαφορετικός από το δικό σου (αλλά όχι όσο νομίζεις), όμως τα λάθη, ο πόθος, οι αδυναμίες, ο πόνος τους είναι ακριβώς ίδια. Η ιστορία τους γίνεται στην πορεία ένας καθρέφτης που ακόμη κι αν μοιάζει στην αρχή παραμορφωτικός σε καλεί να σταθείς απέναντί του και να μετρήσεις την ανθρωπιά σου, το μέγεθος της καρδιάς, την ανοχή σου στο «διαφορετικό». Όμως η «Στρέλλα» είναι κάτι παραπάνω κι απ’ αυτό, ένα συγκλονιστικό ταξίδι στην ανθρώπινη φύση, μια ταινία που σε παρασύρει με τη σαρωτική αφήγηση, την τρικυμιώδη ιστορία που σε βυθίζει στην τραγωδία και σε ανυψώνει σε μια πρωτόγνωρη κάθαρση. Πέρα από τα φύλα, τις ταυτότητες, την κοινωνική θέση, πέρα από τη σεξουαλικότητα και το περιθώριο, η ταινία μιλά για πράγματα ενστικτωδώς αναγνωρίσιμα απ’ όλους και τα κινηματογραφεί με τρόπο που θυμίζει πολλά (από το χιούμορ του Αλμοδοβάρ μέχρι το σκοτάδι του Φασμπίντερ κι από τα παραμύθια της Ντίσνεϊ ως το ρεαλισμό ενός κοινωνικού σινεμά), αλλά που τελικά δεν μοιάζει με τίποτα, που φωτίζεται μόνη της με τη λάμψη ενός απρόσμενου και σπάνιου κινηματογραφικού κατορθώματος.

• ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Πάνος Χ. Κούτρας
• ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Μίνα Ορφανού, Γιάννης Κοκκιασμένος, Μίνως Θεοχάρης, Μπέττυ Βακαλίδου, Αργύρης Καβίδας