Oι μαύρες τρύπες: Διάλεξη της αστροφυσικού Françoise Combes

Την κορυφαία αστροφυσικό Françoise Combes υποδέχεται στην πρώτη του φετινή διάλεξη το Megaron Plus, η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, τη Γαλλική Πρεσβεία και το Collège de France. Η Françoise Combes ειδικεύεται στην έρευνα σχετικά με τους γαλαξίες, εργάζεται εδώ και σαράντα χρόνια στον τομέα της προέλευσης του σύμπαντος και είναι η πρώτη γυναίκα που κατέχει έδρα αστροφυσικής στο ιστορικό ίδρυμα της Γαλλίας, το Collège de France, το οποίο ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα. Στην ομιλία της στο Μέγαρο θα εστιάσει το ενδιαφέρον της στις μαύρες τρύπες.

Τη συζήτηση συντονίζει ο Βασίλης Χαρμανδάρης, διευθυντής Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Οι μαύρες τρύπες είναι τα πιο συναρπαστικά και μυστηριώδη ουράνια αντικείμενα στο σύμπαν. Ωστόσο, φέτος, μπόρεσε να αποκαλυφθεί η πρώτη εικόνα της σκιάς μιας μαύρης τρύπας χάρη στις συγχρονισμένες παρατηρήσεις ενός συμπλέγματος πολλών ραδιοτηλεσκοπίων στον πλανήτη μας.

Αυτά τα μυστηριώδη αντικείμενα όμως δεν παύουν να μας εκπλήσσουν.

Οι περισσότεροι γαλαξίες φιλοξενούν στο κέντρο τους μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα με μάζα μεταξύ ενός εκατομμυρίου και μερικών δισεκατομμυρίων ηλιακών μαζών. Η μάζα της μαύρης τρύπας είναι ανάλογη της μάζας του κεντρικού σφαιροειδούς των αστεριών του γαλαξία, γεγονός που υποδηλώνει τη στενή σχέση μεταξύ του σχηματισμού των αστεριών ενός γαλαξία και της αύξησης της μάζας της μαύρης τρύπας που βρίσκεται στον πυρήνα του.

Η ύλη, πέφτοντας στην υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, απελευθερώνει σημαντική ενέργεια, κυρίως με τη μορφή ακτινοβολίας, ενώ ο πυρήνας του γαλαξία γίνεται ενεργός και, εάν ακτινοβολεί πάρα πολύ, ονομάζεται κβάζαρ. Ωστόσο, η μαύρη τρύπα δεν μπορεί να «καταπιεί» περισσότερη ύλη από ένα συγκεκριμένο όριο. Η Françoise Combes θα εξηγήσει πώς οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, απορρίπτοντας την τροφή τους, ελέγχουν τον ρυθμό σχηματισμού των αστεριών στους γαλαξίες.

Η Françoise Combes είναι αστρονόμος στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Γαλλίας και καθηγήτρια στο Collège de France. Οι ερευνητικές της δραστηριότητες αφορούν στο σχηματισμό και την εξέλιξη των γαλαξιών, τη δυναμική και την αλληλεπίδρασή τους με τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, το διαστρικό περιβάλλον των γαλαξιών και τα μοντέλα της σκοτεινής ύλης.

Έχει λάβει πολλά σημαντικά βραβεία, όπως το Αργυρό Μετάλλιο του CNRS (2001), το βραβείο Tycho Brahe από την Ευρωπαϊκή Αστρονομική Εταιρεία (EAS) (2009), τα διάσημα του Αξιωματούχου του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής (2015) και το βραβείο Gothenburg Lise Meitner (2017). Εκλέχθηκε μέλος της Académie Européenne (2009) και διετέλεσε Πρόεδρος της Société française d’astronomie (2002 – 2004).

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί απευθείας μέσω διαδικτύου από τον ιστότοπο της υπηρεσίας ΔΙΑΥΛΟΣ (diavlos.grnet.gr) του Εθνικού Δικτύου Υποδομών, Τεχνολογίας και Έρευνας Α.Ε.(ΕΔΥΤΕ) και θα είναι ανοικτή σε όλους. Η παρακολούθηση της μετάδοσης θα είναι εφικτή και μέσω της ιστοσελίδας του Μεγάρου (www.megaron.gr)