Σπύρος Κουζινόπουλος, Σελίδες κατοχής

Oι εκδόσεις IANOS παρουσιάζουν το βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου, «Σελίδες κατοχής». Ένα βιβλίο που παραθέτει συγκλονιστικές μαρτυρίες, αδημοσίευτα ως τώρα στοιχεία αλλά και ένα σπάνιο, ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό, για να φωτίσει ελάχιστα γνωστές πτυχές της σκοτεινής περιόδου της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα.

Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία του, απευθύνοντας χαιρετισμό, ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Νίκος Βούτσης.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

1. Ηλίας Νικολακόπουλος, ομ. καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών-πρόεδρος Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)
2. Βασιλική Λάζου, ιστορικός-διδάσκουσα Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
3. Βασίλης Σκουρής, δημοσιογράφος

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Επιμέλεια: Αντρέας Σαμαράς

Ύστερα από πολυετή έρευνα, ο συγγραφέας παραθέτει συγκλονιστικές μαρτυρίες, αδημοσίευτα ως τώρα στοιχεία αλλά και ένα σπάνιο, ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό, για να φωτίσει ελάχιστα γνωστές πτυχές της σκοτεινής περιόδου της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα.

9 Απριλίου 1941. Τα γερμανικά στρατεύματα εισέρχονται στη Θεσσαλονίκη. Τα επόμενα τριάμισι χρόνια η υπόδουλη Μακεδονία θα γνωρίσει το μεσαίωνα της Κατοχής: την πείνα, τα μπλόκα, τις εκτελέσεις, τις διώξεις, τις κακουχίες, τα βασανιστήρια, το θάνατο. Ο Σπύρος Κουζινόπουλος ύστερα από πολυετή έρευνα, αξιοποιώντας  ένα πλούτο αρχειακού υλικού, μαρτυριών και ανέκδοτων στοιχείων, παρουσιάζει νέες, άγνωστες στο ευρύ κοινό σελίδες της ιστορίας της Κατοχής. Η είσοδος των ναζιστικών δυνάμεων στην πόλη, τα επιταγμένα από τους Γερμανούς κτίρια, οι τόποι βασανιστηρίων και εκτελέσεων, οι αντιστασιακές εκδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη, τα ηρωϊκά σαμποτάζ στις εγκαταστάσεις κατοχικών δυνάμεων, τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια εορτασμού των εθνικών επετείων και οι διαδηλώσεις κατά της πολιτικής επιστράτευσης και κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών στη Μακεδονία, είναι μερικά από τα θέματα που φωτίζονται από την έρευνα.

Επίσης, βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας στοιχεία για κάποιες εκπληκτικές αποδράσεις από τα νύχια των κατακτητών, ενώ στο τελευταίο κεφάλαιο πρωταγωνιστεί ο μεγάλος Βασίλης Τσιτσάνης που τον καιρό της Κατοχής συνθέτει στη Θεσσαλονίκη τα μεγάλα του αριστουργήματα, αλλά και δύο ελάχιστα γνωστά τραγούδια προς τιμήν της Εθνικής Αντίστασης, τα οποία «θάφτηκαν» μεταπολεμικά.

Αποσπάσματα από το βιβλίο

Ατέλειωτες σκηνές πόνου, δακρύων, απελπισίας και θλίψης έζησε ο ελληνικός λαός στα τριάμισι χρόνια της ναζιστικής σκλαβιάς. Εκτελέσεις, βασανιστήρια, λιμός, ήταν τα «αγαθά» που γνώρισε η χώρα μας κάτω από την μπότα του εθνικοσοσιαλισμού. Μακρύς ο κατάλογος των εκτελεσμένων πατριωτών. Ποταμοί αίματος, εκατόμβες θυμάτων. Κοντεύουν τα 1.500 μόνο στη Θεσσαλονίκη. Εκτελέσεις ομαδικές, ως αντίποινα για πράξεις της αντίστασης, αλλά και μεμονωμένες, για… «ψύλλου πήδημα». Οι Γερμανοί στήνανε συχνά μπλόκα και διενεργούσαν συλλήψεις πολιτών, ώστε να τους έχουν στα χέρια τους και να απαντούν με αντίποινα σε κάθε αντιστασιακή ενέργεια. Και μόνο το άκουσμα των τοπωνυμιών «Ντουντουλάρ», «αεροδρόμιο Σέδες» και, κυρίως, «Παύλος Μελάς», «Επταπύργιο» και «Κόκκινο Σπίτι», ήταν ικανό να προκαλέσει τρόμο στους Θεσσαλονικείς στη διάρκεια της Κατοχής. […]

Αυτό που συνέβη στην Αχειροποίητο αρχικά και στην Αγία Σοφία στη συνέχεια, ήταν μοναδικό και ανεπανάληπτο. Την ώρα που τελείωνε η δοξολογία στην Παναγία Αχειροποίητο, ανεβαίνει στον άμβωνα της εκκλησίας ο φοιτητής της ΕΠΟΝ Λάκης Ζαβάκος και εκφωνεί ένα φλογερό λόγο, κλείνοντας την ομιλία του με τους στίχους: «Κι αν πρέπει να πεθάνουμε για την Ελλάδα, θεία είν’ η δάφνη. Μια φορά κανείς πεθαίνει». Από το ναό βγαίνουν ύστερα πρώτες οι φοιτήτριες σε παράταξη, σηκώνοντας ψηλά ένα στεφάνι. Ακολουθούν οι φοιτητές, τα γυμνασιόπαιδα, το εκκλησίασμα ολόκληρο. Όλοι μαζί, συγκροτημένα, κατηφορίζουν προς την εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην οποία εκείνη την ώρα τελείωνε η δοξολογία. Το πλήθος από τις δύο εκκλησίες ενώνεται […] και το ανθρώπινο ποτάμι που σχηματίζεται ξεχύνεται στους κεντρικούς δρόμους της Θεσσαλονίκης τραγουδώντας πατριωτικά άσματα και φωνάζοντας συνθήματα κατά των κατακτητών. […]