Angie Antonakis (Angakis): «I ll be your mirror» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

Στους εκθεσιακούς χώρους του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη φιλοξενείται από τις 13 Μαρτίου έως και τις 9 Απριλίου η έκθεση της Angie Antonakis (Angakis) με τίτλο «I’ll be your mirror», σε επιμέλεια της Ντόρας Βυζοβίτου. 

Όπως τονίζει η εμβληματική Tate Gallery, η αφηρημένη τέχνη είναι η τέχνη που δεν επιχειρεί μια ακριβή απεικόνιση/αναπαράσταση μιας οπτικής πραγματικότητας, αλλά σε αντιδιαστολή χρησιμοποιεί σχήματα, χρώματα, φόρμες και χειρονομίες για να επιτύχει το αποτέλεσμα της». Από τις αρχές του 20ου αιώνα, η αφηρημένη τέχνη έχει αποτελέσει ένα κεντρικό ρεύμα της σύγχρονης τέχνης. Εμφανίσθηκε ως απάντηση σε μια βιομηχανοποιημένη κοινωνία και σε μια εποχή μεγάλων πολιτικών αναταραχών, καθώς πολλοί καλλιτέχνες πίστευαν ότι η αφαίρεση θα μπορούσε να παρουσιάσει έναν εναλλακτικό και πιο βαθύ τρόπο αντίληψης της πραγματικότητας. Συχνά θεωρείται ότι φέρει μια ηθική διάσταση, καθώς μπορεί να θεωρηθεί ότι αντιπροσωπεύει αρετές όπως η τάξη, η αγνότητα, η απλότητα και η πνευματικότητα. Ορισμένοι καλλιτέχνες της «καθαρής» αφαίρεσης έχουν προτιμήσει όρους όπως ανεικονική τέχνη ή μη αντικειμενική τέχνη, αλλά στην πράξη ο όρος «αφηρημένη τέχνη» χρησιμοποιείται ευρύτατα και η διάκριση μεταξύ των δύο άλλων δεν είναι πάντα προφανής.

Καθορισμένο από γραμμές χειρονομίας, σταγόνες χρωστικής ουσίας ή περάσματα κορεσμένου χρώματος, το έργο των καλλιτεχνών της αφηρημένης τέχνης, σύμφωνα με τον JacksonPollock, αφορούσε την έκφραση «συναισθημάτων, παρά την απεικόνιση» του κόσμου γύρω τους. Στα έργα του «Για το πνευματικό στην τέχνη» (1910) και «Σημείο-γραμμή- επίπεδο» (1926), ο ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης VassilyKandinsky, από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα και πρωτοπόρος θεμελιωτής αυτού του καλλιτεχνικού ρεύματος,κατέθεσε το μανιφέτσοτης αφηρημένης τέχνης, τονίζοντας ότι δεν είναι απαραίτητη η αναφορά των πλαστικών σημάτων στην αντικειμενική πραγματικότητα. Όπως αναφέρει η Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα στο πολύτιμο εγχειρίδιο Εισαγωγή στη Μοντέρνα Τέχνη: Σημειώσεις ιστορίας της τέχνης,«για τον Καντίνσκι τα σημαίνοντα, τα πλαστικά σήματα και οι άπειροι συνδυασμοί τους, είναι πολύ ευρύτερη κατηγορία από τα σημαινόμενα (το συγκεκριμένο περιεχόμενο των γνωστών νοητών ή αισθητών). Τα σημαίνοντα συνδέονται με την πραγματικότητα της ύπαρξης, που είναι άπειρη, ενώ τα σημαινόμενα σχετίζονται με τον κόσμο της εμπειρίας, που είναι πεπερασμένος. Αλλά η ύπαρξη είναι πολύ πλουσιότερη, έχει περισσότερα πράγματα να εκφράσει απ΄ όσα μπορούν να διοχετεύσουν τα διάφορα παραστατικά ιδιώματα. Η επικοινωνία δεν πρέπει να στηρίζεται σε κώδικα κοινά παραδεκτό αλλά σε μια άμεση επαφή ενδοϋποκειμενική». Καταλήγοντας, σχολιάζει πως«ο Καντίνσκι αναζητεί το εγγενές περιεχόμενο της φόρμας και του χρώματος, ένα περιεχόμενο όχι δεδομένο αλλά δυναμικό, που με διάφορους συντακτικούς συνδυασμούς μπορεί να εμπλουτίζεται απεριόριστα. Η σημασία των πλαστικών σημάτων δεν είναι προκαθορισμένη, αφυπνίζεται στην επαφή του έργου τέχνης με τον δέκτη. Σαν καταλύτης για αυτή τη διέγερση του νοήματος επενεργεί η συγκίνηση, αόρατη γέφυρα που αποκαθιστά την επικοινωνία ανάμεσα στον δέκτη και τον δημιουργό δια μέσου του έργου τέχνης.»

Αυτοί οι προβληματισμοί εμφανίσθηκαν την ίδια περίοδο και στο πλαίσιο της Φιλοσοφίας της τέχνης. Ο BenedettoCroce διατυπώνει την άποψη «Η τέχνη δεν απεικονίζει κάτι που υπάρχει, δημιουργεί κάτι καινούργιο, δεν είναι μίμηση, είναι δημιουργία». Την θέση του αυτή συνυπογράφουν οι Καντίσκι και Κλεε.Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το μοντερνιστικό κίνημα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού αναδείχθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες με πρωτοπόρους τους JacksonPollock, MarkRothko και BarnettNewman.Οι επόμενες γενιές καλλιτεχνών συνεχίζουν να βασίζονται στη σύγχρονη αφαίρεση ως μια ζωτική και ειλικρινή μορφή δημιουργίας τέχνης, που εκπροσωπείται πλέον και μέσα από καινοτόμες και απροσδόκητες τεχνικές αλλά και υλικά.

Η Angakis έρχεται να δώσει το δικό της στίγμα στη σύγχρονη εικαστική δημιουργία της αφηρημένης τέχνης, αφαιρώντας όχι μόνο τις αμέσως αναγνωρίσιμες μορφές, αλλά και το χρώμα. Ελαχιστοποιώντας τα υλικά της αναπαράστασης, στόχος της είναι ο εντοπισμός του ατόμου στο απολύτως απαραίτητο εικαστικό πλαίσιο μιας ακόμη εποχής συνεχών μεταβολών και σύγχυσης, με την ελπίδα πως η κοινωνική σύγχυση εξευμενίζεται στην έντεχνη αφαίρεση. Απόντων των περισσότερο συμβατικών κωδικών της εικαστικής τέχνης, η αναγνώριση και η ταύτιση διευκολύνονται, ενώ ο λευκός καμβάςγίνεται ένας φιλόξενος χώρος που επιτρέπει στηνπεριρρέουσα αμφισημία να παραμείνει σε ενεργή διαπραγμάτευση με το σύνολο, υπό την πεποίθηση πως μία εμπόλεμη πραγματικότητα αποτυπώνεται καλύτερα ως διαδικασία, παρά ως παγιωμένη θέση. Στην συγκεκριμένη έκθεση, η επιλογή της ασπρόμαυρης παλέτας της Angakis, λοιπόν, δεν χρησιμοποιείται για να δείξει μια υποτιθέμενη απόλυτη αποκρυστάλλωση μέσω του θεμελιώδους τονικού δίπολου. Αντιθέτως, το άσπρο-μαύρο δεν συμβολίζει κάτι ξεκάθαρο, αλλά μία διαρκή αναμονή ανάμεσα στο κενό, τη μορφή και το χρώμα, όπως ακριβώς σε αναμονή βρίσκεται και η καθημερινότητα, όσων τη βιώνουν χωρίς πάντα να ξέρουν το ρόλο τους.

Βιογραφικό σημείωμα Angie Antonakis – Angakis
Γεννήθηκε στην Ελλάδα και μεγάλωσε στον Καναδά. Ζει και εργάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολίτης του κόσμου, με βαθιές ρίζες στην Πελοπόννησο και την Κρήτη. Σπούδασε κοινωνικές επιστήμες, αλλά αυτό που την καθόρισε από τα εφηβικά της χρόνια ήταν η αγάπη της για την τέχνη. Αυτή η προσήλωση την οδήγησε σε ένα συνεχές βιωματικό ταξίδι αυτογνωσίας. Με πειθαρχία και αφοσίωση, μελέτη, έρευνα και διαρκή προσπάθεια, στρέφει τις δυνάμεις της στα εικαστικά και εκλέγεται Πρόεδρος στο Parsons Bruce Art Association της Virginia. Επιμελείται σειρά πολύ πετυχημένων εκθέσεων που ανοίγουν το δρόμο ώστε, με χρηματοδότηση της πολιτείας, να ιδρυθεί το κοινοτικό κέντρο τέχνης Prizery, το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα, αποτελώντας φυτώριο νέων καλλιτεχνών. Δεν ξεχνάει ποτέ τη χώρα της και για να στηρίξει τους Έλληνες καλλιτέχνες της περιφέρειας ανοίγει στην Σπάρτη, την γενέθλια πόλη της, δύο αίθουσες τέχνης.
Από το 2015 εκθέτει έργα της στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Εκθέτει ατομικά και συμμετέχει σε ομαδικές εκθέσεις και καλλιτεχνικά fora, αποσπώντας σημαντικά βραβεία, διακρίσεις και επαίνους, και οικοδομώντας μια απολύτως ιδιαίτερη σχέση με το κοινό της.

Εγκαίνια: Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025, στις 19:00
Επιμέλεια: Ντόρα Βυζοβίτου

I'll be your mirror - The Velvet Underground και Νico (1967)

I'll be your mirror
Reflect what you are, in case you don't know
I'll be the wind, the rain and the sunset
The light on your door to show that you're home
When you think the night has seen your mind
That inside you're twisted and unkind
Let me stand to show that you are blind
Please put down your hands
'Cause I see you
I find it hard to believe you don't know
The beauty you are
But if you don't, let me be your eyes
A hand to your darkness so you won't be afraid
When you think the night has seen your mind
That inside you're twisted and unkind
Let me stand to show that you are blind
Please put down your hands
'Cause I see you
I'll be your mirror (reflect what you are)