Γιώργος Κεβρεκίδης: Αναθήματα-οδοδείκτες εικαστικής πορείας στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Στο χώρο του καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, θα φιλοξενηθεί η ατομική έκθεση του Γιώργου Κεβρεκίδη με τίτλο «Αναθήματα-οδοδείκτες εικαστικής πορείας», σε διοργάνωση – επιμέλεια έκθεσης της Αιμιλίας Κουγιά.

Οι συνήθως αυτοσχέδιες κατασκευές που περιλαμβάνουν εικόνες, λιβανιστήρια και ενίοτε αναμμένα καντήλια, γνωστές ως παρόδια εικονοστάσια και προσκυνητάρια, έχουν έλξει από το 2015 τον μηχανικό και εικαστικό Γιώργο Κεβρεκίδη. Βρήκε στο θέμα αυτό τον ανθρώπινο παράγοντα που υποκίνησε τη δημιουργία τους: ως θύμα ή ως θύματα μοιραίων αυτοκινητικών δυστυχημάτων που στοίχισαν ζωές, ως μέλος ή ως μέλη της οικογένειας ή των οικογενειών τους, ως σχεδιαστή ή ως δημιουργό των μνημείων, ως σχέση διαρκούς οδυνηρής παρουσίας. Συγκέντρωσε και εξακολουθεί να εντοπίζει πληθώρα τύπων που, χάρη στον φωτογραφικό φακό, δικό του ή φίλων του, απαρτίζουν σύνταγμα (corpus) μοναδικό, μαρτυρία πολιτιστική της περιοχής και της εποχής τους.

Μετά λοιπόν από εξορμήσεις που έκανε ο ίδιος, που συνεχίζει με επίσης παρόμοια ζέση κύκλος φίλων του και από τη μελέτη του υλικού του, προχώρησε στο να τα αποτυπώσει σχεδιαστικά τα κάθε λογής θυμητάρια αλλά και στο να αποτελέσουν αφορμή για την προσωπική ερμηνεία τους. Ο ενθουσιασμός της ανακάλυψης νέων παραδειγμάτων τον ωθούσε κάθε φορά στην ιδιαίτερη αξιοποίησή τους. Προχώρησε μάλιστα από τις δύο στις τρεις διαστάσεις, ενσωματώνοντας σε ορισμένα σύνολά του λεπτομέρειες της δομής τους, όπως οι λεγόμενες στην τεχνική ιδιόλεκτο αλενόβιδες, με σκοπό να δείξει τα στάδια της γένεσής τους.

Εικόνες πονεμένης μνήμης, οι οποίες συγκινούσαν πάντοτε, τα εικονοστάσια-προσκυνητάρια έχουν απασχολήσει την έρευνα, είτε θησαυρισμένα σε φωτογραφικά λευκώματα γενικά, από όλην την Ελλάδα, ή επιμέρους, κατά περιοχές, είτε σε ειδικές με το θέμα έρευνες. Σημειώνουμε τα λευκώματα του Μιχάλη Εμμ. Αρφαρά Ελληνικά Εικονοστάσια (Ήβος, Αθήνα 1987), του Δημήτρη Αλεξίου Εικονοστάσια της Λακωνίας (Καστανιώτης, Αθήνα 1996), των Μανόλη Βαρβούνη και Ανδρέα Λενακάκη Εικονοστάσια της Κρήτης (Μύστις, Ηράκλειο 2023) και το άρθρο του Μάνου Μικελάκη «Ars Memoriae – Τέχνη της μνήμης. Τα παραδοσιακά και νεότερα εικονοστάσια-προσκυνητάρια» (Αρχαιολογία & Τέχνες, τχ. 95, Απρίλιος – Μαϊος-Ιούνιος 2005, σ. 92-97). Στις παραπάνω φωτογραφίες πρέπει να προσθέσουμε και εκείνες που έχουν συλλεγεί ή εξακολουθούν να είναι αντικείμενο συλλεκτικής δραστηριότητας ανά την Ελλάδα, χωρίς ίσως να έχουν δει το φως της δημοσιότητας.

Το μέγεθος, η τυπολογία και τα υλικά των εικονοστασίων-προσκυνηταρίων ποικίλλει. Εμφανίζουν πολλαπλή μορφολογία και προέλευση της πρώτης ύλης τους, ανάλογα και με την περιοχή στην οποίαν έχουν ανιδρυθεί: ναόσχημα-μιμήσεις συγκεκριμένων αρχιτεκτονικών τύπων (μονόκλιτα, δίκλιτα, τρίκλιτα, θολωτά με επίπεδη στέγη), κιβωτιόσχημα, θυρίδες, ιδιότροπα, ενώ κατασκευάζονται από πέτρα, μάρμαρο, σίδερο, λαμαρίνα, ξύλο, πλαστικό, που μπορεί όμως και να συνδυάζονται ―κάποτε με ευρηματικό, άλλοτε με εντελώς αλλοπρόσαλλο τρόπο.

Στη συγκεκριμένη έκθεση τα έργα του Γιώργου Κεβρεκίδη συναρμόζουν τις αφετηρίες της έμπνευσής του και την προσωπική αξιοποίησή τους. Οι μνημονικοί τόποι εικονοστασίων-προσκυνηταρίων παρακινούν τον καλλιτέχνη σε δημιουργική περίσκεψη, συγκροτώντας εναύσματα καίριας εικαστικής έκφρασης.

Δημήτρης Παυλόπουλος
Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λίγα λόγια για τον Γιώργο Κεβρεκίδη

Ο Γιώργος Χρ. Κεβρεκίδης γεννήθηκε στη Χαλκίδα, με καταβολές από Μ. Ασία και Εύξεινο Πόντο. Διπλωματούχος πολιτικός μηχανικός του ΕΜΠ. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών, του ΔΠΜΣ «Δομοστατικός Σχεδιασμός και Ανάλυση των Κατασκευών» (2002) του Ε.Μ.Π. (Τομέας Μεταλλικών Κατασκευών). Αποφοίτησε επίσης από το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του πανεπιστημίου Δ. Μακεδονίας στη Φλώρινα. Το 2016, ως υπότροφος Erasmus, ολοκλήρωσε την διπλωματική του εργασία στο Πανεπιστήμιο Καλών Τεχνών Mimar Sinan της Κωνσταντινούπολης. Έχει πραγματοποιήσει πέντε ατομικές εκθέσεις: When the sea is calmer….I will swim again, Multiple Faces of Istanbul, Insan “yukarı bakan” – Yunanca “άν-θρωπος”, Προσλαμβάνουσες, και Μνήμες ενός πρόσφυγα. Παρουσίασε τη δουλειά του σε φεστιβάλ, σε δημόσιους χώρους και σε ομαδικές εκθέσεις. Με το καλλιτεχνικό δίδυμο re-neighbors, συμμετείχε στην 1η Biennale της Λάρνακας (Οκτώβριος 2018) και ήταν ανάμεσα στους finalists για τη διεκδίκηση του πρώτου βραβείου. Έργα του ανήκουν σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές. Ασχολείται παράλληλα με τη δημιουργική γραφή.