Ηλίας Παπαηλιάκης: Ένα λιμάνι στην έρημο στην Γκαλερί Σκουφά

Η Γκαλερί Σκουφά παρουσιάζει την καινούργια ατομική έκθεση του Ηλία Παπαηλιάκη, με τίτλο «Ένα λιμάνι στην έρημο».

Την Άνοιξη του 2024 ,συζητώντας για την επικείμενη έκθεση στην Γκαλερί Σκουφά , ο Γιάννης Καλλιγάς μου έδωσε να διαβάσω μια ορφική επιγραφή. Η επιγραφή είναι χαραγμένη πάνω σε χρυσό έλασμα ,που βρέθηκε μέσα σε χάλκινη ταφική υδρία του 4ου αι. π.χ. στα Φάρσαλα της Θεσσαλίας. Ανήκει σε μια κατηγορία ορφικών επιγραφών με εσχατολογικό περιεχόμενο, που έχουν βρεθεί τόσο στη μητροπολιτική Ελλάδα όσο και στη Μεγάλη Ελλάδα και στη Ρώμη. Οι επιγραφές αυτές, που είναι γραμμένες σε δακτυλικό εξάμετρο, έχουν χαρακτηριστεί «νεκρόβιβλοι» και αποτελούν, όπως έχει γραφτεί, ένα είδος διαβατηρίου για το ταξίδι στον κόσμο των νεκρών ,ένα πιστοποιητικό που αποδεικνύει ότι ο νεκρός ανήκει στους εκλεκτούς και μυημένους. Στις επιγραφές αυτές κάποιος που γνωρίζει τα του κάτω κόσμου αποκαλύπτει στην ψυχή τι θα συναντήσει στο ταξίδι της, τι πρέπει να πει ,τι πρέπει να πράξει και τι να μην πράξει.

«Θα βρεις στου Άδη τα παλάτια δεξιά μια βρύση και κοντά της άσπρο κυπαρίσσι· σ᾽ αυτή τη βρύση μη ζυγώσεις· πιο πέρα θά ᾽βρεις να κυλάει απ᾽ τη λίμνη το κρύο νερό της Μνημοσύνης· από πάνω της θα στέκουν φύλακες· [5] αυτοί θα σε ρωτήσουν, γιατί πας εκεί· και συ να τους πεις όλη, μα όλη την αλήθεια· να πεις είμαι παιδί της Γης και τ᾽ Ουρανού με τ᾽ άστρα, με λεν᾽ Αστέριο· διψώ· μα δώστε μου να πιώ από τη βρύση».

Αμέσως φαντάστηκα ένα τόπο, δυσεύρετο στην γεωγραφία με πλούσια καθημερινή ζωή μύθους και θρύλους, που αξίζει κανείς να ζήσει και να θυμάται. Για να το πω διαφορετικά, αναρωτήθηκα τι είναι αυτά που η Μνημοσύνη, προσωποποίηση της μνήμης και μητέρας των μουσών, κρατάει ζωντανά στην ψυχή εκείνου που φεύγει.

Επινόησα λοιπόν ένα τόπο και ζωγράφισα μερικές σκηνές από την καθημερινότητα του.

Τα άλογα του Ήλιου, Ο δύτης , ο λιθοξόος και ο βουτηχτής, ο πεταλωτής, οι τρεις μουσικοί, η Αυγή , οι ημέρες της Αγάπης ,τα βάσανα του Έρωτα ,το Ηλιακό ρολόι ,ο προσκυνητής, αυτός που έκλεψε τα σύννεφα , οι οδηγίες και οι χρήσεις ,η μεταφορά του Εαυτού ,είναι μερικοί από τους τίτλους των έργων. Έτσι θέλησα να εκφράσω  τα σημαντικά και τα κεφαλαιώδη σήμερα, ενώπιος του μετά.

Σημείωση: **Με τον όρο Ορφικά ονομάζουμε το σύνολο της ιερής γραμματείας του Ορφισμού, μιας Μυστικιστικής θρησκευτικής τάσης, που κάνει την εμφάνισή της ως οργανωμένο κίνημα τον 6ο αι. π.Χ. και διαδόθηκε σε όλο τον ελληνικό κόσμο, καλλιεργήθηκε όμως κατ' εξοχήν στην Αττική, στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία.**