5°
Αφιερωματική έκθεση στον Γιάννη Μιχαηλίδη (1940-2021) παρουσιάζει η γκαλερί «Σκουφά», τιμώντας τον σημαντικό δημιουργό. Γεννημένος στη Σκιάθο, σε ένα σπίτι στο έμπα του λιμανιού, και καταγόμενος από ξυλομαραγκούς, ο ζωγράφος απέκτησε οργανική σχέση με τη θάλασσα. Στην εξηντάχρονη πορεία του στα εικαστικά μας πράγματα, το στοιχείο της θάλασσας στις ποικίλες εκδοχές του, κυριαρχεί, όχι ως μανιέρα, αλλά ως πεδίο αναμέτρησης με τα υλικά, ως τρόπος ζωγραφικής αναζήτησης και μνήμης.
Βιωμένες εικόνες που μεταφέρουν οι «Θάλασσες» από το Αιγαίο, τον Παγασητικό, αλλά και τα «Βότσαλα» της Σκιάθου, συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό που μετατρέπει τη Σκουφά σε ανοιχτό ορίζοντα στο θαλασσινό τοπίο. Ακόμη και οι περίφημες μεταλλικές νεκρές φύσεις, τα «Scrap» όπως τα έλεγε ο Μιχαηλίδης, δίνουν την αίσθηση των πολλών επιπέδων, των πολλαπλών πτυχώσεων που παραπέμπουν σε κυματισμούς ή και σε ποικίλες επιφάνειες κάτω από το βυθό.
Αυτοδίδακτος, χαμηλών τόνων και ανεξάρτητος από μαθητείες σε καθιερωμένα εργαστήρια, ο Γιάννης Μιχαηλίδης κατόρθωσε να γράψει το μπλε του Αιγαίου με τον δικό του τρόπο. Το πέτυχε δοκιμάζοντας διάφορες εκδοχές ξεκινώντας από το χαρτί, την πυκνότητα της ύλης, ακόμη και τη θέση που έπαιρνε, προσπαθώντας με το νερό και το χρώμα, να εξαντλήσει τα όρια της αντοχής του υλικού του. Έλεγε χαρακτηριστικά: «θεωρώ τον εαυτό μου αιρετικό υπό την έννοια ότι δεν ζωγραφίζω, όπως ένας καλλιτέχνης που οργανώνεται σε έναν χώρο και συγκεντρώνεται σε ένα θέμα, κάνοντας προσχέδια ή μελέτες. Τα έργα προκύπτουν “παίζοντας”, γιατί και η ίδια μου η ζωή έτσι είναι».
Το φετινό καλοκαίρι συμπληρώνονται τρία χρόνια από τον θάνατο του δημιουργού. Πρόκειται για την πρώτη έκθεση στην Αθήνα μετά το γεγονός και αποτελεί μία τρόπον τινά εισαγωγή στο ιδίωμα του ζωγράφου που είχε το ατελιέ του στην ιστορική γειτονιά του Μακρυγιάννη, κάτω από την Ακρόπολη. Ο Γιάννης Μιχαηλίδης δεν προσπαθούσε να στήσει μύθους. Όπως δήλωνε ο ίδιος: «είμαι αποκλειστικά ειλικρινής. Όλα αυτά τα στοιχεία βγαίνουν μέσα από τη δουλειά μου, για την οποία, όμως, πιστεύω ότι είναι βαθιά ελληνική».
Η πρώτη έκθεση του Γιάννη Μιχαηλίδη πραγματοποιήθηκε στην ιστορική γκαλερί «Νέες Μορφές» (1968) και ακολουθήθηκε από άλλες δέκα στον ίδιο χώρο έως το 2008. Συνολικά, πραγματοποίησε περισσότερες από 50 ατομικές σε γκαλερί και μουσεία στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα. Δείγματα της εικαστικής του παραγωγής βρίσκονται στις πιο σημαντικές συλλογές της χώρας αλλά και σε ξένα μουσεία. Ενδεικτικά, έργα του ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού, στην Εθνική Πινακοθήκη, στη Βουλή των Ελλήνων, στο MOMus Θεσσαλονίκης, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην Τράπεζα της Ελλάδος, στην Εθνική Τράπεζα και στην Τράπεζα Πειραιώς.
Την έκθεση επιμελείται ο Γιώργος Μυλωνάς.
