Αιμιλία Μπαλάσκα - Rebecca Simons: «Daughters» στην Γκαλερί ΗΩΣ

Οι εικαστικοί φωτογράφοι Αιμιλία Μπαλάσκα και Rebecca Simons παρουσιάζουν το έργο τους για πρώτη φορά από κοινού στην έκθεση Daughters στην Γκαλερί ΗΩΣ.

Η έκθεση  περιλαμβάνει παλαιότερα πρότζεκτ και καινούργια έργα που συν-δημιούργησαν οι δύο καλλιτέχνιδες συνδυάζοντας τη φωτογραφία, το βίντεο, το κείμενο και άλλα εικαστικά μέσα. Τα έργα τους διαμορφώνονται με πειραματικές πρακτικές καταγραφής και συμβολικές χειρονομίες παρέμβασης στο οικογενειακό αρχείο.

Με στόχο τον εντοπισμό κοινών σημείων και μοτίβων προσπαθούν να ανοίξουν ένα διάλογο για την μνήμη, το τραύμα και την απώλεια και μία δίοδο για την επανεξέταση ενός κοινού παρελθόντος.

Απώλεια, Τραύμα, Μνήμη

Στο βιβλίο της "All about Love: New Visions” η φεμινίστρια θεωρητικός, συγγραφέας και ακτιβίστρια Bell Hooks, παρέχει ένα λεπτομερές θεωρητικό πλαίσιο που επανεξετάζει την κοινωνικο-πολιτισμική έννοια της αγάπης και πώς αυτή διαιωνίζει συστήματα καταπίεσης που έχουν τις ρίζες τους στην πατριαρχία. Σύμφωνα με τη Hooks, ειδικά κατά τη διάρκεια της παιδικής μας ηλικίας, μεγαλώνουμε με την πεποίθηση ότι οι παραβιάσεις και η κακοποίηση είναι απλώς, αποκλίνουσες εκφράσεις της αγάπης. Σύμφωνα με την ίδια όμως, αυτές οι εκφάνσεις της βίας, είναι στην πραγματικότητα ενδεικτικές της ουσιώδους έλλειψης αγάπης που ρέει στις φλέβες της κοινωνίας.

Οι οικογενειακές μας ιστορίες συχνά ενσωματώνουν οδυνηρές αναμνήσεις και εμπειρίες που κληρονομήσαμε και κουβαλάμε στην μετέπειτα ζωή μας. Ο συνδυασμός των δύο, διαμορφώνει μια αφηρημένη ύλη που φαντάζει ενίοτε, βαριά και άκαμπτη, σαν τσιμέντο.Ο ευρέως αποδεκτός όρος για την περιγραφή αυτής της ύλης είναι η έννοια του τραύματος. Συνήθως, εκθέτουμε συνειδητά αυτές τις πτυχές μας, μόνο σε πολύ προσωπικές στιγμές. Ωστόσο, υπάρχει ένα ασυνείδητο επίπεδο έκθεσης που δεν αποτελεί απαραίτητα επιλογή. Είτε μας αρέσει είτε όχι, η μνήμη & το τραύμα μας -είτε προσωπικό, είτε συλλογικό-, εκδηλώνεται ανά πάσα στιγμή και μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Έχει αποδιοργανωτική επίδραση στον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμαστε μεταξύ μας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί ακόμη και να αλλοιώσει την αίσθηση της πραγματικότητάς μας. Το να εκθέτουμε τις πληγές μας, ανοιχτά, μπορεί σίγουρα να είναι αποκαρδιωτικό- παράλληλα όμως, έχει την δύναμη να ανοίξει τον δρόμο προς την θεραπεία.

Με το μοίρασμα έρχεται η ανακούφιση

Το μοίρασμα είναι η μέθοδος με την οποία οι καλλιτέχνιδες Αιμιλία Μπαλάσκα και Rebecca Simons αλληλεπιδρούν στο πλαίσιο αυτής της έκθεσης. Η Simons επιλέγει να συζητήσει το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης με σαφή και ανοιχτό τρόπο,με μία προσέγγιση που μοιάζει με ημερολογιακή καταγραφή. Εκθέτει βίαιες πτυχές της οικογενειακής της ιστορίας, ενώ (επαν)επισκέπτεται πραγματικές αναμνήσεις, που σιγά-σιγά ξεθωριάζουν ή θολώνουν με στο πέρασμα του χρόνου. Μέσα από projections, καταγεγραμμένες επιστολές και αντανακλάσεις δημιουργεί ένα οπτικό καλειδοσκόπιο που αναπαράγει τις διαρκώς μεταβαλλόμενες αναμνήσεις της. Η Μπαλάσκα, επιλέγει να καταστρέψει ή να παρέμβει στις αναμνήσεις της με φυσικό τρόπο, μέσα από μια διαδικασία που είναι ταυτόχρονα εκδικητική και στοργική, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το πένθος και την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Αντλώντας κυρίως από την έννοια του οικογενειακού αρχείου, δημιουργούν ένα νέο πλαίσιο, υφαίνοντας δύο ξεχωριστά πρότζεκτ μεταξύ τους, το Dotter (Αιμιλία Μπαλάσκα) και το Letters from the Past (Rebecca Simons), σε μια έκθεση που περιλαμβάνει πολυμεσικά έργα και συγχωνεύει πρακτικές που αντανακλούν την αλληλεπίδραση των δύο καλλιτεχνών. Μια προσπάθεια να ξεπεράσουν την ιστορία της κακοποίησης προκειμένου να ανακτήσουν την δύναμή τους και να επικεντρωθούν σε θεραπευτικές πρακτικές.

Μέσα από τον εντοπισμό κοινών αφηγηματικών σημείων, αντιμέτωπες με τη μνήμη, το τραύμα και τις δικές τους παρεμβάσεις στο οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο, επιδιώκουν να δημιουργήσουν έναν ανοιχτό και αλληλέγγυο διάλογο και να διαπραγματευτούν το παρελθόν τους. Στην έκθεση αυτή θα συμπεριλάβουν συνεργατικές μεθόδους και θα διαμορφώσουν έναν διάλογο με το κοινό.

«Η αγάπη είναι όπως η αγάπη πράττει»

Επιστρέφοντας στη σκέψη της Bell Hooks, θυμόμαστε ότι για να μάθουμε πώς να αγαπάμε εκ νέου, πρέπει να δώσουμε σε αυτή την έννοια έναν νέο και σαφή ορισμό. Θα πρέπει να σκεφτούμε την αγάπη ως κάτι που επιλέγουμε να κάνουμε για τους άλλους και όχι ως κάτι που αισθανόμαστε για τους άλλους. Τα περιβόητα λόγια της ήταν άλλωστε:"η αγάπη είναι, όπως η αγάπη πράττει". Η καθιέρωση λοιπόν, νέων, συνεργατικών τρόπων αντιμετώπισης του συλλογικού τραύματος που φέρει η γυναικεία πραγματικότητα, η ανοιχτή συζήτηση για την κακοποίηση, η θεραπεία που έρχεται  με το μοίρασμα και την αλληλοϋποστήριξη μπορεί σίγουρα να αποτελέσει ένα βήμα προς τα εμπρός και προς αυτή την κατεύθυνση.

Επιμέλεια και Συντονισμός Παραγωγής: Ηλέκτρα Καρατζά
Γραφιστικές Εφαρμογές: Αιμιλία Μπαλάσκα