Η ρευστότητα του καθημερινού, μια συνθήκη που μπορεί να ορίζει οικουμενικά, όσο και προσωπικά, τις ζωές των ανθρώπων, αποτελεί τον κοινό θεματικό παρονομαστή στο σύνολο των έργων που παρουσιάζει ο Μιχάλης Κιούσης στη φετινή ατομική του έκθεση.
Πορτρέτα ανθρώπων, πρόσωπα κάπου μεταξύ πράξης (όπως η Άρεντ την ορίζει στην “Ανθρώπινη Κατάσταση”), καθημερινών τους δραστηριοτήτων και μιας συνθήκης αναμονής: για αυτό που έρχεται, για ό,τι συνεχίζει και ορίζει τον προσωπικό τους αγώνα, τους στόχους ή τις ματαιώσεις τους.
Ανθρωποκεντρική σε όλα της τα σημεία, η δουλειά του Κιούση στρέφεται με τρυφερότητα στις ζωές των ανθρώπων, σε στιγμές που στέκονται (για να σκεφτούν;), που κινούνται (προς πού; γιατί;) από ένα σημείο σε κάποιο άλλο, που παρατηρούν (όπως και ο καλλιτέχνης) τη ζωή γύρω τους. Στη σειρά των έργων αυτών, ο Κιούσης συνεχίζει να αποτυπώνει με συνέπεια το βλέμμα του, αντλώντας αναπαραστατικές αφορμές από αναμνήσεις, εμπειρίες και φωτογραφικό ή σχεδιαστικό αρχειακό υλικό που συνέλεξε στη Σενεγάλη κατά την περίοδο μεταξύ του 2018-2022, όντας κι ο ίδιος ταξιδιώτης και ενεργός παρατηρητής των Σενεγαλέζων και της ζωής τους.
Όταν φτάνει η στιγμή της επανασύνθεσης όλων αυτών των αναμνήσεων, πώς λειτουργεί αυτή η επαναφορά της μνήμης; Ποια είναι τα “σουβενίρ” της πολιτιστικής του εξερεύνησης και παρατήρησης; Και πώς επιλέγει να αποδώσει τη στιγμή, τις αισθήσεις με σκιές και χρώμα; Ποιοι είναι οι άνθρωποι που τραβούν την προσοχή του και πώς κυριαρχούν στις συνθέσεις του;
Η ζωγραφική του Κιούση αποδεικνύεται ανάλογη και συνεπής πάντα με την οξυδερκή οπτική του: έντονες παλλόμενες χρωματικές και συνάμα ρευστές ενότητες, διάχυτο φως, αίσθηση κίνησης και έντονη γραμμικότητα, αλλά και ένα μεταφορικό πάγωμα των φωτοσκιάσεων της σύνθεσης σε μια κατάσταση αδιόρατα μεταβατική. Αυτή η αίσθηση αποδοχής και επίγνωσης της ρευστότητας στη ζωή, είναι και η εννοιολογική αφορμή για το σύνολο των συνθέσεων του Κιούση. Η ζωή που προχωρά μέρα με τη μέρα (‘’byss par byss’’, όπως λένε οι Σενεγαλέζοι), μια παγιωμένη καθημερινή φιλοσοφία που επιτρέπει στους ανθρώπους να αντικρίζουν τη ζωή αποδεσμευμένοι από προσδοκίες και προσμονές, αυτάρκεις, ακινητοποιημένοι ή εν κινήσει, κάπου μεταξύ ενός αρχικού στόχου και των πολλαπλών εναλλακτικών του. Ή μια βιοπολιτική ανάγκη και συνθήκη σε έναν τόπο όπου δεν είναι όλα δεδομένα, αλλά οι άνθρωποι βρίσκουν τους τρόπους να τα διαχειρίζονται. Και ο Κιούσης αποθησαυρίζει ποικίλες όψεις μιας διαφορετικής πολιτισμικής φιλοσοφίας και διαχείριση της ζωής, μας προσφέρει ένα μάθημα πολύχρωμης, φωτεινής αυτάρκειας.
Αρετή Λεοπούλου, Ιστορικός Τέχνης και επιμελήτρια
Επιμελητές: Μαρία Αλμπάνη & Μιχάλης Κιούσης