9°
Το Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη, από την ίδρυσή του, το 1994, παρουσιάζει καλλιτεχνικές εκθέσεις που έχουν ως στόχο την ανάδειξη του εικαστικού κοσμήματος ως τέχνη, συμβολισμό και λειτουργικό αντικείμενο. Έχοντας διοργανώσει περισσότερες από ενενήντα (90) περιοδικές εκθέσεις και με την συμβολή των διεθνών προγραμμάτων του, έχει κατορθώσει να παρουσιάσει στους επισκέπτες του καλλιτεχνικά έργα από όλο τον κόσμο, ενώ φιλοξενεί στις μόνιμες συλλογές του την δική του Συλλογή Εικαστικού Κοσμήματος «The Helen Drutt International Studio Collection».
Με την παρούσα περιοδική έκθεση, το Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη, στρέφει το ενδιαφέρον του στην ιστορία του τσεχικού κοσμήματος, το οποίο φέρει ισχυρή παρουσία στις διεθνείς μουσειακές συλλογές και εκθέσεις εικαστικού κοσμήματος. Σε συνεργασία με την επιμελήτρια της έκθεσης Julie Bergmann και με την σύμπραξη του Τσεχικού Κέντρου Αθήνας, επιχειρείται η ανάδειξη εικοσιτεσσάρων και πλέον σημαντικούς εκπροσώπους του Τσεχικού κοσμήματος, των οποίων έργα εκτίθενται σε μερικά από τα σπουδαιότερα Μουσεία του κόσμου όπως είναι τα: Victoria and Albert Museum (Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο), Museum of Art and Design (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ), Corning Museum of Glass (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ), Schuckmuseum (Πφορτζχάιμ, Γερμανία), Museum of Fine Arts (Χιούστον, ΗΠΑ), Dallas Museum of Art (Ντάλας, ΗΠΑ) κ.α.
Το εικαστικό/ καλλιτεχνικό κόσμημα
Τα τελευταία περίπου εξήντα και πλέον χρόνια, το εικαστικό κόσμημα χαίρει ιδιαίτερης αναγνώρισης στον παγκόσμιο χάρτη της σύγχρονης τέχνης, αποτελώντας ένα πεδίο συνομιλίας και εφαρμογής διαφορετικών μορφών της. Πλέον, οι καλλιτέχνες του σύγχρονου εικαστικού κοσμήματος δύναται να συνδυάσουν στοιχεία και τεχνικές που υιοθετούνται, με ελευθεριότητα, από διαφορετικά καλλιτεχνικά πεδία, όπως για παράδειγμα, τις εφαρμοσμένες τέχνες (applied arts), τις εικαστικές τέχνες (visual arts) και τις διακοσμητικές τέχνες (decorative arts), ενώ γίνεται ακόμη και χρήση τεχνικών performance και πολλών άλλων.
Σήμερα, το κόσμημα ως τέχνη, παρατηρείται και ερευνάται ως φαινόμενο, συλλαμβάνεται ως έργο τέχνης, κατασκευάζεται ως μεμονωμένο έργο από ένα και μοναδικό καλλιτέχνη/ δημιουργό. Εκλαμβάνεται ως ένα αμφιλεγόμενο κομμάτι που χρειάζεται έναν «φορέα», ενώ βρίσκει το μέγιστο των δυνατοτήτων της έκφρασής του, όταν οι γνώσεις του θέματος, των υλικών και της ιστορίας συναντώνται. Ένα κόσμημα δύναται να χαρακτηριστεί ως «εικαστικό» όταν στην φύση του ενυπάρχουν, ως γνωρίσματα, η πραγμάτευση μιας πολιτικής / κοινωνικής δήλωσης (statement), ο πειραματισμός στην χρήση των υλικών και το στοιχείο της μοναδικότητας, ενώ ταυτόχρονα, η σχεδιαστική και κατασκευαστική διαδικασία αποδίδεται σε έναν δημιουργό.
True to form – Το σύγχρονο τσεχικό εικαστικό κόσμημα
Η παρούσα ομαδική έκθεση αποτελεί μια τομή στην ιστορία του τσεχικού κοσμήματος, η οποία διαγράφει την καλλιτεχνική δημιουργία τεσσάρων γενεών δημιουργών.
Το σύγχρονο εικαστικό κόσμημα στην Τσεχοσλοβακία, ως φαινόμενο καλλιτεχνικής δημιουργίας, παρατηρείται μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήδη, από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, αρκετοί Τσέχοι και Σλοβάκοι καλλιτέχνες κοσμήματος καθιερώνονται με το έργο τους διεθνώς. Τις επόμενες δύο δεκαετίες, το σύγχρονο εικαστικό κόσμημα φαίνεται να κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος στην Τσεχοσλοβακία, γεγονός που διαφαίνεται από το πλήθος συμμετοχών των επιχώριων εικαστικών κοσμήματος σε εκθέσεις του εξωτερικού, κατακτώντας σταδιακά την θέση τους σε σημαντικές μουσειακές συλλογές στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Η δεύτερη γενιά καλλιτεχνών έρχεται στο προσκήνιο την δεκαετία του 1980, ενώ κατέχει ισχυρή παρουσία και στην παρούσα έκθεση με την συμμετοχή έργων καλλιτεχνών που είτε έζησαν και έδρασαν καλλιτεχνικά σε μητροπόλεις του εξωτερικού, κατά τις δεκαετίες 1980 και 1990, είτε παρέμειναν στην πατρίδα τους.
Αναδεικνύοντας διαφορετικές προσεγγίσεις στην τέχνη του σύγχρονου εικαστικού κοσμήματος, δίχως να αποκλείονται τεχνολογικά και υλικά μέσα, υλικά όπως γυαλί, πηλός, κόκκαλα, πλαστικό, πολύτιμες πέτρες και μέταλλα, δημιουργούν ενδιαφέρουσες αντιθέσεις, ενώ νέες φόρμες αναδύονται «παίζοντας» με το φώς ή την κίνηση, λαμβάνοντας, ταυτόχρονα, θέση απέναντι σε εννοιολογικά ζητήματα.
Σήμερα, το τσεχικό κόσμημα εξακολουθεί να αναδεικνύει νέες γενιές δημιουργών που φαίνεται να διατηρούν ζωντανή την παράδοση της τέχνης. Η παρουσία του έργου τους στην έκθεση δηλώνει, αυταπόδεικτα, πως είναι αντάξιοι συνεχιστές των προκατόχων τους.
Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα των καλλιτεχνών: Václav Cigler, Jaroslav Kodejš, Josef Symon, Karel Vratislav Novák, Pavel Opočenský, Eva Eisler, Petr Dvořák, Stanislava Grebeníčková, Markéta Šílená, Zdena Roztočilová, Vladimír Komňacký, Jiří Šibor, Petr Vogel, Karel Votipka, Ludmila Šikolová, Martin Pouzar, Jana Válková Střílková, Markéta Šumová, Adéla Wiesenbergová, Oldřich Sládek, Martina Singerová, Eva Růžičková, Kateřina Matěchová, Karla Olšáková.
Επιμελήτρια Έκθεσης: Julie Bergmann
Τσεχικό Κέντρο Αθήνας: Lucy Kuligova
Διευθύνουσα Σύμβουλος ΜΚΗΛ: Ιωάννα Λαλαούνη
