«Σήμερα όμως είναι αλλιώς» στο Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων «Μελίνα»

Ο Δήμος Αθηναίων παρουσιάζει την έκθεση Σήμερα όμως είναι αλλιώς, η οποία περιλαμβάνει την τελευταία ζωγραφική δουλειά της Κατερίνας Παπαζήση. Την έκθεση διοργανώνει ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα».

Η καλλιτέχνις επιχειρεί να επαναφέρει την απόλαυση ως εγγενές χαρακτηριστικό της ζωγραφικής και το καταφέρνει αυτό εξετάζοντας, μεταξύ άλλων, τα αφηγηματικά σώματα στους πίνακες του Rubens και του Delacroix. Δημιουργεί “τοπία σάρκας”, τα οποία αναφέρονται σε μια ρευστή υλικότητα όπου το μέσα και το έξω, ο χώρος και η μορφή, οι μορφές μεταξύ τους, χάνουν τα όριά τους και γίνονται ένα. Η Παπαζήση χρησιμοποιεί εικόνες από τη μαζική κουλτούρα, από πορνογραφικά περιοδικά και την επικαιρότητα.

Στη ζωγραφική της Παπαζήση το σώμα αποθεώνεται και η σαρκική επιθυμία αποδομείται μέσω του χρώματος. Οι ουράνιες και οι εαρινές συμφωνίες μετατρέπονται εδώ σε σκηνικά διονυσιακών οργίων. Ο ρομαντικός αισθησιασμός στους πίνακες των Μεγάλων Δασκάλων, όπως ο “Νύμφες και Σάτυροι” (1640) του Rubens, στον οποίο βασίζεται το μεγάλων διαστάσεων τρίπτυχο First We Take Manhattan, επανερμηνεύεται μέσα από παραλλαγές, από πολλαπλές εκδοχές του ίδιου θέματος, δίνοντας στη βαρύτητα των μορφών μια πιο ανάλαφρη αίσθηση, χωρίς όμως να χάνεται η λιβιδινική επένδυση σε αυτές. H ζωγραφική της Παπαζήση οφείλει πολλά σε εκείνη του Willem de Kooning και συγκεκριμένα στα έργα του της δεκαετίας του ’60, τα οποία είχαν ξενίσει τότε της κριτικούς. Το γυμνό στη ζωγραφική της δεν είναι απλώς γυμνό, ή τουλάχιστον δεν είναι η γυμνότητα καθαυτή που την ενδιαφέρει να μελετήσει. Όπως δηλώνει ξεκάθαρα η ίδια: “Θέλω να μιλήσω για τη σάρκα, για τη σαρκικότητα ως χρώμα και ως κίνηση”.

Tα έργα της Παπαζήση έρχονται να εμπλουτίσουν μια παράδοση -της ερωτικής τέχνης- που στη σύγχρονη Ελλάδα, περιέργως, δεν έχει βρει μεγάλη ανταπόκριση. Σίγουρα έχει ενδιαφέρον ότι αυτή η εργασία γύρω από τη σωματικότητα και τις αφηγηματικές δυνατότητες του σώματος προέκυψε στην παρούσα συγκυρία, όπου η πανδημία του κορωνοϊού επέβαλε την κοινωνική αποστασιοποίηση. Όπως επισημαίνει η καλλιτέχνις: «Η δουλειά εξελίχθηκε μέσα στη συνθήκη των τελευταίων δύο χρόνων, όπου ριζώθηκα ακόμα περισσότερο μέσα στο εργαστήριο, ως τρόπο να υπάρξω, να ταξιδέψω, να χαθώ. Τα μεγέθη μεγάλωσαν ώστε να χωρέσουν τη δράση ολόκληρου του σώματός μου, εντέλει για να δημιουργήσουν τον χώρο όπου θα περικυκλωθώ από αυτόν τον ζωγραφικό κόσμο». Η Παπαζήση πλαισιώνει τη σαρκική ζωγραφική της με μια σειρά αφαιρετικά κεραμικά γλυπτά, τα οποία είναι κατά βάση αυτοσχεδιαστικά, δεν έχουν αναφορά σε κάποια συγκεκριμένη εικόνα. Εκεί υπάρχει μόνο το σώμα της καλλιτέχνιδας, τα υλικά και η δράση.

Η Κατερίνα Παπαζήση είναι εικαστικός με βάση την Αθήνα. Η εργαστηριακή της πρακτική έχει τις ρίζες της στη ζωγραφική και περιλαμβάνει της το κολάζ, τη γλυπτική και τις εγκαταστάσεις. Βασίζεται σε μια βαθιά σύνδεση με το χρώμα και τη σωματικότητα της διαδικασίας. Οι πρώτες της σπουδές ήταν στην Κοινωνική Ψυχολογία (BSc) και της Επικοινωνίες (MSc) στο London School of Economics. Συνέχισε στο Central Saint Martins (ΜΑ) και στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, στο τμήμα ζωγραφικής, από όπου αποφοίτησε το 2006. Η πρώτη της ατομική έκθεση Αυτό που δεν είναι παρουσιάστηκε το 2014 σε ανεξάρτητο χώρο. Το 2019, μια μικρή αναδρομική έκθεση των έργων της παρουσιάστηκε στο Ίδρυμα Ευγενίδου. Πρόσφατες ομαδικές εκθέσεις: Εκδοχές του Κήπου, The Symptom Projects, Άμφισσα 2018· Τόποι Δημιουργίας, Πινακοθήκη Αβέρωφ, Μέτσοβο 2019 και Μötley Crew, Δημοτικό σχολείο Τριαντάρου, Τήνος 2021. Η δημιουργία περιβαλλόντων ως εκθεσιακή συνθήκη είναι στο κέντρο της εκθεσιακής της πρακτικής, στις ατομικές και στις ομαδικές που έχει επιμεληθεί στο κατεδαφιστέο σπίτι της (Πλαστήρα 16 – Γκαλερί μιας χρήσης, 2006, ένα ομαδικό πρότζεκτ που εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών στην Πούλια το 2008) και στο εργαστήριo/σπίτι της (Domestic Matter, 2017).

Την επιμέλεια της έκθεσης υπογράφει ο Χριστόφορος Μαρίνος, ιστορικός τέχνης, επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ.