Σωτήρης Σόρογκας – Ο χρόνος της μνήμης στον εικαστικό λόγο του

Στην έκθεση παρουσιάζονται, σε πέντε θεματικές ενότητες, 28 έργα μεγάλων διαστάσεων τα οποία ανήκουν στη Συλλογή του Ιδρύματος και καλύπτουν ενδεικτικά τις κυριότερες φάσεις της καλλιτεχνικής πορείας του ζωγράφου.

Τα Ανοίγματα, οι μαύρες τρύπες, τα πηγάδια… φαίνεται να υποκινούν το βλέμμα στην εγκαρτέρηση μιας άδηλης παραστατικότητας. Το μαύρο αναζητά διέξοδο προς το φως. Είναι σαν να θέλει ο ζωγράφος να εκφράσει τον προβληματισμό του για την διαπιστούμενη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ζωγραφική στις μέρες του.

Τα θαλάσσια ξύλα και τα σαπιοκάικα θέλει να εκφράζουν την εικόνα των ερειπίων του καιρού και τη θνησιμότητα της ύλης που νομοτελειακά επιφέρει η φθορά του χρόνου.

Οι Πέτρες συνοψίζουν τον ανθρώπινο μόχθο. Τις θέλει να απεικονίζουν την υπομονή της «βραχόσπαρτης», όπως λέει, πατρίδας, η οποία αναμένει και αυτή καρτερικά την ευαγγελιζόμενη από τον ίδιο αναστάσιμη προσδοκία.

Τα Άλογα, σε μια Τζιακομετική υπαρξιακή αγωνία, είναι σαν να θέλουν να υπεκφύγουν από την απώλεια του καταποντισμού και αναδύονται μέσα από το κυρίαρχο λευκό σαν να αναζητούν ένα αναζωογονημένο νέο ξεκίνημα.

Στα Πορτραίτα, ζωγραφισμένα με ήπιες φωτοσκιάσεις και μια πυκνή επαναληπτική σχεδιαστική γραφή, ζητούμενο είναι να μετουσιωθεί ο κλασματικός χρόνος σε χρόνο διαρκούς υπόμνησης, του προσώπου, δίνοντας έμφαση στον ψυχισμό του εικονιζόμενου.

Με κώδικες ζωγραφικής της δικής του ιδιομορφίας και ενότητες της δικής του εννοιολογικής συνοχής, ο Σωτήρης Σόρογκας, χωρίς να εγκλείεται σε ιδεοληπτικούς καλλιτεχνικούς δογματισμούς, αυτό που προέταξε στο αισθητικό του διάβημα είναι να διατηρήσει εν ζωή την επικείμενη απώλεια. Να δώσει χρόνο στη μνήμη ώστε να διατηρηθεί εν ζωή η οριστική θνησιμότητα των πραγμάτων.

Περιδιαβαίνοντας στο εκθεσιακό πανόραμα, ο θεατής γίνεται πάραυτα αποδέκτης της συγκίνησης την οποία εισπράττει από αυτή την υπέροχη ζωγραφική, η οποία έχει βαθιές καταβολές στην παράδοση την οποία ο διαπρεπής ζωγράφος μονίμως επικαλείται και ενσωματώνει στο έργο του.

Με λιτή χρωματική γκάμα όπου κυρίαρχο είναι το παλίμψηστο λευκό και το μαύρο, σε συνδυασμό με την απαράμιλλη σχεδιαστική μαεστρία του, αρετές που συνοδεύονται από τη λογιότητα και την ενάργεια του εξίσου λιτού αλλά ουσιαστικού και χαρισματικού λόγου του, βάζει σε παράλληλη πορεία τον κανόνα με τη συγκίνηση, τον νου με το συναίσθημα και με αυτογνωσία των απαιτήσεων των καιρών μας προτείνει χωρίς αισθησιασμούς και την κενότητα της ιδεολογικής υπερφίαλης ρητορείας έναν λόγο εικαστικής πληρότητας.

Ο Σωτήρης Σόρογκας

Ο Σωτήρης Σόρογκας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1936. Σπούδασε με κρατική υποτροφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δασκάλους τους Γιάννη Μόραλη, Παντελή Πρεβελάκη και Παύλο Μυλωνά, ενώ το 1972 έλαβε προσωπική χορηγία από το Ίδρυμα  Ford, με την οποία ταξίδεψε στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1964 ξεκίνησε να διδάσκει σχέδιο στην Ανωτάτη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), όπου αργότερα έγινε καθηγητής. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Συνδέσμου Σύγχρονης Τέχνης, μέλος της Ομάδας για την Επικοινωνία και την Εκπαίδευση στην Τέχνη και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Σπείρα.

Το 2004 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε βραβείο για το σύνολο της καλλιτεχνικής του προσφοράς και το 2010 έξι μεγάλες συνθέσεις του τοποθετήθηκαν στον Σταθμό Λαρίσης του Αθηναϊκού Μετρό.  Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ έχει εκπροσωπήσει τη χώρα μας στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1981) και στα Ευρωπάλια στις Βρυξέλλες (1982).

Πληροφορίες
Επιμελητής της έκθεσης είναι ο Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, κ. Κυριάκος Κουτσομάλλης.