«Brave New Normal World» του Aleksandar Todorovic

Η γκαλερί Δύο Χωριά παρουσιάζει την πρώτη ατομική έκθεση του Σέρβου καλλιτέχνη Alekdsandar Todorovic στην Αθήνα. Η έκθεση Brave New Normal World [Θαυμαστός καινούργιος –κανονικός– κόσμος] ακολουθεί τη συμμετοχή του καλλιτέχνη στο πρόγραμμα φιλοξενίας των Δύο Χωριών και την ατομική του έκθεση στη Μύκονο, το 2017.

Το να δούμε τη θρησκευτική εικονογραφία, ιδίως τη βυζαντινή αγιογραφία και την παράδοση του ανατολικού ορθόδοξου χριστιανισμού, ως μια εικαστική γλώσσα που χρησιμοποιείται για να θίξει σύγχρονα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα από μια ανθρωπιστική οπτική, δημιουργεί ένα αντιφατικό παράδοξο που ίσως μας προκαλεί σύγχυση. Και πιθανότατα είναι ακριβώς αυτή η δυσνόητη πτυχή, η σύγκρουση του ιερού με το κοσμικό, σε συνδυασμό με τους αδιαμφισβήτητους παραλληλισμούς ανάμεσα στις πολιτικές ή οικονομικές δομές από τη μια και τις θρησκευτικές ιεραρχίες από την άλλη, που καθιστά το έργο του Aleksandar Todorovic τόσο καθηλωτικό, τόσο σαγηνευτικό και τόσο θεμελιωδώς επίκαιρο. Αποκλίνοντας από τον νατουραλιστικό τρόπο αναπαράστασης και προσεγγίζοντας το σουρεαλισμό, ή ακόμη και την αφαίρεση, οι αρχαίες εικονογραφίες στόχευαν αρχικά να αναπαραστήσουν το επουράνιο, το θείο, το απόκοσμο, κάτι που ξεπερνά τη θνητή ύπαρξή μας. Διαπιστώνοντας τώρα την ανισορροπία επιρροής ανάμεσα στους κοινούς ανθρώπους και στις μεγάλες επιχειρήσεις, βλέποντας πολιτικούς ταγούς να εκλαμβάνονται περίπου ως μεσσίες ή οσιομάρτυρες, ή παρακολουθώντας τις «σχολές» παραπληροφόρησης που ξεπηδούν από τη μαύρη τρύπα της ενημέρωσης που είναι το διαδίκτυο, ο Σέρβος καλλιτέχνης αποφάσισε να χρησιμοποιήσει αυτή τη δοκιμασμένη μέθοδο για να σχολιάσει την παράλογη ειδωλολατρία που λαμβάνει χώρα σε πραγματικό χρόνο. «Σκεφτείτε το ως έναν αστείο καθρέφτη στο σπίτι – αντανακλά την πραγματικότητα, αλλά ταυτόχρονα το είδωλο είναι παραμορφωμένο και υπογραμμίζει τα σημεία εκείνα που επηρεάζουν τους περισσότερους από εμάς με το λάθος τρόπο», εξηγεί εν συντομία τις βασικές αρχές της ιδέας του.

Με αρχική πρόθεση να περιστρέφεται γύρω από το διαδίκτυο και τους τρόπους με τους οποίους αυτό ορίζει και πλοηγεί την ύπαρξή μας, ιδιαίτερα δε τις προσωπικές μας σχέσεις και αλληλεπιδράσεις, η έκθεση Brave New Normal World απέκτησε ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα μέσα από την παγκόσμια πανδημία και τους απρόβλεπτους τρόπους με τους οποίους αυτή επηρεάστηκε από τον παγκόσμιο ιστό. Καθώς άρχισαν να ξετυλίγονται στις οθόνες μπροστά στα μάτια μας τα πρωτοφανή ιστορικά σενάρια, η αποτύπωση του ψηφιακού μας τοπίου από τον Todorovic έγινε πιο περίπλοκη και ο καλλιτέχνης κατέφυγε στη δημιουργία μιας υπερρεαλιστικής επαναφήγησης της πανδημίας, με έμφαση στο ρόλο που διαδραμάτισε σ’ αυτήν η ψηφιακή τεχνολογία. Απεικονίζοντας ένα σύνολο διάσημων χαρακτήρων και σκηνών που κυκλοφόρησαν ευρέως στα κυρίαρχα μέσα, τα έργα του κοσμούνται με αμέτρητες αναφορές στις σπουδαίες και, συχνότερα, στις πιο επαίσχυντες στιγμές από το πρόσφατο παρελθόν μας. Δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις υπαινικτικές λεπτομέρειες και επιφάνειες που δημιουργεί, τα έργα αυτά περιλαμβάνουν τα πάντα, από τη γυαλιστερή ξύλινη υφή ή τις μεταλλικές επιφάνειες ως τον πυκνό καπνό, πάνω από μαλακό τρίχωμα, και λαμέ υφάσματα κοστουμιών. Απεικονίζοντας συχνά καθημερινά γκάτζετ, υπαρκτά αλλά και επινοημένα τεχνολογικά επιτεύγματα, και εμπλουτίζοντας τα έργα του με ιδιοφυώς επιλεγμένα και τοποθετημένα εμότζι ή λογοπαίγνια, ο Todorovic δημιούργησε ένα πολιτιστικό και ιστορικό παρόραμα, συνθέτοντας έναν άνευ προηγουμένου σχολιασμό, σε πραγματικό χρόνο, των πιο σουρεαλιστικών σκηνών από το μεγαλύτερο τρέχον ριάλιτι σόου – τη ζωή στον 21ο αιώνα. «Σκεφτείτε το ως ένα Δεκαήμερο του Βοκάκιου, αλλά μέσω Zoom», συνοψίζει εύστοχα ο καλλιτέχνης αυτή τη σύγκρουση παλαιότερων παραδόσεων με αδυσώπητες τεχνολογικές και κοινωνικές αλλαγές, η οποία απεικονίζεται μέσα από το πανάρχαιο πρίσμα που αναπτύχθηκε αρχικά για να ιστορηθούν πνευματικές αλήθειες.