Πέρα από τη σκιά σου: Τέσσερις τρόποι να περιγράψεις έναν άνθρωπο

Τέσσερις διακεκριμένοι έλληνες καλλιτέχνες, ο Απόστολος Γεωργίου, ο Στήβ Γιανάκος, ο Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, ο Γιώργος Λάππας συναντούν το φιλότεχνο αθηναϊκό κοινό στην έκθεση Πέρα από τη σκιά σου: Τέσσερις τρόποι να περιγράψεις έναν άνθρωπο, που παρουσιάζει ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας δήμου Αθηναίων.

Η έκθεση παρουσιάζει χαρακτηριστικά έργα των τεσσάρων ζωγράφων, μέσα από τα οποία ο καθένας αποδίδει με το δικό του ξεχωριστό τρόπο την ανθρώπινη μορφή.

Στην τέχνη της ζωγραφικής, όπως την ξέρουμε από την Αναγέννηση και μετά, η σκιά δίνει στα έργα τη διάσταση του χώρου, την αληθοφάνεια της εικόνας και την ψευδαίσθηση της πρόσληψής της. Τα σώματα σταδιακά καταλήγουν από τη σκιαγράφηση τους στην αφαίρεσή τους και η ανθρώπινη μορφή εξαφανίζεται μέσα στη γενική μορφή του έργου. Η παρουσία γίνεται ένα με την απουσία σαν μια αμφίδρομη ροή και η ζωγραφική μετατρέπεται σε κίνηση του φωτός και αποτυπώνει αυτόν που βλέπει τη ζωγραφική.

Στόχος της έκθεσης είναι να μεταδώσει στο θεατή την ένταση που χαρακτηρίζει το πέρασμα από τη γραφή και τη χειρονομία, έξω από το χώρο του πίνακα, θέτοντας το δίλημμα της παρουσίας και της απουσίας.

Ο επιμελητής της έκθεσης Ντένης Ζαχαρόπουλος, καλλιτεχνικός σύμβουλος και επιμελητής της Πινακοθήκης, Μουσείων και Συλλογών του ΟΠΑΝΔΑ, σημειώνει μεταξύ άλλων για τους καλλιτέχνες:

Αυτό που ξεχωρίζει στην επιλογή των τεσσάρων αυτών καλλιτεχνών, είναι η ιδιαίτερη γραφή που μέσα από την πιο σαφή γνώση και πρακτική της αφαίρεσης και του μοντερνισμού στο έργο τους, βρίσκει να στέκεται μπροστά της η ανθρώπινη φιγούρα στο κέντρο του έργου, χωρίς να διεκδικεί καμία επιστροφή στην ανθρωποκεντρική παράδοση. Η μορφή αυτή μένει εκκρεμής κι αφήνει το θεατή σε αμηχανία ανάμεσα στο αφελές, το αστείο, το σατιρικό και το παιγνιώδες του κάθε έργου ενώ αντικαθρεφτίζει συγχρόνως, το κριτικό, το κοινωνικό, το βιωματικό και το τραγικό στοιχείο, που χαρακτηρίζουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις των τεσσάρων. Η στάση του καθενός τους είναι εξ ίσου πολιτική και αποστασιοποιημένη, όσο και γεμάτη αμφιβολίες κι ερωτήματα. Η εικαστική τους γραφή παραμένει βαθιά προσωπική και αυθόρμητη, ενώ μετρά παράλληλα με ακρίβεια το πανανθρώπινο δομικό στοιχείο της σύγχρονης εικαστικής γλώσσας.

Οι τέσσερις καλλιτέχνες, ζουν κι εργάζονται ως μοναχικοί καβαλάρηδες. Γνωρίζουν κι εκτιμούν ο ένας το έργο του άλλου, χωρίς όμως να έχουν ιδιαίτερη επαφή μεταξύ τους. Δεν πρόκειται ούτε για σχολή ούτε για καλλιτεχνική τάση. Ο καθένας τους έρχεται στο χώρο της τέχνης με τον ίδιο τρόπο που η ανθρώπινη μορφή ξεπηδά στο έργο του έξω από ένα πίνακα της αφηρημένης πρωτοπορίας, αναπόφευκτα και απροσδόκητα. Και οι τέσσερις έτυχαν ιδιαίτερης διεθνούς αναγνώρισης και τα έργα τους τιμούν μεγάλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Παρόλα αυτά, ο καθένας κράτησε με τον τρόπο του την απόσταση από το γούστο της εποχής κι ασχολήθηκε με τον άνθρωπο, ως εύθραυστο ον που ξεπερνά τα όρια της σκιάς του. Η στάση του καθένα τους μπρος στο κοινωνικό αλισβερίσι και τα παιχνίδια εξουσίας που κατατρύχουν την υπόσταση του ανθρώπου, είναι σκληρά κριτική, εκφράζοντας συγχρόνως μια μεγάλη δόση τρυφερότητας και χιούμορ. Και τους τέσσερις αφορά ιδιαίτερα το γεγονός πως στην τέχνη η αφέλεια ξεπηδά μέσα από τη γνώση κι όχι μέσα από την άγνοια.