Ανατομία Πολιτικής Μελαγχολίας

Η έκθεση καταγράφει και εξετάζει τη διαρκώς αυξανόμενη έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στην πολιτική και τους πολιτικούς του σήμερα. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν διεισδύουν σε διαφορετικές πλευρές της τρέχουσας πολιτικής δυσαρέσκειας, διερευνούν την επίδρασή της στην παλιά και τη νέα γενιά, και εξετάζουν το πώς η απογοήτευση με τη σημερινή πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη έχει δημιουργήσει ένα αίσθημα αδιεξόδου που εκδηλώνεται τόσο στην καθημερινή και ιδιωτική μας ζωή, όσο και στο δημόσιο χώρο.

Σήμερα, είμαστε όλο και περισσότερο μάρτυρες ενός εκχυδαϊσμού της γλώσσας της πολιτικής, απλοϊκών και πολωτικών επιχειρημάτων και ενός λόγου που απευθύνεται στους συλλογικούς φόβους των ανθρώπων αντί να καταπιάνεται με τα πραγματικά και καυτά ζητήματα. Μπήκαμε στην εποχή της κορύφωσης της «ψυχοπολιτικής» – της αλληλεπίδρασης μεταξύ πολιτικής ή πολιτικών φαινομένων και ανθρώπινης ψυχολογίας. Διόλου περίεργο, λοιπόν, που οι περισσότεροι έχουμε κυριευθεί από ένα διαρκές αίσθημα πολιτικής απογοήτευσης. Ο Βέλγος φιλόσοφος Lieven de Cauter ονομάζει «πολιτική μελαγχολία» το αίσθημα ψυχολογικής βύθισης: ένα μείγμα ενόχλησης, θυμού, απελπισίας, δυσπιστίας, λύπης και εγκλωβισμού. (Ο τίτλος της έκθεσης έχει εμπνευστεί από το κείμενό του Μικρή Ανατομία της Πολιτικής Μελαγχολίας)

Προφανώς υπάρχει κάτι το συστημικά στρεβλό στη σύγχρονη πολιτική. Δεν είναι μόνον η ανεπάρκεια των πολιτικών αλλά και το χάσμα πραγματικότητας και ασυνεννοησίας που τους χωρίζει από τους πολίτες. Εκφράζονται φόβοι για τα ίδια τα θεμέλια της δημοκρατίας, που κινδυνεύει όχι μόνο από την έκρηξη του λαϊκισμού στην Ευρώπη αλλά και από την κυριαρχία των χρηματοοικονομικών θεσμών επί των κρατών, που μπορούν και επηρεάζουν την πολιτική ατζέντα. Η πολιτική μοιάζει πια να είναι όμηρος είτε οπορτουνιστών, είτε ανθρώπων με ισχύ και ομάδων με ιδιοτελή συμφέροντα. Η παιδεία, η κουλτούρα, τα κίνητρα, οι ικανότητες και η ηθική υπόσταση των πολιτικών δεν φαίνεται να μετράνε στις μέρες μας. Στην περίπτωση της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών υπό καθεστώς λιτότητας, η πολιτική μελαγχολία είναι άμεσα συνυφασμένη και με τη λεγόμενη οικονομική μελαγχολία.

Η έκθεση πραγματοποιείται σε μια καίρια στιγμή: τόσο στην Ελλάδα, με τις επικείμενες εκλογές, όσο και στην Ευρώπη, με το Brexit να παραμένει σε αδιέξοδο, και με τις Ευρωεκλογές εν όψει τον Μάιο. Οι τελευταίες αναμένεται να αλλάξουν τους πολιτικούς συσχετισμούς δυνάμεων στην ΕΕ, λόγω του αυξανόμενου αριθμού απογοητευμένων ψηφοφόρων και εκείνων που δυσανασχετούν θεωρώντας ότι χάνονται οι εθνικές κυριαρχίες και αποδυναμώνονται οι εθνικές κυβερνήσεις σε μια παγκοσμιοποιημένη τάξη πραγμάτων.

Σε μια εποχή που οι ιδεολογίες περισσότερο απομακρύνουν τους ανθρώπους μεταξύ τους παρά τους ενώνουν, που είναι καταδικαστικές αντί να προάγουν την κατανόηση και τον σεβασμό, η παρούσα έκθεση είναι μια απόπειρα ανατομίας της παθογένειας της σύγχρονης πολιτικής. Φιλοδοξεί να ενθαρρύνει όλους μας να απορρίψουμε την πολιτική απάθεια και να πιστέψουμε στην αφύπνιση του ατόμου αλλά και στη συλλογική ισχύ, να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πώς να ενεργοποιηθούμε πολιτικά, έστω και σε μικρή, τοπική κλίμακα. Η Ανατομία της Πολιτικής Μελαγχολίας προσπαθεί συνεπώς τόσο να συλλάβει την πολυπλοκότητα της στιγμής όσο και να βοηθήσει στο να φανταστούμε τα πράγματα αλλιώς.

Οι καλλιτέχνες, που θα συμμετέχουν είναι: η Depression Era, η Κατερίνα Αποστολίδου, ο Marc Bauer, η Μαριάννα Χριστοφίδου, η Ειρήνη Ευσταθίου, η Μαρίνα Γιώτη, ο Jan Peter Hammer, η Sara Sejin Chang, ο Sven Johne, ο Γιώργος Καραηλίας, ο Σπύρος Κοκκώνης, η Ariane Loze, ο Adrian Melis, ο Tom Molloy, ο Δημήτρης Μυτάς, η Jennifer Nelson, ο Nestori Syrjälä, η Thu Van Tran, ο Δημήτρης Τσουμπλέκας και ο Bram Van Meervelde.