Ένας σπουδαίος όσο και άγνωστος επτανήσιος αρχιτέκτονας και ζωγράφος των αρχών του 19ου αιώνα, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στο Mέγαρο της Παλαιάς Βουλής.
Η έκθεση αποτελεί μέρος του επετειακού προγράμματος του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.
Ο Γεράσιμος Πιτζαμάνος (Αργοστόλι 1787 - Κέρκυρα 1825) έζησε μία μυθιστορηματική ζωή στην αυγή μιας νέας εποχής, εργαζόμενος για την πρόοδο και ελευθερία των Επτανήσων και του Ελληνισμού. Η μαρτυρία του, μέσω της τέχνης και των γραπτών του, είναι πολύτιμη.
Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο παρουσιάζει το σύνολο του γνωστού του έργου μέσα από 100 και πλέον ζωγραφικά, αρχιτεκτονικά και χαρακτικά. Η συλλογή του Μουσείου συμπληρώνεται από άλλους γνωστούς πίνακές του, που σώζονται στην Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου και σε χέρια ιδιωτών.
Ο Γεράσιμος Πιτζαμάνος ήταν ο πρώτος καθηγητής αρχιτεκτονικής και συνέγραψε το πρώτο βιβλίο αρχιτεκτονικής στον ελληνικό χώρο, εισήγαγε την κοσμική χαρακτική στα Επτάνησα, δημιούργησε τα ιονικά σύμβολα και αγαπήθηκε ως προσωπογράφος. Αντάξιος σχεδιαστής των καλύτερων δυτικών περιηγητών και με μάτι σπάνιας ευαισθησίας, μας άφησε απεικονίσεις ανθρώπων, φορεσιών, τοπίων και μνημείων από τα Επτάνησα, την Οθωμανική Ελλάδα και την Κωνσταντινούπολη.
Υπήρξε ο πρώτος Έλληνας που, με υποστήριξη του Ναπολέοντα, μελέτησε ζωγραφική και αρχιτεκτονική στις σπουδαιότερες σχολές της Ευρώπης. Στην Κέρκυρα επί βρετανικής προστασίας, εργάστηκε για όλα τα μεγάλα ζητούμενα των φιλελευθέρων Επτανησίων. Μυημένος στη Φιλική Εταιρεία, έζησε από κοντά το ξέσπασμα της Επανάστασης στην Κωνσταντινούπολη. Μετά την επεισοδιακή διαφυγή του, τέθηκε στην υπηρεσία του Τσάρου της Ρωσίας, συστημένος από τον Ιωάννη Καποδίστρια.
Ο πρόωρος θάνατός του σε ηλικία μόλις 38 ετών, το σκορπισμένο σε όλη την Ευρώπη έργο του, ακόμα και ο σεισμός του 1953 που ισοπέδωσε το Αργοστόλι, δεν επέτρεψαν να αναδειχθεί η μεγάλη σημασία της τέχνης και της ιστορικής μαρτυρίας του Πιτζαμάνου.
