Αναφορά περιπτώσεων

Η ομαδική έκθεση «αναφορά περιπτώσεων» είναι αποτέλεσμα μιας διαλογικής συσχέτισης ανάμεσα σε κείμενα και εικόνες. Μία συλλογή πεζογραφημάτων, η Αναφορά περιπτώσεων του Αλέξανδρου Σχινά (1924-2012), έκδοση από καιρό εξαντλημένη, γίνεται η αφορμή για μια προσωρινή συγκατοίκηση εικαστικών έργων, τα οποία ο επιμελητής έχει συναντήσει τα τελευταία χρόνια στα εργαστήρια καλλιτεχνών, στα σπίτια και στα αρχεία τους.

Η «αναφορά περιπτώσεων» είναι μία έκθεση που λειτουργεί πειραματικά· ως σύνοψη και δοκιμή: ο διάλογος μεταξύ κειμένων και έργων υφίσταται μόνο στο μυαλό του επιμελητή. Προερχόμενα από διαφορετικούς χώρους και χρόνους, τα έργα της έκθεσης συνδέονται μεταξύ τους μέσα από ένα πλέγμα αναμνήσεων, συζητήσεων, ψυχικών διαθέσεων, υπόγειων σχέσεων και συμβάντων. Μπορεί στη σύγχρονη τέχνη να συναντάμε συχνά έργα που συνιστούν άμεσες αναφορές σε ιστορίες, εδώ όμως συμβαίνει το αντίθετο: τα πεζογραφήματα του Σχινά είναι αυτά που «προσεγγίζουν» τα εικαστικά έργα.

Οι θέσεις των έργων στον χώρο έχουν οριστεί σύμφωνα με τα περιεχόμενα του βιβλίου καθώς και με κριτήρια που διαμορφώνονται μέσα από τον βαθμό συγγένειας, πραγματικό ή υποθετικό, των συμμετεχόντων καλλιτεχνών. Κάθε ένα από τα 18 πεζογραφήματα της επαυξημένης έκδοσης που κυκλοφόρησε από το Βιβλιοπωλείο της Εστίας το 1989– τα οποία ο συγγραφέας χωρίζει σε τρεις ενότητες: «Περιπτώσεις κατασκευής κόσμων», «Περιπτώσεις εμπλοκής του Εγώ μέσα στο Άλλο», «Περιπτώσεις από το ελάχιστο ως το τίποτα»– αντιστοιχεί σε ένα ή / και περισσότερα έργα των εξής καλλιτεχνών: Αλέξη Ακριθάκη, Νίκου Αλεξίου, Γιάννη Βαρελά, Λυδίας Δαμπασίνα, Λάζαρου Ζήκου, Ελένης Ζούνη, Γιάννη Θεοδωρόπουλου, Βαλέριου Καλούτση, Μιχάλη Κατζουράκη, Γιώργου Λαζόγκα, Παναγιώτη Λουκά / Μαλβίνας Παναγιωτίδη, Ανδρέα Λυμπεράτου, Δέσποινας Μεϊμάρογλου, Μανώλη Μπαμπούση, Μαργαρίτας Μποφιλίου, Αλίκης Παλάσκα, Ραλλούς Παναγιώτου, Ρένας Παπασπύρου, Άσπας Στασινοπούλου, Χρήστου Τζίβελου, Νίκου Τρανού, Σάββα Χριστοδουλίδη.

Όπως το δυσεύρετο βιβλίο του Σχινά, τα έργα της έκθεσης «αναφορά περιπτώσεων» είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό και στην πλειονότητά τους δεν έχουν ξαναπαρουσιαστεί ποτέ στην Αθήνα – επισημαίνονται έτσι περιπτώσεις έργων που διαφεύγουν την προσοχή μας και χρήζουν προσεκτικής μελέτης. Αυτή η αναθεωρητική-διεισδυτική ματιά, που γεννά την περισυλλογή και το ξάφνιασμα, είναι και η ουσία της παρούσας επιμελητικής πρότασης.

Σε επιμέλεια του Χριστόφορου Μαρίνου / Εμπνευσμένη από το ομώνυμο βιβλίο του Αλέξανδρου Σχινά

Φωτογραφία: Lazaros Zikos, in memoriam, mixed media on paper, 1984