Ειρήνη Ευσταθίου, Ζωγραφίζω Μαθαίνω την Ελλάδα

Η έκθεση δανείζεται τον τίτλο της από τις οδηγίες ενός σχολικού άτλαντα της δεκαετίας του 1980. Αναβιώνοντας αυτές τις οδηγίες, η Ευσταθίου αποπειράται να «μάθει» την πυκνότητα και αναγνωσιμότητα του αλλόφρονος παρόντος, μέσα από την παρατήρηση περασμένων γεγονότων. Στα έργα αυτά διαπραγματεύεται μια ιστορία των ηττημένων και εξετάζει το τι είναι αποδεκτό ως ιστορία και ως ιστορικό τεκμήριο.

Ο κύριος όγκος της έκθεσης είναι ζωγραφικά έργα, στα οποία το θέμα προσεγγίζεται  ημερολογιακά και γεωγραφικά. Στη ζωγραφική ενότητα «Other things happen in December besides Christmas», η Ευσταθίου περιεργάζεται γεγονότα που εξελίχθηκαν στη γειτονιά των Εξαρχείων τον Δεκέμβριο του 1944 και τον Δεκέμβριο του 2008. Χρησιμοποιώντας αρχειακό υλικό από το 1944 καθώς και καρέ από ένα βίντεο από τη νύχτα της 6ης Δεκεμβρίου 2008 που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο, αντλεί λεπτομέρειες, συχνά εξαιρετικά αφηρημένες, ως αρχειακές εικόνες για τα έργα της. Στα έργα αυτά το πολλαπλό αποτελεί συγχρόνως θεμέλιο και αναφορά. Οι εικόνες είναι μεταξοτυπίες οι οποίες στη συνέχεια επιδέχονται παρεμβάσεις με αλλεπάλληλες στρώσεις χρώματος, χωρίς να αλλοιώνεται το ράστερ και η χροιά της μεταξοτυπίας.  Η θολή  απεικόνιση  και πολλαπλή διαστρωμάτωση των «μαζικών» και των «μοναδικών» εικόνων, οδηγούν σε μια εσωτερική ένταση, αντικατοπτρίζοντας τις συχνά αντιφατικές αφηγήσεις γεγονότων, που οδηγούν σε μία σύγκρουση μεταξύ της βιωματικής εμπειρίας, της μνήμης και των συναισθημάτων, με την επίσημη αφήγηση των γεγονότων.  Τα έργα αυτά φιλοδοξούν να υποσκάψουν την απόλυτη ταύτιση του «ιστορικού τεκμήριου« με την αφήγηση του γεγονότος, αντιπαραθέτοντας τα τεκμήρια αυτά με εικόνες (τα βίντεο καρέ) που δεν εισχωρούν στον δημόσιο διάλογο ως «ιστορία», για να θέσει το ερώτημα: τι γεννάται μέσα από μία περιρρέουσα καταστροφή;

Στη συνέχεια παρουσιάζονται μία σειρά από σχέδια με τα οποία η Ευσταθίου στρέφεται και πάλι στην εξέταση της ιστορίας της πολιτικής διαμαρτυρίας, χρησιμοποιώντας εικόνες από μίαν άλλη περίοδο πολιτικής κρίσης και κοινωνικής αναταραχής στην Ελλάδα, τον Ιούλιο του 1961. Τη βάση αυτών των έργων αποτελούν οι σελίδες του σχολικού άτλαντα, που ήταν σχεδιασμένες για να διδαχθούν τα Ελληνόπουλα τη γεωγραφία της χώρας τους. Οι χάρτες είναι περιγράμματα των γεωγραφικών ενοτήτων της χώρας σε λευκό χαρτί, τα οποία οι μαθητές χρωμάτιζαν, συμπληρώνοντας τα ονόματα των νομών και πόλεων. Η Ευσταθίου παρεμβαίνει στους χάρτες αυτούς, επικαλύπτοντας τους με εικόνες από τα Ιουλιανά και αποσπάσματα από στατιστικές απεικονίσεις, τα πρωτότυπα των οποίων είχαν εκδοθεί μετακατοχικά, και περιγράφουν τις απώλειες σε αγαθά και υποδομές από την περίοδο της κατοχής. Εν είδει αφηρημένου διδακτικού υλικού, τα έργα αυτά διαπραγματεύονται την άρνηση της εξουσίας να αναγνωρίσει την ουσία των αιτημάτων των διαδηλωτών, καθώς και την εργαλειοποίηση των στατιστικών στοιχείων ως μέσο προπαγάνδας. Επιπλέον τα έργα διαπραγματεύονται την αναγνωσιμότητα ή μη τέτοιων γεγονότων μετά το πέρας τους και την στείρα ματαιότητα της χρήσης ψυχρών «αμερόληπτων» στατιστικών στοιχείων για την περιγραφή του βιώματος της απώλειας.      

Η Ε. Ευσταθίου δουλεύει με διαφορετικά μέσα όπως ζωγραφική, χαρακτική, εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας και performance. Η δομή της πρακτικής της συχνά ξεκινάει με τη δημιουργία αρχείων πρωτογενούς αρχειακού υλικού, σε συνδυασμό με υλικό που συλλέγει από τις περιηγήσεις της στο αστικό τοπίο, με στόχο την εκ νέου αφήγηση ελασσόνων ιστοριογραφιών. Η καλλιτέχνης επιδιώκει να εξερευνήσει το τρόπο με τον οποίον υπάρχουσες εικόνες μπορούν να μεταδώσουν καταστάσεις, πέρα από τα αυστηρά όρια της ειδησιογραφίας και της ιστορίας, εκτελώντας έτσι μια ανεπίσημη, ιδιόμορφη και ανθρωποκεντρική αρχαιολογία του παρόντος και του πρόσφατου παρελθόντος.     

iNFO

Εγκαίνια: Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου, 20.00-22.00

Διάρκεια: 15 Σεπτεμβρίου - 22 Οκτωβρίου 2016

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 12.00-18.00. Σάββατο 12.00-16.00