Απαξία/Αξία/Υπεραξία: Μεταξύ «έργου» και «τέχνης»

Αντιμέτωποι με τη δυσχερή οικονομική συνθήκη, βρισκόμενοι στο πλαίσιο μίας αποδυναμωμένης αγοράς ως μέλη μιας διαρκώς διογκούμενης εικαστικής κοινότητας, καλλιτέχνες (όπως και άλλοι ασχολούμενοι γύρω από την τέχνη επαγγελματίες) καλούνται να δράσουν σε πολλές περιπτώσεις ταυτόχρονα ως πνευματικοί δημιουργοί, παραγωγοί, φορείς παροχής υπηρεσιών κι αυτοαπασχολούμενοι επαγγελματίες, βιώνοντας ολοένα και περισσότερο την απομάκρυνση του προσδιορισμού της εργασίας τους με χρηματικούς όρους και την ανταμοιβή της στη σφαίρα του συμβολικού κεφαλαίου. Ως εκ τούτου, ικανοποιούνται από ένα «ψυχικό εισόδημα» το οποίο παρουσιάζει οφέλη όπως η «παρουσία στο χώρο», το κύρος και η καλλιτεχνική αναγνώριση, η επαγγελματική και κοινωνική δικτύωση, αλλά απέχει από την υλική αμοιβή που θα εξασφαλίσει ή θα συμβάλλει στον βιοπορισμό, ενώ θα προσφέρει κίνητρο και χρηματοδότηση για μία όσο το δυνατόν απρόσκοπτη εικαστική πορεία.

Υπό αυτό το πρίσμα, πώς καθορίζεται, στη σημερινή εποχή της οικονομικής και πολιτιστικής κρίσης, η αξία του έργου τέχνης και της καλλιτεχνικής εργασίας; Μπορούν να διατηρηθούν ενωμένα τα κομμάτια της «αλυσίδας της αξίας» ενός έργου, από την αρχική ιδέα δημιουργίας, στη διαδικασία υλοποίησης, και μέχρι τον αντίκτυπό του στην πολιτιστική βιομηχανία;

Στην έκθεση αυτή έξι εικαστικοί –οι Βασίλης Βλασταράς, Μάρθα Δημητροπούλου, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Βασίλης Μπαλάσκας, Ανδρέας Σάββα και Έφη Σπύρου– εικονοποιούν μέσα από το έργο τους ιδέες και προβληματισμούς σχετικά με τους όρους διεξαγωγής της καλλιτεχνικής παραγωγής, της εξέλιξης της εργασίας τους –με όρους δημιουργικούς, αλλά και ρεαλιστικής εξασφάλισης της επιβίωσής της–, της διττής αξίας του έργου τέχνης ως «υψηλού» και εμπορικού αγαθού, ακόμα και στην «αδύναμη» αγορά της κρίσης, αλλά και της ενδεχόμενης εξάρτησής του από αυτήν.

Σε αντιδιαστολή με την τρέχουσα πραγματικότητα, στην έκθεση παρουσιάζεται υλικό από το αρχείο του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης σχετικά με τους όρους καλλιτεχνικής παραγωγής και το κλίμα της ελληνικής οικονομίας της τέχνης προηγούμενων δεκαετιών – μία εποχή εύνοιας του ατομισμού, προβολής του εικαστικού «ονόματος» και διασφάλισης της κραταιάς αξίας του έργου τέχνης, άλλοτε με αισθητικούς και άλλοτε με οικονομικούς όρους, μέσα από την αναζήτηση μιας επιτυχούς πορείας στο σύστημα και το χρηματιστήριο της τέχνης.

Επιμέλεια έκθεσης: Χάρις Κανελλοπούλου